(Per leggere l’articolo in italiano cliccare sulla bandierina in alto e selezionare il tricolore)

Pustis de àere manigiadu sa vetura peri 2600 chilòmetros in duas chidas, tra Ispagna e Portogallu, custu mangianu mi so immaginadu comente a unu turista chi lòmpet pro sa primu borta in Sardigna, isbarcadu paris a mimi dae sa nave Grimaldi Bartzellona-Portu Turres.
In contu de sa cumpangia: servìtziu bonu meda, si acarada a sa disafiadora Tirrènia, sustentada dae su guvernu italianu cun 72 milliones de èuros onni annu. Bona meda sa relatzione prètziu/servìtziu e nudda de mi chesciare.
A èssere unu turista fiat narende.
Nde falas de sa nave e mirende cun ogros de bisitadore chi iscoberit sa Sardigna pro sa prima borta sa bisura paret essida pagu antis dae su disacatu de sa de tres gherras mundiales, gasi comente dd’at pintada Myazaky in “Conan”.
Unu desertu de discuidu e abbandonu, calicunu cartellu cun inditos turìsticos subra e ite bidere in Portu Turres chi isparesset a in antis de ruinas industriales chi ofendent totus is sentidos, in unu portu sena servìtzios chi parit ismentigadu dae Deus e dae is òmines.
Sighit, e sa bisura est sa matessi: parit de èssere isbarcados in unu logu arretradu e abbandonadu a issu etotu. E comente definire si nono sa bia chi aunit s’iscalu (a ddi nàrrere Portu diat èssere a beru esageradu) cun s’istrada istatale 131, dereta a Casteddu? Iscalones, istampos, asfaltu foras de sètiu, farta de sinnales, erbas in sa seu istradale.
E ite nàrrere de sa super-istrada? No apo bistu mai nudda chi ddi simiget mancu in is contonadas prus pòberas de Portogallu e Ispagna. Immaginamus a su turista in chistione, a in antis de istrintòrgios, istampos e ausèntzia de inditos istradales.
Ddoe at un’emergèntzia e calicunu si cheret firmare? Tra Tàtari e Macumere is àreas de firmada cun servìtzios ddas podimus contare in pòddighes de un’istropiadu. Nudda a ite bidere cun sa penìsula ibèrica: onni 20 chilòmetros unu distribudore cun tzilleri e supermercadu ma finas giardinos e unu parcu frunidu de setzidòrgios, mesas, grifones e canistas pro s’aliga mai prenas. Ca in capas calicunu ddas isbòidat onni pariga de oras.
Tra Tàtari e Macumere non fartant però is àreas de emergèntzia: a in antis de cussas, in custas chidas, su muntonàrgiu de Tamùli est su paradisu in terra. Ddoe at de totu: ampullas, pannolinos pro criaturas, baterias de vetura, etz. etz. Fartant canistas pro s’àliga ca mancari calicunu diat chèrrere cumprire una faina tzìvica in respetu de issu etotu e de is àteros.
Si dae Macumere su turista, diat chèrrere, a pustis, sighire pighende sa bia provintziale pro Santu Lussurzu, pro narrere, a is istradas abbandonadas e a is muntonàrgios in cuneta, diat dèpere annanghere un’atera immàgine bella e maleita.
Deghinas de chilòmetros de buscu chi current a longu de s’istrada in ue sa limpiesa de su suta padente est un’amentu a largu. Is bandas franghifogu prenas de erba mala e combustìbile. Tantu chi, immaginamus, su turista in chistione – tenende contu de is 42 grados de temperadura iscoviados dae su sinnale in sa vetura – s’at a ispantare non de is fogos de custas dies ma de comente est chi unu fogu prus mannu meda non s’apat giai papadu totu.
Tzertu, a pustis su turista est giai lòmpidu in sa plaja de Mandriola o a Tentizzos e ddoe at agatadu su paradisu. O at mandigadu in Santa Rughe, anca de Borello, in su Gologone o anca de Cenceddu e ddoe at agatadu su paradisu. Mancari at dormidu in Baia de su Portu e in sa Muvara e ddoe at agatadu, in cue puru, su paradisu.
Nemos però, immaginamus, ndi dd’at a podere bogare cantu retzidu cun totu is sentidos, in s’ora de movere dae unu logu a s’àteru.
Pensade a is biàgios bostros a su furisteri e chircade de bos ammentare su chi s’at abarradu in conca de positivu o de negativu. Pustis chircade de bos pònnere in logu de cuddu turista, comente apo fatu deo.
Sa Sardigna chi nos meressimus custa est? E sa Sardigna chi nos cherimus sighire fraighende custa est?
Deo naro chi serbit una bisura diferente. Unu benidore diferente, fatu de investimentos in servìtzios, in bellesa, in seguridade, in cuncordu. Totu custu diat megiorare sa calidade de sa vida nostra e cussa de is cumbidados nostros. Nos diat furriare disafiadores e modernos, nos diat fàghere bivere in una Sardigna prus giusta e prus galana.