Sa mezus Regione pro me est sa chi azuat sa zente sua e sas impresas cun sa lestresa, sa jaria e sa régula justa in s’aparitzu de su fagher sou. Est totu indebbadas a dimandare pius dinari a “Roma ladrona” si non si resessit, innanti-innanti, a ispèndere in sa mezus manera su chi tenimus, pagu o meda chi siat. Sos chi crên chi totu andet bene mi dian finas poder nàrrere chi in Sardigna totu caminat comente mezus non si podet e chi so, a su sólitu, unu chi non crêt in nudda e arrejonat a sa russa.
Subra de custu mentovo duas ocajones che an interessadu sa sotziedade minore de sa cale mi so interessende, chi frunit servìtzios de leze; ocajones chi mustran a sa jara cale potat esser sa risposta mia a custa pregunta: de burocratzia si podet campare o mòrrere?
PRIMA OCAJONE: SOS INGHÌRIOS TRAMPOSOS
Su comintzu est custu, pius de degh’annos innanti de oe. Detzido de leare parte a unu bandu pro ”incubatore di imprese”, sighidu dae sa Regione Sardigna pro mesu de una de sas sotziedades suas e pedo unu contributu de batomiza éuros, pagu pius o mancu, pro un’ala de s’atividade mia.
Su tutor chi m’intregan mi faghet cumprèndere, narende chene nàrrer e faeddende in suspu, chi pro àere su permissu devo pònnere in s’aparitzu meu un’àtera ispesa, una consuléntzia, chi non serviat a nudda, pro un’amigu sou: preju baratu, chimbemiza éuros, de pagare antetzipadamente, suma pius arta de s’aparitzu meu cumpletu.
Li rispondo: si tenia cussu tantu lu dia impreare pro immanitare a sa sola su servìtziu, chene perder tempus in custas cosas. Isse però mi faghet cumprèndere chi, si li ponia mente, su dissignu meu diat essere aprovadu pro una suma meda pius manna, a tales de mi pagare totacanta s’ispesa.
Sa prima esperiéntzia de cuntatu cun sa Regione mi resultat amarga: mi ch’ando iscudende un’istrempada a sa janna de s’ufisciu lussuosu de su tutor.
SEGUNDA OCAJONE: FINAS S’ISTENTU BOCHIT
Colan sos annos e m’impreo a immannitare un’àtera ala de servìtzios legales: su tempus in custas ocajones detzidit totu ca benzo a ischire chi dae tando a pagu s’an a mòere finas sos grupos mannos italianos. Ma si dia resessire a esser su chi jaman first mover, dia resultare a tènnere unu logu totu pro a mie.
Tenzo dinari meu e so currende che trenu a s’iscopu. Abbojo pro cumbinascione unu connoschente, impiegadu in un’àtera sotziedade controllada dae sa Regione chi mi narat: “Nois amus unu bandu abbertu pro atividades noales, ja chi ses trabagliende pro custu servìtziu proite no intras? Su tempus de cumprou e de cunsigna de su contributu no est longu e t’as a poder pagare totucantu su ch’ispendes”.
Mi lasso cumbìnchere ma intro in s’inghìriu de inferru fatu de bandos de torrare a fàghere ca sun iscritos male, recursos, abbojos de sa cummissiones chi non finin mai e non produen su restu de nudda.
Iseto pius de un’annu e mi dan su finantziamentu pro sa rejone chi su servìtziu meu fut noale. Làstima chi, oramai dae paritzos meses, cussu servìtziu non siat pius nou ca un’àtera sotziedade l’est propagandende e bendende.
Duncas so custrintu a impreare o, mezus, a isperdisciare su dinari retzidu pro aparitzare unu servìtziu nàschidu mortu chi serro belle e deretu.
So istadu malassortadu o male cumpostu pro mi poder ponner in relata deghile cun sa burocratzia lestra, jara e chi non si podet comporare? De seguru at a esser gai, ma sa realtade est custa: su sónniu meu est una Regione chi potat azuare sos pius bonos a nudda che deo e non sos amigos de sos amigos de sos amigos ebbia.