(Per leggere l’articolo in italiano cliccare sulla bandierina in alto e selezionare quella tricolore)

A ite puntu est sa note?
Est acanta de acabbare, si berus est chi giai in sa primu metade de cabudanni ant a lompere a su pètene nodos non segundàrios in su creschimentu de is propostas polìticas chi s’ant a acarare in ora de pagos meses siat in campu italianu siat in campu sardu.
A mimi tocat – mancari semper prus a mala bògia – a faghere su puntu respetu a sa proposta de alleàntzia tècnica (non de programma, nen de prospetiva, ma tècnica, cunforma a sa lege eletorale in vigore) acrarada dae un’artìculu aparèssidu in custu diàriu etotu su 16 de austu coladu ( Unu càbudu sardu, sardista e indipendentista pro eligere senadores foras dae is grupos italianos) inderetadu a furriare crara sa crisi de is partidos italianos in sa sotziedade sarda e a mustrare ca s’agatat un’atera possibilidade (pro como feti in conca a is eletores) de una proposta sarda de bonu guvernu
E cales sunt istadas is furriadas?
Faghent, seguru, prus sonu (finas e prus che totu cando faghent totunu cun su mudìmene) cussas pùblicas. Ma is de prus importu ant istadu mantentas cuadas.
Sighimus cun sètiu.
Su PsdAz – cun su vitze-segretariu natzionale Quiriacu Sanna – at pretesu de èssere su chi nd’at bogadu s’idea. In veridade creo chi in su grupu dirigente sardista nd’apant faeddadu tra issos, ma custa proposta – si agiumai dd’ant adotada in bia definitiva – no dd’ant comunicada in manera ufitziale.
De ogni manera creo chi siat chistione de sorte e bona meda puru, mancari pighende atu de una diferèntzia de non pagu contu: Sanna at faeddadu de lista natzionale, in tames chi a bisu meu s’ùnica ipòtesi chi si nche podet giughere a in antis est ligada a una coalitzione tècnica, sa prus ampra possìbile.
E pro ite? Ca in su misturu variadu de su mundu de s’autodeterminatzione, in custu momentu, est in pràtica impossìbile su de pensare a una lista ùnica.
E pustis ca non diat èssere cumbeniente a sa chistione tècnica de lompere a su lìmite de s’8%, intentu chi a calicunu parit simpli a otènnere cun una lista ùnica (ma chi ùnica non diat èssere e aguantende unu disafiu ampru meda), chi diat permitere emmo de lompere a su lìmite mìnimu pro s’eletzione de unu senadore ma non diat donare seguresa peruna de giughere a sa cantidade netzessària.
Essende oto is sègios disponìbiles, a giogu firmu est prus fàtzile a pensare chi s’obietivu si diat movere conca a su 12%.
A iscontròriu diat èssere prus pagu difìtzile – in una coalitzione in ue summare a manera tècnica onni cunsensu in cussa àrea, segundu base de proportziones – lompere a su lìmite de su 20%, cussu eja diat èssere in gradu de cumprire ambos is intentos: sa cantidade mìnima dae sa coalitzione e su deretu a partetzipare a s’isparta de is sègios (su partidu prus votadu at a depere propassare – e dd’at a propassare sena problemas – su 3%).
De onni manera, creo chi ddoe apat ora pro nde faeddare.
Rossomori – peri unu cummentu pùblicu de su presidente Gesuinu Muledda – at a bia sua pretesu un’ispètzie de deretu (“deo so tra cusssos chi si propònnent in un’alleàntzia de s’autodeterminatzione chi si ponet in carrera, si ddoe sunt is cunditziones giurìdicas, pro is eletziones de su Senadu subra base regionale”) repitende – pro chie nde connòschet is atuales e retzentes lunas – una serrada assoluta prus che totu a su Partito dei Sardi (“… ma custu non cheret nàrrere ca ant a coghinare una supa de birduras. Rossomori est posta in unu progetu alternativu respetu a chie guvernat sa Regione”).
Su Partito dei Sardi matessi no at resèssidu, si non peri ingiùlios e ofensas essidas dae una mala truma de cummentadores Facebook, e peri s’istrama sorte de duos artìculos de imprenta (luego publicados in sa pàgina Fb de su partidu) in ue si donaiat contu de chi sunt aparitzende un’alleàntzia ampra meda – cun a intro finas su PsdAz – pronta a candidare a Paolo Maninchedda a sa presidèntzia de sa Giunta regionale.
Chie nde leet parte (partidos italianos, in mesu ddoe at su Pd? Partidos sardos feti?), si is sardistas dd’ischint (semper su vitze segretàriu Sanna at denegadu), pro ite faghere (sighire cun sa polìtica de Pigliaru/Paci o dda refudare?) e ite custa alleàntzia diat chèrrere faghere pro is eletziones de su Senadu (a s’alleare cun su Pd? A presentare una coalitzione sarda feti?) no est galu dadu a ischire.
ProgreS a s’imbesse at acraradu chi cunsìderat sa proposta mea “faina de ascaru”, inderatada a annuddare annos de batallas indipendentistas (cun su resurtu chi totus tenimus suta is ogros) o beni·mi·nde a unu profetu personale.
E ite narrere, candu is allegas – a in antis a unu caminu propostu chi est craru bàsciu una bisura siat tècnica siat polìtica – sunt custas?
Inteligente e de coro bonu at istadu sa litera aberta dae su diretivu de Gentes: sena abarrare toca e torra, s’assòtziu ghiadu dae Lisandru Mongili at cumpridu unu disignu de caminu fraigadu subra sa comunicatzione, sa partetzipada, e istèrridu unu perìmetru de valores èticos de cumpartzire a prenu e at elaboradu una proposta adderetada antis a sa rapresentàntzia e pustis a su guvernu.
Abarrant a pustis is de su mudore: unos cantos sunt abbistos ma inteligentes, àteros tàticos, e àteros arrennegados.
E puru sa perda a s’abba betada bi l’ant e is pisches sunt cumintzende a nde essire a pìgiu.
Dd’ischit finas chie non ddu cheret ammìtere: dae su rugrada de is eletziones polìticas 2018 – e dae sa proposta de su 16 austu – at a tocare a passare pro cumprendere si a beru ddoe at una prospetiva de ispera e de mudòngiu in Sardigna. Cun onni atopu malu dèpidu a sa circustàntzia.