Custu est su giassu in limba Sarda.

Per leggere l’articolo in italiano, clicca sulla bandiera in alto, scegliendo l’opzione del tricolore.

Su tandem Pigliaru-Paci est presentende s’ùltima lege finantziària, duos meses antis de sas eletziones regionales, reprena de giustas mesuras (sos trasportos pùblicos de badas pro istudiantes de ogni òrdine e gradu rapresentat una mesura epocale) e de sas istrinas eletorales de avesu.
Totu custu, arratza de ispantu, sena tennere in contu sa bomba a orologeria alluta duos annos a oe – fiant sas dies de sos bandos ghetados dae s’autocarru – e chi màssimu tra una pariga de chidas at a iscopiare cun totu sa violèntzia sua, arrischende de nde pinnigare a chentinas de pastores e àteras tantu siendas piticas.
Pustis de nch’àere torradu su prètziu de su late a 1,5 èuros a su litru ( fiat su 2015), gràtzias a sa lege 15/2010 e a fatores esternos, sas cooperativas ant aumentadu de su 40% sa produida de pecorinu romanu, causende un’ispètzie de “inflatzione”. Comente a cunseguèntzia su prètziu de su casu nd’est faladu in duos annos dae 9 a 4,2 èuros a su chilu.
Pro more de no ddoe àere lìmites a sa produida de pecorinu romanu, oe semus giutos a tennere su late chi si balet 60 tzentèsimos de èuru a su litru: tantu chi no est mancu sufitziente a nutrire sos pegus.
Su peus est ca unas cantas cooperativas arriscant de abarrare serradas. E si custu acontesset diat a podere ingendrare, in su mese de gennàrgiu, una sobra de 15 milliones de litros sena collocatzione.
Custu cheret narrere ca unu sistema intreu nd’aiat a podere falare, aberende una crisi sena làcanas in cussu chi podimus definire su tessìngiu sòtziu-econòmicu de sas zonas internas.
Sas solutziones – bisto ca nemos in custos duos annos, a partire dae su bandu ghetadu dae s’autocarru a in antis, at traballadu pro risolvere sos problemas de fundamentu in custa situatzione – sunt ligadas totu a formas noas de assistèntzia, agiudos chi a totu oe no sunt essidos a campu.
Su Consìgiu regionale (e cando? ca sa finantziària no nde faeddat) diat depere torrare a finantziare sos artìculos 5 e 7 de sa lege 15/2010 pro nde bogare dae su mercadu 4 milliones de chilos de pecorinu romanu e 20 milliones de litros de late chi ant a produere in su 2019, pro ddu destinare a su late in proine.
Gasi, a oe ses chidas, su prètziu de su late produidu diat torrare a ampulare finas a 80 tzentèsimos de èuru a su litru.
Sentidu diat tennere? Diat essere un’àtera de cuddas solutziones temporàneas de ponnere a coddu de sos contribuentes ma diat essere netzessària pro sarvare sa banda e aguantare in vida logos meda.
Diamus podere aguantare, m’atrivo galu a repitere, a una cunditzione feti: tocat a agatare ainas chi regulent sa produida de casu e non de late. E serbit a ponnere manu sèria in su guvernu de sas cooperativas ca sunt issas s’aneddu dèbile (pro no narrere àteru) de sa cadena.
In s’ora chi su contu a s’imbesse sighit sena pàusu, sa chistione est ausente dae sa dibata: no nde faeddant in Consìgiu Regionale, no nde faeddant in sos giornales, no nde faeddant sos partidos, no nde faeddant sos candidados a guvernadore.
B’at semper prus su sentidu de bivere in una Sardigna sena guvernu, ausente, trasparente.
Ùnicu consolu? Su Consìgiu de facultade furriadu in podere esecutivu, bonu a nudda (sa bonànima de Nereide Rudas diat naradu), est a beru s’ùltima istatzione de sa bia Crucis.