(Per leggere l’articolo in italiano cliccare sulla bandierina in alto)

Sa Berlinu de su 19 de Nadale no fiat sa matessi tzitade de su mese de abrile de su 1945. No fiat una tzitade in manos a sos russos e suta s’iscacu de un’òmine oramai malàidu e fora de conca.

Cussa Berlinu e cussu mese de abrile de su 1945 fiant un’apocalisse in su sensu beru: sos tedescos ant iscobertu su velu chi los intzegaiat e ant cumpresu sa sorte issoro. Su 19 de su mese de nadale de su 2016, imbetze, Berlinu at iscumbatadu una borta de prus su chi est già istadu testimoniadu dae sos fatos de New York, Parigi, Nitza.

Ma finas de Wurzburg, Monaco, Ansbach pro abarrare in Germània. S’Otzidente democràticu, màssimu s’Europa e chie si cheret cun s’Europa, est suta s’atacu de unu mundu àteru, minore ma perigulosu. Unu atacu chena atòmica, marina e aèreos, invisìbile e piticu. Ma chi prenat de ragiolos e afroddios.

Non semus faeddende de sa gherra in su fronte o in sa trintzea, ma de càmion de onni die chi benint furados e impitados pro ochìere sos cristianos. Su fitianu chi torrat occhidore. No est sa Berlinu bombardada de su ’45 ma assuconat comente tando.

Non b’at domos imboladas ma b’at fogu allutu in s’ànimu de sa gente. Tzentros cummertziales, museos, istatziones, crèsias, marcados de nadale, discotecas, arriscant de no èssere prus sos logos pro sas criaduras, su divertimentu e prenos de ispera, ma giassos pagu seguros e ricos de anneu.

Sunt nessi 39 sos mortos de su blitz in sa discoteca Reina de Instanbul. Unu club a sa moda e meda averguadu. Pro carchi giornalista est istadu seberadu ca proite diat èssere unu sìmbulu de sa Turchia laica. Su califadu islàmicu e sas bandas jihadistas sunt a gherra posta contra a s’Istadu de Erdogan ca non serant prus s’apogiu.

Est gherrilla, no est apocalisse. Ma nos dolet, e comente si nos dolet. Su praneta est minoreddu, sas distàntzias prus curtzas, sos medias bòrtulant in tempus reale sas immàgine de sa catàstrofe in sa tziminea de domo e sas conseguèntzias de su terrore si faghent intèndere in totue.

Sa manera de abbaidare in cara una catàstrofe est emotiva e belle semper polìtica. Emotziones internatzionales postas a cumone nos faghent totu bellos solidales, ma un’incràs custos matessi sentidos si diant pòdere trubare contra a sas democratzias nostras.

S’ischiat chi s’arriscu de atentados fiat crèschidu in sos ùrtimos duos meses: s’Isis at pèrdidu su 40% de su territòriu chi aiat ocupadu in Siria e in Iraq. Mosul, Taqqa e Sirte si la passant male, sos oscuros finantziamentos de unu tempus non lompent prus, e sos bombardieris russos, como chi si acùrtziat s’acordu cun Erdogan e con Trump pro dare prus tempus a Assad, sunt puntende totu su fogu issoro contra s’Istadu Islàmicu.

Sas cosas andant male pro sos jihadistas, e cando sas cosas andant de gasi tando creschet su recursu a su terrorismu.

Ma s’arresonu est: e finidu s’Isis? Ite b’at a nàschere? Pro cantu tempus galu amus a dèvere bìvere assuconados e oriolados? In custu Noighentos chi est torrende a comintzare ateruna parte de importu de s’autonomia personale pèrdida est custa de sa seguresa.

Su progressu nos contaiat chi si podiat isceti crèschere, chi sa màchina una borta in motu non si firmaiat, chi b’aiat bene pro totu. Imbetze, e su degòlliu de Instanbul e Berlinu l’atrogat, a sas genìas Erasmus e Millennials mancant sas “cositeddas” prus nòdidas pro àere una tzerta sotziedade e vida: s’autonomia personale (crisi econòmica) e sa seguresa cando unu si movet (crisi de sas relatas internatzionales).

Pro como sa Sardigna balàngiat turistas, su terrore ispìnghet sa gente a no andare a tesu meda dae su logu suo o a andare in logos chi parent prus seguros. Onniunu pregat su santu suo. Pregadorias. Finas nois sardos, però, no ischimus si custa prèiga at a durare gasi opuru si nos amus a dèvere oriolare che a totus.

De una manera e de un’àtera semus in ballu, forsis chena l’ischire prus de tantu. Epuru si no amus in manu sos printzìpios de sa seguresa e de s’autonomia personale non nos podimus autoguvernare.

Arresonu difìtzile, l’isco, ma est “s’arresonu”. Sa gente sarda bivet finas issa in custu mundu, no in un’àteru, s’assuconat comente unu chi dormit e bessit in Marsiglia o in Pamplona.

Devimus balangiare capatzidade de bìdere su mundu cantu est mannu e de cumprèndere semper comente bi semus in intro. Prus ànimu, prus internatzionales, prus pagu vicere.