(Per leggere l’articolo in italiano cliccare sulla bandierina in alto e selezionare quella tricolore)
Pustis s’iscobiada manna de su casu Fluorsid est torradu de atualidade su problema de sa durabilidade e cumpatibilidade ambientale de sas industrias graes ospitadas in terra sarda.
Su problema mannu est chi non si ponet in mente a sas normativas subra sa seguràntzia pro lograre profetos prus mannos, cun s’agiudu interessosu de chie non bardiat.
Su problema est su minimòngiu chi s’est fatu in apellu de su reatu de disastru ambientale, dae dolosu a colposu, chi garantit sa prescritzione (sa matessi istèrrida in Sardigna e in Abrutzu).
Su problema sunt sas maladias chi nde protzedint e sos mudìmenes chi dormint sa comunidade. Su problema sunt sa Regione, sos entes locales e sos sindacados cando aberint sas mesas subra sas bonìficas, imbetzes de ammaniare proas e presentare-las a sos mèdia e in tribunale, pustis de àere fatu tzertificare onni tzentìmetru de terra, suta e subra e finas in su mare luadu.
Su problema est s’enfasi chi si dat a su ricatu ocupatzionale, cando si podiat cumentzare – che a comunidade unida – a pònnere a craru e a fàghere pagare sos dannos: Gasi chi sos postos de traballu generados dae sa limpiadura de deghennios de interramentos e fuliaduras diant èssere mìgias e mìgias. Su problema sunt sos gioghitos chi sos cavillos de su deretu sotzietàriu permitint pro cuare sa responsabilidade chi in sostàntzia est bene a craru.
A s’acabu de sa festa, su problema est semper cuddu, corrutibilidade, impunidade e debilesa endèmica de su sistema nostru, e sa gente chi bi perdet: chie perdet su traballu, chi si ismàlaidat, chie morit, chie pranghet chie morit, chie s’arrennegat ma est impotente a bìdere sa terra sua e sa gente sua ofesa e pigada a culu.
No in tame dae sèculos s’apat s’atibimentu de s’istadu de s’àrea SIN de Portu Turre e de cussa (mancu SIN) de Otzana e totu sas àteras partes luadas e abandonadas de ‘s’ìsula. Posca, de cando in cando, aparint, in sos giornales natzionales e locales, insertziones pagadas medas a totu pàgina de Eni ec., mentres sas bonìficas, crastinadas a sas calendas gregas abarrant un’afare de istadu, chi cheret nàrrere chi chie at cajonadu sighit e chie los patit imbetzes e cheret de ischitire non podet. Mancu pro unu tzentesimu in sede tzivile…sende chi in sa parte penale paret impossìbile (a propositu de interramentos).
Seu unu de cussus ki at fatu sa batalla, bincendi po metadi, sa Zona a Rischio de su Sulcis. Festis arrinescius comenti’e Cunfederatzioni Sindacali Sarda a fai arreconosci is maladias professionalis! Apu y estis agatau nemigus mannus in is parlamentaris sardus e is sindacaus de categoria. Sceti de ki apu mandau una litra a cossiga, sa kistioni de is maladias e apustis s’arriconoscimentu de sa Zona a Rischio. De su 1993, depiant a essi incumintzadas is bonificas. Perou sa politica sarda at lassau stai sa cosa! Est propostu una lej sceti po sa sardinya po is marcas grais e nudha! Funti passaus annus po teni is trabballus ki spacciant sa genti! De di ora nau ca, su ludu arrubiu de su bacinu de Parin gianu, si poriri tabballai in is impiantus de sa Portovesme ki funti a sistema de Osmosi, di aici su ludu trabballau si poriri trabballai in Frumentebidu, aundi si porinti fai matonis, teulas, regilas e atras cosas. Custu sigundu me est a kistionai de industria seria! Ca asinuncas, torraus a su sderruimentu ki s’anti lassau is minieras e sa morti de su Parcu Geo Minerariu!