(Per leggere l’articolo in italiano cliccare sulla bandierina in alto)

Su 2016 si serrat cun d-unu sistema polìticu dèbili e fàtzili a ddu sciusciai, in Sardigna e puru in Europa. Po chini bolit cambiai su mundu custa at a essi una situatzioni perfeta e, perou, su chi podit capitai est chi ndi scabullat sa cosa chini no tenit sa tenta de cambiai diaderus su mundu.

Su 2016 est stetiu s’annu de sa Brexit, sa bessida de su Reinu Unidu de s’Unioni Europea e de sa bincida de Trump in is eletzionis de is Istadus Unius. Est stetiu puru s’annu de sa torrada , de protagonista, de sa Russia in sa polìtica internatzionali (Assad at pigau Aleppo).

In Italia una campangia referendaria longa meda est acabada cun sa derrota de su guvernu Renzi e de sa proposta de cambiu de sa Costitutzioni. S’arrespusta de su presidenti Mattarella e de su PD est stetiu, ant unu guvernu oguali, chi at a bivi chena fortza fintzas a candu Renzi at a tzerriai eletzionis noas in Italia, cun d-una lei elettorali differenti de sa de oi.

Totu custu passat in su matessi momentu de s’acabu de una realidadi e de unu contu: sa realidadi est sa crassi media, su contu est chi su “neoliberismo” at portau cosas bonas po totus.

In Sardigna s’economia no est amelorendi. Faint arriri is decraradas de Pigliaru e Paci chi alabant is propias atzionis candu calincunu sinnali economicu amelorat unu pagheddu. S’arresurtau de su referendum de su 4 de mes’e idas in Sardigna (sa regioni cun su prus votus po su NO) narat ca su guvernu Pigliaru no tenit sa cunfiantzia de sa genti e ca sa genti no ndi podit prus.
Chi nci fessit sa Politica cun sa P manna, totu is partidus e is consilleris apant essi detzidiu de approvai sa lei elettorali noa e torrai a votai de pressi.

S’annu chi at a bènnere at essi s’annu de is eletzionis in Frantzia, Olanda e Germania, cun s’Unioni Europea chi ammostat sa solidesa de su Titanic. Is sardus ant a depi castiai a is propostas de cambiu de s’economia cosa nosta, chi Varoufakis, Stiglitz e Jean-Luc Melenchon, candidau a is eletzionis frantzesas, ant presentau. Sinnalu puru sa proposta de Emiliano Brancaccio apitzus de unu “international social standard” po sa moneda.
Su guvernu italianu at a sunfriri sa chistioni de is disterraus e, impari a cussu sardu, in su 2017 ant essi spettadoris de su chi passat in su mundu.

In Sardigna is chi no si reconnoscint in su de tres polus chi esistint (centrudereta, centrumanca, e su Movimentu 5 isteddas) depint agatai sa manera politica e organizadora, e puru programmatica, po essi sa proposta de guvernu po is eletzionis. Depeus traballai a d-una proposta plurali, oberta, larga, reformadora, sardista, indipendentista e de guvernu, chi cumpètat apitzus de s’autodeterminatzioni e de sustenibilidadi, aundi is atras tres propostas achichiant o narant faulas.

Ddu depeus fai in su 2017. Nosu nci seus. Tocat a fueddai a pari e a arribai a d-unu arresùmini de pressi, de manera publica. Chi sa chistioni est sa leadership, dda depeus seberai de manera partecipada, populari.

Sa proposta cosa nosta fueddat de una manera diferenti de castiai a sa sociedadi. Po su chi pertocat custa chistioni, ddoi ai unu grandu momentu chi est arribendi, chi sinnalat una làcana (o innoi o inigui), e chi podit collegai su pòpulu sardu a is chistionis de su traballu, de is deretus, de sa dinnidadi, e puru de s’Europa e de is polìticas economicas: is referendum apitzus de is voucher, de su Jobs Act (reforma de su traballu) e de is arrendus.

Su deretu a s’autodeterminatzioni andat impari cun su su disignu de sa sociedadi chi boleus.
S’11 de gènnargiu sa Corti Costitutzionali at a nai sa sua apitzus de su s’amissìbilidadi de su referendum.

Su 2015 e su 2016 ant biu s’amanniamentu chena de acabu de s’imperu de is voucher, imbentaus po circai de regolarizai is traballus piticheddus. Cun is voucher su traballadori agradessit traballus mali pagaus e chena deretus, e cun d-unu soddu po sa pensioni chi fait arriri. A palas de is voucher si cuat s’illegalidadi e sa poboresa.

Su referendum apitzus de sa reforma de su traballu pedit sa possibilidadi de furriai a traballai candu sa dispidida est contra sa lei, e pedit puru chi custu deretu esistat in is siendas asuta de 15 traballadoris, fintzas a 5.

In su casu chi custu acadessit in d-una sienda cun mancu de 5 traballadoris, sa possibilidadi de furriai a traballai depit essi detzidia de su giugi, e depit essi su traballadori a detzidi chi furriai o chi azetai dinai.

S’urtimu referendum est apitzus sa burradura de is leis chi ponint unu liminàrgiu a sa responsabilidadi de totus is siendas in is arrendus, poita tocat a difendi is deretus de is traballadoris chi funt in is arrendus e suta-arrendus.

Seus fueddendu de unu primu tretu chi, impari cun sa renta de cittadinàntzia e cun is deretus po totus is traballadoris disinnant una sociedadi aundi sa disputa no est sa religioni noa.