Antoni Simon Mossa est istadu unu intelletuale mannu e una ghia de riferimentu pro totu su movimentu indipendentista in Sardigna.

In sos ùrtimos annos de issu ant iscritu meda e paritzos sunt istados sos cuvegnos e sos addòbios pùblicos chi nde ant ammentadu mescamente su pensamentu polìticu.

Prus pagu s’est dadu a ischire de su rolu de architetu e urbanista in Sardigna, a su puntu chi at comintzadu a leare tretu s’idea chi custa professione esseret pro Simos Mossa un’atividade abandada e mesu cuada cunforma a su muntone polièdricu de impignos e interessos chi nde ant piessinadu sa figura.

Dae su mese de trìulas de su 2015, su colletivu “Mastros – sinnos e progetos pro sa tzitade mediterrànea”, formadu dae giòvanos architètos e urbanistas, at printzipiadu unu traballu de chirca e catalogatzione in s’archìviu de s’istùdiu Simon Mossa,in ue sos progetos fiant abarrados serrados pro prus de baranta annos.

Pro more de sa collaboratzione de sa famìlia, pustis belle duos annos de traballu, est istadu torradu a cumpònnere a manera intrea su percursu de s’atividade professionale de s’architetu. Sunt prus de 400 progetos datados dae sa fine de sos annos 40 finas a su 1971, annu de sa morte sua. Albergos, villas, residèntzias, edifìtzios pùblicos e privados chi contant un’istòria importante de s’architetura sarda de su tempus pustis de sa segunda gherra mondiale, cando Simon Mossa est de seguru s’autore prus bundante.

In occasione de sos chentu annos dae sa nàschida de Antoni Simon Mossa, s’assòtziu Mastros proponet sa mustra “Antoni Simon Mossa 1916-2016”.

In s’espositzione s’ant a pòdere bìdere unos cantos disegnos originales de progetos de s’istùdiu de Simon Mossa chi contant s’evolutzione de su pensamentu progetuale, in su diàlogu intre s’influèntzia de s’iscola ratzionalista in sos primos annos deatividade professionale, finas a sa produtzione de unu limbàgiu nou che a resurtu de una chirca e de una sìntesi intro sos elementos de sas tipologias traditzionales de sa Sardigna e prus in generale de sas terras isfustas dae su mare mediterràneu.

Sa mustra est parada in su cumplessu Lo Quarter in S’Alighera e s’at a pòdere bisitare finas a su 26 de su mese de freàrgiu.

Unos cantos annotos subra Antoni Simon Mossa architetu

Antoni Simon Mossa naschet in Padua su 22 santandria 1916 dae una famìlia de sa burghesia tataresa.

Movende dae sa fine de sos annos ’40, fatu a architetu, comintzat a operare. Sos primos progetos suos mustrant a manera làdina s’influèntzia de s’iscola ratzionalista italiana. In custos primos annos de atividade sa produtzione sua mustrat dae una banda s’apartenèntzia a su ratzionalismu e dae s’àtera su disìgiu de puntare s’ograda cara a torrare a cuberare sos significados chi faghent parte de su mundu galu bìnnidu de sas architeturas popolares sardas.

Sa chirca in su campu de s’architetura leat forma e s’ammesturat tràmite s’istùdiu e s’aprofondimentu de sos limbàgios de sa traditzione de sa Sardigna. Movende dae una chirca chi forrogat e ponet cara a cara sas raighinas istòricas e culturales sardas cun cussas de àteras terras, mescamente sa Catalugna e s’Ispagna, Simon Mossa sestat un’istile chi podet èssere medidu che a su resurtu de una sèmida in ue su cuntestu de su Mediterràneu essit a pìgiu cun su mèdiu de sas tipologias, materiales e tècnicas de fràigu locale.

Su territòriu preferidu in ue est presente s’architetu est mescamente su de sa Sardigna tzentru-setentrionale, in ue dae sos annos 50 traballat cun un’atividade fracòngia de progetatzione pro commitèntzias pùblicas e privadas. Intre sos medas progetos acumpridos si podet regordare Hotel El Faro (Portu Conte, 1950), Museu de su Costume (Nùgoro, 1952), Cottage Padula (Fertìlia, 1957), Pianu Particolare de Porto Cervo (1962), Palau de València (S’Alighera, 1963), Aerostatzione de S’Alighera (1966), Villighedda de Plaisant (1968).

In su 1962 intrat a fàghere parte de su grupu de architetos chi ant s’incàrrigu de progetare sas primas infrastruturas e sos aposentamentos turìsticos in su territòriu definidu comente “Costa Smeralda”. In prus li dant s’incàrrigu de ammaniare su pianu urbànisticu pro un’aposentamentu (no acumpridu) in s’àrea in ue a dies de oe b’est Porto Cervo.