Custu est su giassu in limba Sarda.

Per leggere l’articolo in italiano, clicca sulla bandiera in alto, scegliendo l’opzione del tricolore.

No importat chi siat làngiu o brentudu, artu o bàsciu. Su fatura sua pròpia est sa de un’imbudu, chi sa Regione, s’Istadu, s’Unione Europea prenent a isticu de dinare chi nd’ant giai dissinidu s’impreu.

In cale si siat familla programmatzione cheret a nàrrere comente a gastare su dinare: a nde pònnere unu tantu pro su recatu e sos bestires, aterunu tantu a sas bulletas, carchi cosa a su tempus lìberu, e fintzas una parte a sos investimentos: s’ordinadore nou, una màchina, unu cungiadu, una domo. Naturalmente sa familla est lìbera de seberare s’investimentu chi prus li pàrgiat de giudu. Antzis, est custa sa chistione prus de importu, ca sos gastos a s’ispissu sunt gasi mannos chi adderetzant totu sa vida de sa familla in su venidore: pustis de l’àere pensadu bene, su prus de su dinare cheret postu a ue est netzessàriu: una prassi chi unu sìndicu casi mai podet sighire.

Su sìndigu ischit, in ghennàrgiu, chi dae Roma li at a colare una cuota pretzisa de dinare e chi ateruna l’at a introitare dae sos tributos locales. Custu dinare at a pagare gastos comente sos istipèndios de sos dipendentes comunales, s’eletritzitade de s’illuminatzione pùblica, s’agiudu a sas pessones in tribulia. Pustis gastadu custu, pagu abberu li nde abbarrat pro sos investimentos. Antzis, a su sòlitu bi nd’at gasi pagu chi est pretzisu a s’imbentare àteros remèdios pro fàghere sos investimentos de capia, sos chi li batint unu càmbiu a sa bidda.

E a inoghe nche torrat s’imbudu.

In sas capitales sarda, italiana, europea, determinant oe chi ocannu su càrrigu extra de miliones de euro est destinadu a sa ricualificatzione de sos tzentros istòricos. Cras nd’ant a destinare un’àteru a s’eficièntzia energètica. Pusticras est in sa promotzione turìstica chi ant a pònnere un’àteru tantu de miliones. E gai sighende. E pustis cada detzisione, aco’ garas a sas cales cada comuna partètzipat buschende sa parte sua.

In àteros faeddos, deo potzo programmare un’investimentu in sos setores mentovados (e in paritzos àteros) petzi si l’ant istabilidu in Casteddu, Roma, Bruxelles. Custu bolet nàrrere chi sa programmatzione verdadera de sas comunas non la faghent sos sìndigos. La faghent in su tzentru. Unu tzentru chi in daennantis suo deo soe periferia, làcana, trèmene. A issos non lis intrat a conca chi pro mene e sos de bidda mea est pròpiu a s’imbresse: nois semus su tzentru, issos sa làcana.

Tando no est chistione de pagu dinare o de meda. Su dinare colat e si nch’andat. Non soe de acordu cun sos chi narant chi non b’at resursas. Sa chistione est, innantis de totu, chie detzidit comente a nche gastare su dinare: a ite issos? A nde semus abberu seguros chi chie istat in susu (e peroe indedda dae sos territòrios) potzat abbistare mègius de su chi istat in giosso?

*sìndigu de Biddanoa de Forru