(Per leggere l’articolo in italiano cliccare sulla bandierina in alto)

Su 13 de freàrgiu chi lompet su parlamentu Europeu, in sètzida plenària, at a dibatere subra s’aprovatzione de una relata pròpia, ispantosa pro s’ogetividade sua, in matèria de robotica e de inteligèntzia artifitziale. Segundu sa relata europea, “su creschimentu de sa robotica e de s’inteligèntzia artifitziale at a permitere chi parte manna de su traballu, pro como fatu dae is èsseres umanos, siat fatu de robot… custu ndi pesat pensamentu in chistione de benidore de s’ocupatzione”.
Est duncas una faddina ispantosa a marcare sa chistione de s’inteligèntzia artifitziale comente “futuribile” e dudosa o comente noa chi faghet riere.
Bidu s’aumentu esponentziale de sa produida de robot e sa pedida de brevetos collegada a s’inteligèntzia artifitziale, sa cummissione europea determinat, difatis, in 15 annos màssimu su tèrmine intro chi at acontessere una genia de “disastru ocupatzionale” (si faeddat de una pèrdida sica de su 40% de is traballos atuales).
Est, in prus, faddina simìli retennere chi s’imperu de sa robotica at a pertocare unas cantas fainas feti, cando a s’imbesse, chi s’agradet o nono, at a pertocare s’ocupatzione de calisìsiat banda, is fainas intelletuales puru.
Is traballos manuales traditzionales sunt destinados a èssere remplasados, giai pro intreu, dae sa robotica: manobras, infermieris, bardiadoras, segretàrias, in Amèrica traballat giai sa pitzaiola robot Marta e finas in agricultura sunt lòmpidos is robot chi traballant 24 oras subra 24 e renessent a controllare fogia pro fogia.
Is professiones intelletuales puru ant a aguantare sa matessi calada ocupatzionale. Ddue at giai Ross, su primu abogadu robot chi, in una pariga de oras, cumprit su traballu chi un’abogadu umanu
cumprit in un’annu. Dae ocannu, in Inghilterra incumintzat a traballare Chatbot, unu dotore robot chi at a rapresentare, pro totu su sistema sanitàriu, su primu cuntatu cun is passientes, ddus at a interrogare e nd’at a avalorare is sìntomos, nd’at a bogare una prima diàgnosi e at a seberare si e comente ddus ispartzinare chie a su dotore gene ricu chie a is emergèntzias, o chi ddue imbiare dereta un’ambulàntzia. Pro non faeddare de su Dotore Watson, su robot in gradu de diagnosticare mègius de calisìsiat dotore in su mundu.
Cunsìdero chi pòngiat prus in pensamentu chi su ministru istadunidensu de su traballu noeddu apat, s’àtera die refudadu de si ponnere calisìsiat problema in mèritu a s’imperu de is robot e a sa cunsighente disocupatzione umana e ddus apat, a s’imbesse, definidos gosi: “Is robot sunt semper gentiles, no andant in fèrias, non lompent tarde e non ti donant problemas de discriminatzione de ratza, genere o edade”.
Contadu su contu, pro ite est chi mi permito de acostare s’allega a sa Sardigna?
Ca non pusticràs, non cras, ma oe tocat a pianificare su benidore nostru, finas, e prus che totu, a sa lughe de custos ispantosos avolotos ocupatzionales e subra s’atopu chi sìmile rivolutzione at a àere subra unu logu giai sinnadu dae su 40% de disocupatzione de giòvanos.
Francu disatentzione mea, subra sa chistione fartat calisìsiat sinnu de vida, umana e non artifitziale, dae is parlamentares europeos nostros, e a sighire, dae is guvernantes natzionales e regionales.
Como, cumprendo chi bivimus in una Regione in ue est ausente, dae no isco prus cando, unu referente pro sa printzipale e de fundamentu banda Agrìcula, podimus immaginare chi agatent ora de mirare addua sa buteghedda fitiana issoro.
In cust’ora etotu, però, si cherimus su bene de Sardigna, tocat a àere una mirada prus longa , una prospetiva chi propasset su tristu assistere passivu a s’isperdida de is ocupatziones presentes a oe. In riguardu dia èssere orgulliosu si, chinisisiat andet a su guvernu regionale, nd’aiat a bogare un’assessoradu ispetzìficu pro s’innovatzione tecnològica, chi, a tesu dae èssere un’àtera traca de clientelas, potzat sighire in tèrmines prus ampros is progetos innovativos destinados a agiudare ònnia cumpartu produtivu sardu, chi resonet in allega de cumpartzida de is brevetos e de is gastos, chi fùrriet s’atopu tecnològicu in una bisura de megioru e non in su “de profundis” pro sa Sardigna. Subra custu, bista sa ladina ausèntzia de s’Istadu, mai comente como tocat a beru a resonare in tèrmines de autonomia regionale berdadera.
Semper segundu sa numenada relata de sa Cummissione, difatis, is annos imbenientes ant a lompere unu muntone de finantziamentos in totu is progetos de chirca in campu de robotica. “Ddue at àere farta de traballadores in cussa banda” e intro su 2020 su 90% de is postos de traballu at a pedire comente mìnimu cumpetentzias digitales de base”…Tocat dae como etotu a cumpudare is inderetadas ocupatzionales cun atentzione particulare pro sa bogada e pro sa pèrdida de postos de traballu in is diferentes campos/bandas de cualìfica pro individuare is campos in ue nde essint is postos de traballu noos e is chi, a s’imbesse, sunt ispèrdidos dae su creschimentu de s’imperu de is robot”.
Custa ùrtima frase, est sa crae, chi a bisu meu, aberit s’isperàntzia: sa robotica at a isperdere unu muntone de postos de traballu però nd’at a bogare àteros, diferentes e at podere batire profetu mannu a is pòpulos europeos. Est chistione de seberare si, pro su benidore de Sardigna, cherimus intentare de èssere atores de custu mudòngiu ocupatzionale o si, comente onni àteru logu chi at abarrare passivu, cherimus feti isetare s’isperdida de su pagu chi galu s’agatat.
Tzertu, est unu bisu su de pensare de si podere furriare, totu in una, in unu polo de avanguàrdia, bistu chi unas cantu de is zonas nostras sunt galu sena internet e telèfono.
Tenimus però su dovere de intentare de intrare in su sistema produtivu nou e de favoressere in onni banda, in is traditzionales puru, s’allughentada de sa Sardigna e sa prosperidade su gràtzias a sa mègius aplicatzione de sa tecnologia robotica.
A su mancu a nde resonare totus impare, non nois costat nudda e, a cabone mannu, nos diat permitere de pigare unu caminu nou conca a su progressu, intàmes de nos furriare in discàrriga de refudos tecnològicos agenos.
Una cosa difatis est segura: in custu campu, su benidore est giai connotu.