(Per leggere l’articolo in italiano cliccare sulla bandierina in alto e selezionare quella tricolore)

Una chida a penas nch’est colada però, cun totus sas noas chi nos ruent a conca ogni segundu, parent sete annos.

E totu est pagu firmu, paret chi ddu potzamus mòvere , mudare, pensare a nou o disconnochere, cunforma a canto non  cumbèngiat.

Che a semper est dovere de sos cronistas su de  proare a s’ammentare, pro agiudare a chie leghet a nde bogare pees. Ca a pònnere assèliu – finas cronològicu – in sos fatos, est unu de sos bisòngios prus pretzisos in oras treuladas gosi.

E tando at a giuare a nos ammentare chi sàbudu 7 de martzu in Itàlia b’aiat duas zonas “rujas” feti in ue proare a cuntènnere su cuntàgiu dae Coronavirus, zonas serradas e bàsciu su matessi vìnculu chi oe totus semus connoschende : cuddas inghìriu a Codogno e a Vò Euganeo (in provìntzia de Padova).

Su guvernu – e sas autoridades sanitàrias chi controllant e averìguant atopos noos de cuntàgiu, ricòveru, sanada o morte – cumintzant a si nde abituare chi a suta de sa bràgia de su perìodu de “costoida” (incubazione) tèngiat unu fogu chi dae una iscuta a s’àtera si nde podet pesare in unu fogu mannu  chi no amus a pòdere domare.

E duncas s’esecutivu cumentzat a madurare s’idea de ismànnia re antis a totu sa Lombardia e a àteras  11 provìntzias de su nord e pustis a totu Itàlia – in segus a sa serrada de is iscolas lòmpida duas dies antis – sas mesuras e proibidas chi connoschimus: a no mòvere de domo ( sena resone iscumproada) e perunu atòbiu.

Su merie de sàbudu 7 si nde pesat un’avolotu. Dae Palàtziu Chigi  partint – conca a sos Ministèrios e a sas àteras Regiones unos cantos atzinnos de  Decretu dae su Presidente de su Consìgiu de sos ministros, cun s’idea  de dimandare consìgiu e proponimentu pro ddu isterrere comente s’ispetat.

Comente est làdinu a cumprendere, cuddos intentos de su Guvernu si fùrriant in deretura  pùblicos.

Biàgiant in sas pàginas in lìnia de sos giornales italianos e internatzionales e dae messàgiu privadu in messàgiu privadu.

In Lombardia, in medas, disisperados a s’idea de abarrare acorrados in cuddu chi isperamus (o timimus) si potzat furriare in solu “lazaretu” in logu italianu, e incumintzant a nde prènnere (fenòmenu imbitzadu giai sas dies antis) portos, aeroportos e istatziones ferroviàrias, totus tirant conca a sas regiones de su sud e a sa Sardigna.

A sos residentes chi cherent furriare antis de s’aturada s’aciungint sos milli meres de domos de vacàntzia.

Est in  custas iscutas – e in ora de trèulu e ispera – chi madurat sa sèbera de sa Regione Sardigna de pedire s’aturada de portos e aeroportos.

Mancu essidu su decretu – pro èssere pretzisos a 00:29 de sa note tra su 7 e 8 de martzu- dae su cumandu operativu de sa Protetzione Tzivile Sarda, in ue aiant atobiadu – tra sos àteros – su presidente de sa Regione  Christian Solinas e su diretore generale de s’istrutura Pasquale Belloi, chi retzint una lìtera eletrònica chi in cabitzale ponet “Ateru arràngiu-Regione SARDIGNA-URGENTE-DPCM mesuras de caràtere natzionale”, in ue pedint chi remplaset sas comunicatziones (sas pedidas? Sos cunsigios?) de antis.

E ite proponet sa Regione a su presidente Conte, chi s’allestrat a firmare unu decretu chi at a intrare in s’istòria?

Est lestru a ddu contare: “cun s’intentu de firmare s’ispartzinada de su Virus Covid 19, in sa regione Sardigna nos leamus sas mesuras chi sighint. 1) Est proibida finas a su 3 de abrile , francu atopos urgentes chi no faghet a lassare, ogni mòvida in intrada e in essida cun naves pro persones e cun aèreos de lìnia 2) su tràficu marìtimu de mercantzias est permìtidu cun remorchios sena ghia feti 3) su tràficu aèreu est permìtidu pro su servìtziu postale feti”.

Mesuras risolutas chi in cussas iscutas depent essere partas severas meda a sa Presidèntzia de su Consìgiu de sos ministros.

Un’ora e mesu a pustis (sunt sas duas de note tra su 7 e su 8 de martzu) su presidente Conte faeddat pro s’imprenta e in manera drammàtica si chèsciat de sas noas fuidas in contu de su decretu chi galu no est mancu essidu (« e chi giai est pesende trèulu e avolotu »).

Àtera ora e mesu a pustis -sunt a pretzisu sas 3:20 de note- su decretu, in ue no ddoe at sinnu de sos pedidos de sa Regione Sardigna in contu de aturada de aèreos e naves, est in fines publicadu in sa Gazeta Ufitziale.

Sa die 8 est totu un’avolotu : dae unu latu su guvernu s’aprontat a ismanniare sa zona « ruja » a totu Itàlia, dae s’àtera sa Giunta regionale Sarda nde bogat un’ordinàntzia istrinta meda chi òbligat – tra sos àteros inditos – a abarrare in cuarantena a totu sos chi sunt isbarcados in s’ìsula totu a longu de sas duas chidas antis.

In su comunicadu pro s’imprenta chi acumpangiaiat sa mesura, dae Villa Devoto comùnicant chi a sa pedida de aturada su Guvernu at naradu ca nono.

Dae Roma mudimine ischetu. Nemos cunfirmat o infirmat.

Sa polìtica sarda, a s’imbesse, nde pesat una ispètzie de pelea: in sos ambientes Pd e LeU crìticant su pedidu imputende·li -dae una parte – sa pagu utilidade polìtica e -dae s’àtera- lompende finas a si nde riere, ca tènnida pro no aplicàbile e cuntrària a sa Costitutzione.

Custu est su chi est.

Totu s’àteru est istòria frisca: su 13 sa Regione nos narat ca at dimandadu a su Ministeru de is Infrastrutura, dipartimentu Trasportos, chi transende s’artìculu 8- si potzat pònnere in atu s’aturada de aèreos e naves, assignende a su guvernadore sas possìbiles dèrogas.

A pustis de una curtza istrutòria, sa ministra Paola De Micheli donat bia lìbera e aprontat s’aturada de ogni mòvida.

Perintantu -semper dae LeU- fiat lòmpida sa pedida de nche isbertulare a sos chi no biviant in logu sardu, pedida no retzida nen dae sa Regione nen dae su Guvernu.

Custa sa cronologia de cantu acontèssidu, chi podet rapresentare su puntu firmu de ogni legìtima dibata subra cantu ant fatu, faghent o depent faghere in su benidore.

A tènnere retzetas diferentes legìtimu est, de importu però est finas a non incurbiare comente nos prus agradada sas datas e sas acontèssidas, lompende finas a chircare de nde bogare legitimidade a chie faghet su dovere tzìvicu suo de informare, cun seriedade e indipendèntzia.