Custu est su giassu in limba Sarda.

Per leggere l’articolo in italiano, clicca sulla bandiera in alto, scegliendo l’opzione del tricolore.

Sa Sardigna est una Natzione sena Istadu. Mègius, est una Natzione chi in custa fase istòrica particulare est insertada in unu patu costituzionale chi dat forma a sa Repùblica italiana.
Su “natzionalismu” italianu s’at postu s’obietivu, in fases istòricas diversas, de nche israighinare e ispèrdere sos elementos costitutivos de sa Natzione nostra.
Non podende duncas mudare su status nostru, geogràficu, de Ìsula s’est impinnadu a nos “italianizare”, agorrende sa cultura e sa limba nostra in àmbitos semper prus astrintos, traballende posca cun una firmesa semper prus isfidigada contra a sa sotzialidade e a s’economia nostras.
Sa Sardigna de oe est prima de totu dipendente, dae su puntu de annotu de sa cultura, dae un’inditu econòmicu chi at a fundamentu consumismu e assistentzialismu, istatalismu e autolimitatzione.
Bi cheret in antis de totu un’operatzione culturale manna meda a beru pro truncare sas trobeas de una cunditzione chi ponet làcanas, a primu, a unu protzessu democràticu de autocussèntzia.

In sa sotziedade sarda oe, cun s’agiudu de sos fallimentos de sos polos italianos chi in sos ùrtimos 25 annos si sunt intreverados in su guvernu de s’Ìsula, esistint sas cunditziones pro aviare unu percursu nou, chi nche boghet a pìgiu una cussèntzia chi càstiet cun fidùtzia e sena prus timoria a s’autoderminatzione de su pòpulu sardu.
Deo creo chi sa dimanda – chi sos dudosos sighint a fàghere – subra sas possibilidades econòmicas a dies de oje siat posta a manera curreta.
Su primu passu duncas est cussu de s’autoguvernare, bene e cun s’ètica de s’interessamentu pùblicu e de su rispetu de s’ecosistema nostru.
Custa volontade de autoguvernu si podet acumprire petzi faghende un’alleàntzia ampra – non tantu intre sos partidos cantu cun sos setores prus ampros de sa sotziedade sarda – chi siat diferente de su totu dae onni agenda polìtica italiana.
Dae custu benit s’opositzione mea firma a sa mirada de sos partidos chi – a paràulas – si ponent sa beste de s’indipendèntzia ma chi fundant s’esistèntzia issoro subra de s’alleàntzia – tzeraca a mala bògia – cun sa polìtica italiana e subra de sa gestione clientelare de su podere chi un’atzione polìtica e de guvernu impostada in modalidades “italianas” permitit, previdit e promovet.
Non so pro nudda assustadu dae s’idea de indipendèntzia, bi diat mancare. S’orizonte meu de tzitadinu sardu cussu est.
Sa masione nostra est cussa de acumprire sas cunditziones pro chi sa majoria de sos sardos non s’assuconet. E pro fàghere a manera chi sa Sardigna apat a beru ancas pro pòdere caminare in s’àmbitu de unu patu europeu e mediterràneu, astringhende relatziones internatzionales fundadas subra de sos balores de sa paghe, de s’amistade intre sos pòpulos, de sa tutela e valorizatzione de s’ambiente, e de su piessignu de terra de ischires, de sabores, de vida longa, de sa cultura sena tempus, de su mare ìnnidu e de sas zonas internas prenas de istòrias in annanta a s’istòria.
Amus a àere sa manera, in sos duos annos imbenientes, de promòvere dibatas pùblicas subra de programmas e atziones. Creo chi si siat aberta una fase profetosa de dibatas pùblicas e de interessamentu de setores bios de sa sotziedade sarda, chi cherent torrare a èssere protagonistas.
Subra totus sa leva noa de amministradores in sos entes locales e una retza de imprendidores minores chi naschent, creschent e afrontant su disafiu de su mercadu a dispetu de sa polìtica politicante chi si nd’afutit e sa paule burocràtica ue sunt custrintos a s’isboligare.
S’Autonomia Sarda est sa faina iscumprida prus manna de custa terra. E s’Istatutu nostru de rangu costitutzionale est s’istrumentu prus pagu aplicadu.
E no est mancu prus atuale, ca est istadu adotadu 70 annos a oe. In s’ìnteri su mundu est mudadu 70 bortas.
Unu passu detzisivu cara a s’autoderminatzione chi nos depet ghiare a un’indipendèntzia chi no at a èssere una “iscrobadura” anticostitutzionale; ma sa crèschida giusta de unu protzessu istòricu chi non si podet istransire colat in s’atuatzione prena de s’Autonomia.
E custa colat in una mudadura pronta de registru in su tratòngiu cun s’Istadu italianu. Bisòngiat de s’ammaniare, si est netzessàriu, a sa cuntierra istutzionale e democràtica permanente.
Tocat de si documentare e de àere cussèntzia prena de sos deretos nostros pro mudare custa connoschèntzia in determinatzione a los fàghere bàlere in onni sea e cun onni mètodu chi sa lege ponet a disponimentu.
Pro lu fàghere bi cheret un’operatzione culturale chi favoressat sa mobilitatzione e su cumpartzimentu de una parte manna de su pòpulu sardu.
Si no amus a èssere a tretu de interessare su pòpulu – moende sos ideales issoro galu prima de sa cumbenièntzia econòmica – sas nostras ant a abarrare petzi paràulas.