Cantos de bois regordant unos programmas de sa Rai a in ue su tema de sa limba sarda, chi est de importu mannu pro s’ìsula, non dd’aiant presentadu de manera isfamadora?

Pro su chi potzo regordade deo no est acadèssidu mai. A s’imbesse b’at unu muntone de esempros contràrios, a in ue s’idioma natzionale de su pòpulu sardu ddu aiant mudadu in dd’unu dialetu (non si cumprendet bene de cale limba). S’ùrtimu aiat àpidu che protagonistas Corrado Augias, chi duas chidas a oe aiat imbestidu a faeddos a Michela Murgia, chi si fiat permìtida de àere ponnidu a pare sa limba sarda cun cussa catalana.

E galu, cando mai su servìtziu pùblicu radio-televisivu at dedicadu a sa festa de S. Efis, chi est chene dudas una de is protzessiones religiosas prus ermosas e de importu a su mancu in Europa, mancari feti deghe segundos in dd’una cale si siat editzione de is noas suas in is ùrtimas deghinas de annos? Ddu bos naro deo: no est acadèssidu mai, in custu casu etotu.

Ma su resonu podet bàlere finas cando si depent presentare is indicadores sotzio-economicos o cussos politico-eletorales chi faeddant de manera crara de un’ìsula a lìmpiu distinta dae s’ex Rennu de is duas Sitzilias, a su puntu de fàghere rùere s’àteru logu comunu de una Sardigna apenditze a tesu e ispopolada de su Mesudie italianu. Inoghe is bias raras a in ue su tema non faghet a ddu evitare si nde faeddat minimende.lu che frutu de un’anomalia sarda non si cumprendet bene de cale natura.

In prus, casi semper sa Barbàgia dda presentant che regione de manera intrìnseca violenta e criminale e in sa matessi manera casi semper s’omitet de pònnere in evidèntzia s’àtera cara de sa moneda: sa pro sa cale sa provìntzia de Nùgoro registrat unu de is tassos de delituosidade prus minores de Itàlia, comente iscrient cada annu in su “il Sole 24 ore”.
Craramente custu est acadèssidu finas pro su reportage chi su giornalista de su Tg1 Zucchini, chi su diretore cosa sua Orfeo aiat inviadu pro contare is logos de su giru de Itàlia.

Sa veridade est chi est impossìbile pro su giornalista o su presentadore, subra de totu de su servìtziu pùblicu, cojuare a su deretu-dòvere de informare de manera currègida e impartziale cun sa netzessidade de truncare su tabù de sa no italianidade betiosa de sa prus numerosa minoridade linguìstica de s’Istadu.

Sa manera prus simpre pro isòrvere s’aporia est de modu evidente su de impreare registros negativos, pro is cales si reconnoschet s’alteridade de sa Sardigna ma ddu si faghet feti e sistematicamente cun dd’una crae folclorìstica, iscurigosa o grotesca, finas a rùere is is prus anacronìsticos e penosos logos comunes. Est evidente chi de totu custu sa colletividade natzionale sarda nde tenet is butzacas prenas.

At a essere benènnida sa die a in ue s’at a presentare a sa Sardigna chene filtros distortzentes de su natzionalismu itàlicu, ma onestamente est mègius a non nos fàghere tropas illusiones.
E si, comente est meda probàbile, s’àrea identitària at a renessere a otènnere sa majoria de is botos in is eletziones regionales imbenientes, dae Vespa e dae is àteros nd’amus a intèndere de cada genia.