(Per leggere l’articolo in italiano cliccare sulla bandierina in alto)

S’intervista de Federico Fubini (unu giornalista chi est traballende a prou) a Mervyn King, ex Guvernadore de sa Banca de Inghilterra e economista de gabale, est aboletende su logu. King narat chi sa muneda ùnica, s’èuro, e s’acordu de Schengen, sa tzirculatzione lìbera de sos tzitadinos europeos, sunt istadas detzisas cun antetzipu mannu mentres chi diat èssere istadu pretzisu a isetare nessi 50-80 annos. E agiunghet: “Non semus nois britànnicos a lassare s’Unione, est s’Unione Europea chi est lassende a nois”; e narat posca chi sa essida dae su Rennu Unidu no at a cajonare dannos mannos a s’economia inglesa.

Sos europeistas kamikaze, chi sunt sos chi pro defensare UE e èuro sunt prontos a mòrrere (in sa versione moderna chi pertocat sa morte de àtere, non s’issoro) si nche sunt ghetados a controire, apensamentados, cun sos argumentos sòlitos: sas cosas chi at naradu King atenent a su Rennu Unidu e non a s’Itàlia, ca pro a nois, a essire, diat èssere unu disacatu bisestradu. Pagu tempus como fiant presados pro su chi at naradu Mario Draghi, presidente de sa Banca Tzentrale Europea, chi pro prima bia, aiat adduidu chi si potzat essire dae s’èuro, semper chi si ischitant sos dèpidos fatos; pro su bonu custos depidos los ant fatos pro sos interventos acumpridos amparende sos tìtulos de Istadu italianos.
Sende chi custos summaiant a 358 miliardos de èuros in santandria 2016 (belle su 22% de su PIL italianu) diat èssere de iscassiados a essire. Nde cunsighit chi su determinu de “Màriu su Mannu” de poderare sos tìtulos de Istadu nostros, atzetadu cun cuntentu mannu in Itàlia e alabantzadu a manera sighida, funtzionat comente su chi Paolo Baffi ebbia, issu sisse unu Mannu verdaderu, denuntzieit pro su Sistema Monetàriu Europeu, antepassadu de s’Eurosistema: s’Itàlia diat èssere divènnida indepidada “malgré elle”, mancari chi non l’aeret chertu.

Su Parlamentu e sos Guvernos, sas càrrigas supremas de s’Istadu ant carrigadu in sas palas angenas de sos tzitadinos corrias ladas e cada cumbidu a parare fronte a sa situatzione torrat a comente chi mai.
Antzis, sas situatzione permitit a grupos dirigentes de aguantare cun s’iscòticu chi si depet pigare custu o cuddu provedimentu pro trantzire chi sos “populistas” leent su poderiu. Su fatu chi sa democratzia siat arressada dae tempus non cuncordat cun sa filosofia a cumbèniu de sos mèdios giustificados cun sos fines. Sa timòria est chi s’ùrtima firmada non siat galu lòmpida, e chi sos grupos dirigentes ant a tzèdere sa soberania fiscale chi galu lis abarrat, comente in Grètzia pro nàrrere, pro pònnere impèigu mannu a s’artzada dàbbile a su poderiu de sos populistas, e, si no essèrent ressesidos in custu, a favorèssere su fallimentu issoro in s’isetu de èssere torrados a su poderiu.
Un’annotu de finitia. Sunt creschende sos Guvernadores de bancas tzentrales chi si torrant a pensare cando non sunt prus in càrriga; s’acontèssida de Alan Greenspan, Presidente de sa banca tzentrale americana chi at permìtidu a sa Crisi Manna de su 2008 de iscassare, est de significu ca at amìtidu sa fadda de àere adduidu “un’abundàntzia sena tinu”, ma cunsiderende custu un’errore virtudosu però. Calicuna bia a si torrare a pensare est antzetzipadu in problemas sìngulos, gasi comente at fatu Visco pustis s’aprovatzione de sa diretiva chi l’an postu “bail in”, chi at agiùnghidu avrincos subra avrincos e peleas a sas dificultades de sas bancas italianas.

Custos “pensamentos” depent èssere fatos in antis; fatos a pustis est a leare in giru su logu. Mescamente si non si iscòbiat finas ite s’est faghende pro agatare unu mèdiu a sas faddas.

So atinadu chi custos cunsideros sunt bidos males e male medidos, ma finas a cando calicunu aboghinat chi “su rè est ispògiadu”, s’umanidade at galu calicuna ispera.