Custu est su giassu in limba Sarda.
Per leggere l’articolo in italiano, clicca sulla bandiera in alto, scegliendo l’opzione del tricolore.
Stefano Tunis, 46 annos, cussigieri regionale de Forza Italia, ex diretore de sa Agentzia sarda de su traballu. Fintzas cun issu faeddamus de polìtica italiana e sarda.
A belle duos meses dae sas eletziones s’Itàlia non tenet galu unu guvernu.
Comente est giai capitadu in su 2013, sa presèntzia de tres polos rendet netzessàriu pensare a coalitziones intre diferentes. Est còmpitu de sa polìtica agatare solutziones chi siant eficatzes pro su guvernu bonu.
Sa bia de essida podet èssere rapresentada dae su tentativu Movimento 5 Stelle-PD?
Si abbaidamus a s’èsitu de su 4 de martzu e sa tendèntzia chi parent cunfirmare sas Regionales in Molise e Friuli, dia nàrrere chi nono. Su tzentru-dereta est in manera neta sa prima coalitzione e at su deretu-dovere de guvernare, unida.
Si non bi diant èssere istados pagos sensados vetos sa chistione si diat èssere giai resòlvida, in s’interessu de totus.
Ma in totu custu sa Sardigna abbarrat ispetadora. Ite sensu at tentu sighire a votare pro sos partidos italianos?
Si mi permitit, deo torro a bortare sa pregunta. Ite sensu aiat tentu a non lu fàghere? Sa chistione no est fàghere parte o mancu de partidos italianos mannos, ma esertzitare su pròpiu ruolu parlamentare, ma fintzas de presidente de sa Regione o cussigieri regionale, cun sa autonomia giusta e in s’interessu de sos tzitadinos sardos. Su tzentru-dereta at espressadu deputrados e senadores de valore e de esperièntzia, chi ant a ischire traballare pro su bene de s’Isula.
Cale sunt sas prioridades de sa Sardigna, in custu 2018?
Sa emergèntzia manna si cramat traballu. Bonu, de calidade, pagadu in manera giusta, garantidu, produtivu. De cussighèntzia, prus redditu pro famìlias e impresas. Pro s’intreu sistema-Sardigna.
Depimus traballare pro agatare solutziones chi nos permitant de armonizare sa leva fiscale cun sas milli diferentes esigèntzias de sos sugetos econòmicos e sotziales chi òperant in custa Ìsula. Ma amus a tènnere ocasione de nde faeddare mègius.
Su tzentru-dereta sardu est preocupadu dae su fatu chi su Movimento Cinque Stelle, a pustis de su resurtadu de su 4 de martzu, paret èssere su favoridu mannu de sas eletziones de freàrgiu 2019?
Creo chi sas eletziones regionales, comente est dimustradu dae cantu est acadèssidu in diferentes realidades italianas in sos ùrtimos chimbe annos, siant una àtera cosa. Naradu custu, niunu –de tzertu mancu nois- si podet illùderede àere giai bìnchidu.
At a serbire fraigare una alleàntzia ampra, cun in prima fila una ischiera de barantennes. Programmas agiornados, coalitzione noa, istile e mètodos modernos. Gasi ebbia si binchet e posca si guvernat bene.
B’est chie traballat a una coalitzione chi iscumponet sos polos atuales de tzentru-dereta o tzentru-manca.
Nde intendo faeddare, ma mi paret si tratat prus de una chistione tàtica chi no de carchi cosa chi tèngiat una possibilidade reale non naro de sutzessu, ma fintzas de agatare cuncretesa. Deo creo chi a sa fine sos polos ant a pòdere èssere bator: su nostru, torradu a bìdere e modernizadu, cussu de tzentru-manca, su Movimento Cinque Stelle e sos indipendentistas.
Si faeddat, in su campu bostru, de una tzentralidade noa de Lega-Psdaz, fintzas a livellu sardu.
A sas Polìticas sa Lega, afortziada dae sos sardistas, at otènniduun sutzessu mannu fintzas in Sardigna. Mi paret legìtimu chi custas duas realidades chergiant cunfirmare su resurtadu, e su pesu ispetzìficu issoro fintzas a sas Regionales. Creo chi meda chitzo si at a cumentzare a chistionare in manera costrutiva de su comente.
Sa batalla pro inserire sa insularidade in Costitutzione est netzessària de aberu?
Creo chi non fatzat male. Esistint medas frontes de cunfrontu abertos e non isoltos intre Regione autònoma e s’Istadu. Cusu de sos trasportos e de sa tzirculatzione lìbera, gasi comente cussu de sa autonomia energètica, creo siant chistiones chi non podent èssere prus rinviadas. Depent èssere afrontadas e isoltas in manera definitiva, frunende٠nos de sos istrumentos giustos.
Ite pensat de sa atzelertazione de Pigliaru subra sa lege urbanìstica?
Deo dia faeddare de sos bator annos de ritardu. Creo chi su tzentru-manca intreu, fintzas subra custa matèria, iscontet su acostiamentu ideològicu suo e sa pròpia incapatzidade de fàghere sos contos cun sa pròpia istòria reghente. Semus galu iscontende sas riformas inespressadas e, pròpiu, ideològicas e dannàrgias de Soru, subra de custa matèria.
Ite at a fàghere Tunis, in su 2019?
At a chircare de sighire a rapresentare in manera eficatze sos eletores pròpios e totus sos tzitadinos sardos. Deo e àteros cherimus dare unu sensu a su impignu nostru in polìtica, contribuende a torrare sa terra nostra una terra de oportunidades e non prus de discumbèniu.
«A. Muroni: Che senso ha avuto continuare a votare per i partiti italiani?
S. Tunis: Se mi consente, io ribalto la domanda. Che senso avrebbe avuto non farlo? La questione non è far parte o meno di grandi partiti italiani, ma esercitare il proprio ruolo di parlamentare, ma anche di presidente di Regione o consigliere regionale, con la giusta autonomia e nell’interesse dei cittadini sardi.»
Ma, o Stefano Tunis, de ogus ndi portais po biri cantu est autonomia e cantu est giusta sa ‘nosta’? E de cusciéntzia po dhoi insisti ndi portais?
O seis nàscius custu mengianedhu a chitzi o no iscieis o no bieis e no cumprendeis nudha de ita disastru e dannu at fatu e fait a is Sardus in manera sempri prus grai sa dipendhéntzia chi s’at iscallau fintzes su ciorbedhu?
Si s’istadu/Guvernu italianu – e tanti poi fai calincunu esémpiu – si aguantat prus de 4 milliardus de éurus (e dhus ispendit issu!) de su dinai chi est pinnighendi annu cun annu in Sardigna, ti parit chi est unu bellu rimédiu a is disastrus chi sunfreus is Sardus disocupaus, emigrendi, pichendi po debbadas, pagaus a elemúsina po no fai nudha, isperendi e abetendi chentza fini, in d-una Sardigna chi parit un’ispidali de guerra? No dha bieis sa Sardigna serrendi e is Sardus isperdendisí giai totu? A biri is centinajas de bidhas mannas e bidhixedhas desertificadas no passais mai?
O bosi fait torracontu personali mannu a pasci aintru de is gàbbias de is partidus italianus e de sa gàbbia manna Itàlia po no cumprendi su sensu de unu cambiamentu assolutamenti urgenti e mannu comenti no eus fatu mai? O si seis fossilizaus in sa sola prospetiva de sa dipendhéntzia a tutti i costi (de chini nci morit isperendi in debbadas) po pentzai chi tenit sensu a sighiri a votai is partidus italianus?
E iat a èssi custu su sensu de sa libbertadi e responsabbilidadi personali e colletiva de is políticus sardus?