(Per leggere l’articolo in italiano cliccare sulla bandierina in alto e selezionare quella tricolore)

In Sardigna b’at in sustàntzia unu partidu mannu feti, fungudu, sòlidu, erèntzia in capas unu pagu groga de su chi sunt istados is Partidos chi ant fatu s’istòria republicana.
In medas cussas formatziones si l’as ammentant -in negativu – pro is disgeniadas issoro, ismentighende su chi de bonu ant rapresentadu, riproduende cantu cumandadu dae s’artìculu 49 de sa Costitutzione: “Totus is tzitadinos ant deretu a s’assotziare in libertade in partidos pro partetzipare in manera democràtica a detzidere sa polìtica natzionale”.
In is Partidos ant crèschidu is classes dirigentes chi ant ghiadu sa reconchista de su Paisu: ischìamus èssere palestra, iscola, logu de acarada e de batalla.
Non fiat totu fàtzile ma sa sèbera fiat assegurada dae unos cantos passàgios democràticos, a s’ispissu sinnados dae pinnicas e alleàntzias contingentes, pròpias de sa formatzione de unu cunsensu.
Ma, in suma, is partidos fiant una cosa sèria e non ismentigaìamus mai de amparare, paris a sa sustàntzia, finas sa bisura. In mesu, a su mancu dae foras, ddoe fiant sa polìtica, sa cultura de guvernu e su megioru de sa vida de is tzitadinos. Non feti cussa de is dirigentes de su partidu etotu. Ca cando is partidos sunt dèbiles, a dominare sunt àteras lògicas e àteros tzentros de ischeda e de podere.
Sa Sardigna naraìamus.
Oe su Pd est sena dudas ùltimu subravivente – a su mancu de nùmene- de cussa costumàntzia. A su mancu gasi est segundu is nùmeros: guvernat sa Regione, tenet sa majoria de assessores e de Consigeris regionales. Cun su sistema commissariale controllat is ex Provìntzias, e cun cussu de is nomenas guvernat in manera militare su sistema sanitàriu. Podet contare subra sa prus parte de sìndigos, de assessores e de consigeris comunales.
Agiumai, a sa Sardigna, si nono a sa mègius ora de sa Dc, dd’aiat guvernada gasi a fungudu unu partidu feti.
E puru su Pd sardu est bivende unu crisi mala gasi chi unu de is fundadores suos dd’at definida “fatende sas caltzetas”
No at pòdidu o ischidu espressare unu candidadu a presidente seberadu dae intro de su partidu.
Dae annos non podet contare subra unu guvernu orgànicu e cumpartzidu.
Dae annos est partzidu in currentes (ma calicunu ddis narat “obrerias” e is prus malos finas “fiotos”) chi fatu fatu s’aunint subra acontèssidas sìngulas antis de si torrare a partzire e a si cancarare a borta a borta.
Pro unos cantos ex Ds, chi oi “fragant” sa creatura noa de Bersani e de D’Alema, sa crisi s’orìginat antis che totu dae su fatu chi “su partidu s’at mudadu dae ora, siat a livellu natzionale siat locale, in unu comitadu de afàrios”.
Una afirmatzione chi est paris grae e neghidosa, in capas finas remenga.
Segundu is manuales custu est su perìgulu chi currimus cando nos furriamus negossiadores ùnicos de sa sotziedade e de su mundu de is impresas.
Nos disaogamus a guvernare – a nos partzire – is sistemas de aeroportos, sanidade, càmaras de cummèrtziu, cunsòrtzios, rapresentàntzias in organismos bancàrios e in assòtzios de categoria.
Nos recreamus pensende a is afàrios, a is relatziones, a is echilìbrios a is alleàntzias trasversales, a is incàrrigos professionales e a is mesuras legislativas prus inditadas, fraigadas a mesura de su negossiadore de turnu.
E gasi fateriende, perdimus de bista su guvernu fitianu, s’acarada cun is problemas de is tzitadinos e cun su sistema de burocratzia, chi depet giughere a in antis is mesuras.
Custa iscrezeniadura a su prus no est pranificada ma s’apigiat die pro die, sena de si nde abbigiare casi e is protagonistas si cumbinchent a solos chi siat cosa bona e giusta e chi no ddoe apat nudda de male.
Chi su mundu gasi andat e gasi depet sighire a andare.
Dae pagora su sistema de is primarias at introduidu unu segretàriu nou, unu galantòmine comente a Giusepe Luisu Cuccu. Ma in Sardigna, foras de unu grupigheddu, in cantos si nd’ant sapidu?
Sa crisi est galu polìtica.
Antis che totu ca a su Pd e a sa Giunta regionale sighit fartende un’idea de Sardigna. Pustis sa punna e sa gana netzessàrias in ora de apretu comente a custa: pensare – comente est dovere de unu partidu atzapatotu – e guvernare una missione pro s’Ìsula, pianificare in manera funguda e sighire a in antis cun unu acordu tra generatziones fundadu subra un’integratzione tra tzentru e làcanas.