(Per leggere l’articolo in italiano cliccare sulla bandierina in alto e selezionare quella tricolore)
Sa Sardigna chi at a lompere at àere bisòngiu de investimentos in cultura e coràgiu.
Cultura pro donare ispera e pro nde lassare essire sa massa muda dae sa timoria de perdere su status quo e coràgiu pro acarare su truma netzessàriu – ca sena tràumas non si cumprint rivolutziones – chi serbit pro torrare a incumentzare.
Oe su problema est ca a sa classe polìtica fartat un’idea de Sardigna, unu modellu sòtziu-economicu orgànicu e integradu tra is territòrios, chi tèngiat in contu un’acordu generatzionale tra is fortzas prus sanas, tra su tzentru e is làcanas, tra is pagas tzitades nostras e is biddas meda, chi formant unu continente.
Una missione comuna, un’istrategia capassa de donare isperu – in sa giustìtzia – a totu cussos chi isperu non nd’ant prus.
Sa farta de unu modellu de creschimentu orgànicu, de un’idea alternativa in gradu de nos afrancare dae custu istadu de emergèntzia sighidu, cajonat su chi bidimus: non semus meres de sa mobilidade nostra, non amus boghe in capìtulu subra is seberos energeticos e finas subra s’imperu a intentu militare de partes ampras de su logu.
Aplicamus sa polìtica de su “corcare in mesu”, comente narat unu penalista mannu tataresu: semus sena obietivu, sena missione, sena punna.
Semus unu pagu istatalistas, unu pagu anàrchicos, unu pagu a vocatzione turìstica e unu pagu a vocatzione industriale-fallimentare, in gradu de nos arrennegare pro una tontesa narada dae unu Briatore de turnu ma non bonos a collire is manìgios fitianos de is grupos de podere.
Antis che totu ca non amus ischidu mai o chèrfidu seberare de tènnere boghe in capìtulu. Ca est semper istadu prus simple a delegare, a pensare ca diamus potzidu bivere a mai prus de assistèntzia e gastu pùblicu.
Apo faeddadu de missione comune e acordu generatzionale, netzessàriu pro nde essire dae custu desviamentu sena controllu.
Custu acordu però non faghet nen a ndi ddu lassare bogare nen lompere a in antis dae is famìlias polìticas de su bi-polarismu italianu (prus pagu puru dae is soberanistas improvisados e auto-proclamados chi àplicant modellos de guvernu e de amministratzione de su podere chi sunt pròpios de sa polìtica politicante) chi, de fatu, ant mustradu de non àere ideas, nen voluntade, nen sa possibilidade de assegurare su sardu-tzentrismu netzessàriu a incomintzare unu caminu nou, cun s’intentu de nde pònnere in atu is modellos culturales, sotziales, econòmicos chi, partende dae s’unidade comune e dae sa vocatzione de una terra chi at caraterìsticas ambientales e paesagìsticas chi non depent èssere isbisuriadas, chi podent e si depent cojuare cun sa modernidade e s’iscàmbiu ativu cun is àteros paisos mediterràneos e europeos.
Sa responsabilidade de custa torrada in segus est in càbudu a is fortzas prus sanas de sa sotziedade nostra, a is classes dirigentes giòvanas chi fatu fatu sunt cancaradas dae s’avesu e dae sa cumbenièntzia.
A issos est pedidu un’isfortzu de coràgiu e coro bonu, pro chi potzant collire is oportunidades donadas dae sa crisi de sa rapresentàntzia polìtica betza. Sena prus cumplessos de inferioridade, auto-ratzismu, auto-colonialismu e provintzialismu.
A issos est pedidu de mirare a cuddu 47% de sardos chi in su 2014 non est andadu a votare pro is regionales e a is medas, tra cussos chi ddoe sunt andados, chi non s’ant chèrfidu ressignare a propostas giai isperimentadas e giai istracas e sena prospetiva, francu cussa de guvernare su podere, is intrallatzos trasversales, is atzinnos de ogros conca a cuddos de avesu e is lusingas a is pòberos, a is ricatados, a is precarios furriados tale cun contu e profetu intentzionale.
A sa classe dirigente noa est pedidu de si fàghere garante de un’acordu tra chie – partende dae posturas indipendentistas ispiradas dae un’istima profunda pro sa terra issoro e dae sa giusta cundenna pro su tratamentu coloniale chi at dèpidu aguantare – no at pensadu mai in sèriu de traballare pro guvernare custa regione, cundennende·si a testimòngiu feti, ello e cando non a folclore de suta chilivru.
Pro custas fortzas at lòmpidu s’ora de massimizare su cunsensu, de renuntziare a su rolu còmodu de is ocasioneris, pro partetzipare a s’acordu generatzionale pro una Sardigna noa, leende·si·nde una parte de su traballu e de sa mediatzione, de s’acordu cun onni ladu de sa sotziedade tzivile chi si chèrgiat pònnere in giogu, siat cun s’aficu chi si leat pro sa primu borta, siat torrende a imbentare s’esperièntzia pròpia, addobiende·si subra unu programma de guvernu comunu, chi at a dèpere a marolla torrare sùlidu durante bìndighi o binti annos.
E ca, pro custu, tocat a aberrere un’acostiada sutzessiva, chi apat in contu finas una revisione fìgia de s’involucrada de chie, a incumintzu s’aiat ischieradu cun su status quo, at a chèrrere e podere in segus donare su contributu suo.
S’ant a dèpere fàghere isfortzos pro privilegiare canto aunit e non cussu chi partzit. Ca sa Sardigna de oe at in podere de pònnere in retza is esperièntzias de una parte de sa classe dirigente giòvana sua, chi lompet dae sa sotziedade tzivile, imprenditoriale, dae is assòtzios, is sindacados e cussas de unu rapresentàntzia rennoada de amministradores locales giòvanos chi a fitianu mustrat coràgiu, intregu, istima pro sa comunidade pròpia e gana de mudare.
Custa est s’ispera, custa est sa bia chi – pustis de chimbanta annos is “erèticas” ma illuminadas profetzias de Antoni Simon Mossa – diamus dèpere intentare de sighire a pustis de unu muntone de tempus pèrdidu e de unu muntone de carreras costruidas in su nudda, in coddos de chie, sena cussèntzia, s’at furriadu aina de sa partitocratzia e de una classe polìtica chi at tentu comente a prioridade sa defensa de is interessos de Roma in Sardigna in tames de cussos de sa Sardigna in Roma, in Europa e in su mundu.
Fraigamus Un’Ìsula moderna, prus giusta, prus aunida, chi amparet onni pàtria sua e non apat timoria de cunsiderare sardu chie si siat istimet sa Sardigna e sèberet de ddoe bivere, sena postas a una banda e anti-istòricas serradas.
Bene meda, Anthony!
Cundivido totu su chi as nadu e pro andhare in custa filada tocat a fàghere deabberu meda: coltivare s’isperàntzia, sa fide, s’istima, su corazu, sas capatzidades professionales, políticas e amministradoras, s’onestade sociale solidale, sa libbertade/responsabbilidade, ca est de séculos chi nos ant coltivadu e allenadu (e nos semus coltivados e allenados) a dipendhentes cun totu sas cusseguéntzias de sa dipendhéntzia.
E in su sensu de sa libbertade/responsabbilidade no bastat ne unu “blog” e nemmancu unu a donzunu coment’e zente chi no si cheret faedhare e coment’e chi sa zente che istet intanada in sa “rete” sempre a tastiera in manu e a ogros a su monitor.
Sa faina de fàghere (chentza pònnere in dúbbiu totu s’utilidade de internèt) est meda fora puru e in su matessi tempus (e chentza èssere unu “doppione”) e sa cultura de fàghere no pertocat solu sa zoventude prus informatizada. Si podiat fàghere nessi unu mensile-mesa de informatzione, istúdiu, formatzione, discussione, propostas e organizatzione de initziativas, cultura in su sensu prus largu e valorizendhe su chi menzus distinghet sos Sardos e totu sa Sardigna e coltivet s’unidade netzessària a unu pópulu cun s’ispera-cumportamentu-fàghere pro èssere mere de sos fatos suos pro su tantu chi si podet (oe in d-unu mundhu-mundhu).
Tenzo unu dúbbiu mannu però candho manizas su cuntzetu de “avere voce in capitolo”. In cale “capitolo”? Si su “capitolo” est su Guvernu italianu, s’Istadu italianu, nois no resessimus a cumprèndhere ite cheret nàrrere a èssere e iscumpàrrere in busaca de s’Itàlia! No cumprendhimus su segamentu de ancas chi est s’Itàlia! No cumprendhimus chi in Itàlia sa Sardigna no bi est, politicamente cantu no bi est geograficamente si no pro s’efetu de totu sos terremotos e bombardamentos suos de donzi zenia!
Chentza pessare si no a cumportamentos e fàgheres demogràticos possíbbiles a donzi sardu de assumancu duos a chent’annos (ma sa ‘cosa’ comintzat innantis de àere fizos!), resessimus a pessare chi sas chistiones cun s’Itàlia las depimus pònnere in manera séria e firma e no coment’e murrunzadores pedidores de professione ingabbiados in sas busacas suas e de sos partidos suos, e prenos de birgonza e de timoria e pedidoria e pérdidos in totu sos labbirintos suos?
Sos Sardos resessimus a cumprèndhere totu sos ‘bisonzos’ de s’Itàlia e a abbassiare sa conca fintzas a terra acuntentèndhennos de su chi li ruet dae manos candho su muenti est mortu de s’arrisu, ma no resessimus a cumprèndhere sos bisonzos nostros meda prus elementares e fàtziles e apretosos.
Sighimus a zogare a fàghere bucos in s’abba ifatu de s’Itàlia brusiendhe fide isperàntzia e caridade in sas istitutziones suas e brusiendhe donzi aficu bonu nostru cun d-una Sardigna rica de benes?
Nois depimus cumprèndhere chi in busaca de s’Itàlia noche sighimus solu a ispèrdere e a brusiare s’ideale de àere triballu e vida dignitosa e digna de zente in logu nostru, ca semus ponindhe in manos anzenas su chi depet èssere in manos nostras onestas capatzas e responsàbbiles.
Muroni, sei patetico, il tuo è astrattismo.
Bellissime riflessioni
Nel leggerle ho provato fiducia perché sono scritte da chi fino a un anno fa lavorava nell’Unione Sarda, quotidiano che è stato spesso complice dell’attuale situazione
Ottimo Direttore: lavoriamo su quello che ci unisce per conquistare tutti coloro (ben oltre il 50%) che vogliono abbattere il sistema attuale di scambio favore-voto che ha distrutto la nostra Isola e che continua a fare immensi danni, obbligando tantissimi nostri fratelli (che non si sono chinati ai ricatti dei politicotti attuali) ad emigrare.
E’ chiaro che chi detiene il potere oggi e ne ha fatto da sempre unica fonte di esistenza (politici di professione), non mancherà di mostrare tutta la propria meschinità per cercare di mantenere il potere e autoconservarsi.
Saluti e coraggio