(Per leggere l’articolo in italiano cliccare sulla bandierina in alto)
Su Coordinamentu pro su sardu ufitziale, organizatzione de linguistas e ativistas chi s’est distinta in custos annos a favore de s’istandardizatzione de sa limba sarda, iscriet una lìtera aberta a su Presidente de su Cussìgiu Regionale e a su Presidente de sa II Commissione Consiliare Cultura pro si distantziare dae su cussigeri regionale ex Rossomori Paolo Zedda (dae pagu tempus intradu in su grupu SEL de su Cussìgiu), oros oros a sas polèmicas chi ant sighidu sos istantziamentos pro sa polìtica linguìstica presentes in sa finantziària regionale.
In un’intervista, e in su profilu suo Facebook, su cussigeri regionale at annuntziadu s’aprovatzione imbeniente de una lege subra sa limba sarda in sa cale, paràulas de su cussigeri, “subra sa chistione de su sardu iscritu b’at diferentes iscolas, cun sa lege amus a agatare su puntu dae su cale mòvere”.
Custa positzione, a parre de su CSU, non si podet retzire sende chi nde cantzellat 40 annos de esperièntzias e ignorat de fatu chi sa Regione in su 2006 at aprovadu una norma ufitziale sua, sa Limba Sarda Comuna, chi a dies de oe est sa proposta ortogràfica prus impreada in intro e in fora dae sas istitutziones, a tales chi sunt istados redatzionados atos pùblicos, iscritos romanzos, traduidos clàssicos internatzionales, creados unu curretore e unu tradutore automàticu, traduidu Facebook, Telegram e àteras aplicatziones. Una renèssida cuncreta, no in tames s’apògiu pagu cumbintu dadu in custos ùrtimos annos dae s’ex assessora regionale Firino.
Custa renèssida a manera òvia no andat bene a Zedda chi, promotore de istereòtipos acadèmicos chi lassant su sardu in una cunditzione de “dialetu”, annos a como fateit aprovare una delìbera dae sa provìntzia de Casteddu chi partzit a manera artifitziale su campidanesu e su logudoresu, – insistet galu su CSU – e oe diat bòlere a fàgere aprovare una lege chi at a serbire petzi a duas cosas: da una banda a chircare de giustificare sa sèmida polìtica reghente sua e dae s’àtera firmare s’istandardizatzione de su sardu e de sa LSC pro torrare a ghetare su sardu in sa cunfusione dialetale. Sa lege linguìstica difatis esistit giai e est sa lege istatale 482/99 chi règulat giai totu si chi depet èssere reguladu. Su restu podet èssere ordinadu tràmite atos regolametares de sa giunta sena creare atos normativos chi s’istadu podet imbetzes impugnare.
Su cussigeri regionale Zedda cunfundet sas divisiones de sas variadedas dialetales e sas problemàticas folklorìsticas cun una polìtica inguìstica sèria e unitària. Est divènnidu s’alfieri, de seguru ambiguu e mai craru e trasparente, de sa disunidade linguìstica. Amus propostu in su 2015, pro more de su grupu Sardegna Vera chi ringratziamus galu, unu testu alternativu e rechestu prus de una borta a sa commissione cumpetente de èssere ascurtados, ma de badas.
Creimus chi unu provedimentu gasi dìligu non potzat èssere caladu dae s’artu a aspostivigare pro lege sa disunidade dialetale de su sardu (blochende duncas s’ufitzialidade sua) sena unu dibàtitu pùblicu sèriu e articoladu. Amus cunfiàntzia chi sa cummissione, in antis de leare sa detzisiones, ascurtet sas istàntzias de sa sotziedade sena iscapadas folklorìsticas a dae in antis.
Si fràigat in annos e annos de traballu, si distruet in pagu tempus. Pedimus a sa classe dirigente regionale sensìbile a custu tema unu isfortzu de cumpartzidura chi non podet èssere de parte, né personale de unu cussigeri, ma unitàriu de totu sa sotziedade sarda e semper e cando de chie traballat pro su bilinguismu ufitziale.
ASSEMBLEA DIRETTIVA CSU
Roberto Carta, Giuseppe Corronca, Giuseppe Coròngiu, Giommaria Fadda, Martine Faedda, Giagu Ledda, Sarvadore Bovore Mele, Nicola Merche, Paolo Mugoni, Renato Oggiano, Mario Sanna, Sarvadore Serra Nieddu, Perdu Pietro Solinas
L’accademia della crusca sarda.
Come si possa pretendere di creare un unico idioma da una infinita’ di parlate dialettali è domanda lecita ?
Andrea corda ritiene lei che l italiano da lei ora utilizzato per esprimere il suo pensiero per iscritto non sia una standardizzazione delle varie parlate italiane locali? E ciò vale per tutte le lingue.
il francese, il catalano, l’inglese e tutte le lingue di questo mondo hanno e avevano varie parlate dialettali e nonostante ciò hanno creato uno standard linguistico. Il sardo è già stata una lingua unica durante il periodo dei giudicati.
Creare uno standard ortografico e grammaticale sarà utile ad avvicinare il campidanese al logudorese e viceversa, varianti che sono separate per lo più nell’aspetto fonetico.
Con qualche mese di studio, la LSC ti permette di comunicare con tutte le varianti del sardo, ti permette di scrivere con un vocabolario più ampio, e rivolgendo lo sguardo al futuro, permetterà alle nuove generazioni sarde di partire dalla stessa base linguistica.
Sa lsc comenti est cuncordada oi est una proposta sperimentali prevaricadora e arratzista faci a is fueddadas de cabu de giossu, de su campidanesu, chi arregordu a totus is chi faint finta de si-ndi ddu scaresci est sa prus fueddada manna po su tanti de genti chi dda fueddat! Is partzidoris de su sardu funt is chi faint finta de nudda. Fintzas a candu no si detzint a nai (e fai) ca tocat a dd’arrangiai e dda fai intendi a is campidanesus cosa insoru puru no eus a lompi a logu perunu. Sa lsu innantis e sa lsc apustis est nàscia ca “is meris de sa lìngua” pensant ca sa prus lìngua bella e sinzilla est cussa fueddada in cabesusu. La lìngua deve unire, deve essere un collante identitario formidabile, se perde questa funzione, e si ponit palas a pari a certai pari pari, insaras depeus lassai a perdi.
Proite in sa LSC usades sa R in ue naturalmente bi cheret sa L comente “artu, ascurta” pro altu e isculta?
deo naru feti chi is cardiologos si depent ocupare de coros, is carnitzeris de petza e is linguistas de limba. Naradu custu…