(Per leggere l’articolo in italiano cliccare sulla bandierina in alto e selezionare quella tricolore)

Sa Sardigna chi at a lompere at àere bisòngiu de investimentos in cultura e coràgiu.
Cultura pro donare ispera e pro nde lassare essire sa massa muda dae sa timoria de perdere su status quo e coràgiu pro acarare su truma netzessàriu – ca sena tràumas non si cumprint rivolutziones – chi serbit pro torrare a incumentzare.
Oe su problema est ca a sa classe polìtica fartat un’idea de Sardigna, unu modellu sòtziu-economicu orgànicu e integradu tra is territòrios, chi tèngiat in contu un’acordu generatzionale tra is fortzas prus sanas, tra su tzentru e is làcanas, tra is pagas tzitades nostras e is biddas meda, chi formant unu continente.
Una missione comuna, un’istrategia capassa de donare isperu – in sa giustìtzia – a totu cussos chi isperu non nd’ant prus.
Sa farta de unu modellu de creschimentu orgànicu, de un’idea alternativa in gradu de nos afrancare dae custu istadu de emergèntzia sighidu, cajonat su chi bidimus: non semus meres de sa mobilidade nostra, non amus boghe in capìtulu subra is seberos energeticos e finas subra s’imperu a intentu militare de partes ampras de su logu.
Aplicamus sa polìtica de su “corcare in mesu”, comente narat unu penalista mannu tataresu: semus sena obietivu, sena missione, sena punna.
Semus unu pagu istatalistas, unu pagu anàrchicos, unu pagu a vocatzione turìstica e unu pagu a vocatzione industriale-fallimentare, in gradu de nos arrennegare pro una tontesa narada dae unu Briatore de turnu ma non bonos a collire is manìgios fitianos de is grupos de podere.
Antis che totu ca non amus ischidu mai o chèrfidu seberare de tènnere boghe in capìtulu. Ca est semper istadu prus simple a delegare, a pensare ca diamus potzidu bivere a mai prus de assistèntzia e gastu pùblicu.
Apo faeddadu de missione comune e acordu generatzionale, netzessàriu pro nde essire dae custu desviamentu sena controllu.
Custu acordu però non faghet nen a ndi ddu lassare bogare nen lompere a in antis dae is famìlias polìticas de su bi-polarismu italianu (prus pagu puru dae is soberanistas improvisados e auto-proclamados chi àplicant modellos de guvernu e de amministratzione de su podere chi sunt pròpios de sa polìtica politicante) chi, de fatu, ant mustradu de non àere ideas, nen voluntade, nen sa possibilidade de assegurare su sardu-tzentrismu netzessàriu a incomintzare unu caminu nou, cun s’intentu de nde pònnere in atu is modellos culturales, sotziales, econòmicos chi, partende dae s’unidade comune e dae sa vocatzione de una terra chi at caraterìsticas ambientales e paesagìsticas chi non depent èssere isbisuriadas, chi podent e si depent cojuare cun sa modernidade e s’iscàmbiu ativu cun is àteros paisos mediterràneos e europeos.
Sa responsabilidade de custa torrada in segus est in càbudu a is fortzas prus sanas de sa sotziedade nostra, a is classes dirigentes giòvanas chi fatu fatu sunt cancaradas dae s’avesu e dae sa cumbenièntzia.
A issos est pedidu un’isfortzu de coràgiu e coro bonu, pro chi potzant collire is oportunidades donadas dae sa crisi de sa rapresentàntzia polìtica betza. Sena prus cumplessos de inferioridade, auto-ratzismu, auto-colonialismu e provintzialismu.
A issos est pedidu de mirare a cuddu 47% de sardos chi in su 2014 non est andadu a votare pro is regionales e a is medas, tra cussos chi ddoe sunt andados, chi non s’ant chèrfidu ressignare a propostas giai isperimentadas e giai istracas e sena prospetiva, francu cussa de guvernare su podere, is intrallatzos trasversales, is atzinnos de ogros conca a cuddos de avesu e is lusingas a is pòberos, a is ricatados, a is precarios furriados tale cun contu e profetu intentzionale.
A sa classe dirigente noa est pedidu de si fàghere garante de un’acordu tra chie – partende dae posturas indipendentistas ispiradas dae un’istima profunda pro sa terra issoro e dae sa giusta cundenna pro su tratamentu coloniale chi at dèpidu aguantare – no at pensadu mai in sèriu de traballare pro guvernare custa regione, cundennende·si a testimòngiu feti, ello e cando non a folclore de suta chilivru.
Pro custas fortzas at lòmpidu s’ora de massimizare su cunsensu, de renuntziare a su rolu còmodu de is ocasioneris, pro partetzipare a s’acordu generatzionale pro una Sardigna noa, leende·si·nde una parte de su traballu e de sa mediatzione, de s’acordu cun onni ladu de sa sotziedade tzivile chi si chèrgiat pònnere in giogu, siat cun s’aficu chi si leat pro sa primu borta, siat torrende a imbentare s’esperièntzia pròpia, addobiende·si subra unu programma de guvernu comunu, chi at a dèpere a marolla torrare sùlidu durante bìndighi o binti annos.
E ca, pro custu, tocat a aberrere un’acostiada sutzessiva, chi apat in contu finas una revisione fìgia de s’involucrada de chie, a incumintzu s’aiat ischieradu cun su status quo, at a chèrrere e podere in segus donare su contributu suo.
S’ant a dèpere fàghere isfortzos pro privilegiare canto aunit e non cussu chi partzit. Ca sa Sardigna de oe at in podere de pònnere in retza is esperièntzias de una parte de sa classe dirigente giòvana sua, chi lompet dae sa sotziedade tzivile, imprenditoriale, dae is assòtzios, is sindacados e cussas de unu rapresentàntzia rennoada de amministradores locales giòvanos chi a fitianu mustrat coràgiu, intregu, istima pro sa comunidade pròpia e gana de mudare.
Custa est s’ispera, custa est sa bia chi – pustis de chimbanta annos is “erèticas” ma illuminadas profetzias de Antoni Simon Mossa – diamus dèpere intentare de sighire a pustis de unu muntone de tempus pèrdidu e de unu muntone de carreras costruidas in su nudda, in coddos de chie, sena cussèntzia, s’at furriadu aina de sa partitocratzia e de una classe polìtica chi at tentu comente a prioridade sa defensa de is interessos de Roma in Sardigna in tames de cussos de sa Sardigna in Roma, in Europa e in su mundu.
Fraigamus Un’Ìsula moderna, prus giusta, prus aunida, chi amparet onni pàtria sua e non apat timoria de cunsiderare sardu chie si siat istimet sa Sardigna e sèberet de ddoe bivere, sena postas a una banda e anti-istòricas serradas.