(Per leggere l’articolo in italiano cliccare sulla bandierina in alto e selezionare il tricolore)

Eris, in una cunferèntzia de imprenta partetzipada meda, est istadu presentadu a su pùblicu s’assòtziu culturale e polìticu nou Sardos, de su cale apo a èssere, pro voluntade de is sòtzios fundadores, su Presidente pro tempore.
Bidas is rechestas numerosas de informatziones subra s’assòtziu, mi permito de pònnere inoghe s’interventu meu de presentatzione e istesiare sìntesi chi diant pòdere risultare de pagu gabbale.
Proite est nàschidu Sardos?
Sardos movet dae totu is discussiones subra sa Sardigna chi, in custu ùrtimu annu, amus fatu paris cun amigos e connoschentes, in atòbios pùblicos privados o mancari sceti in arresonadas virtuales in is retzas sotziales.
Nos semus luegus abigiados chi semus de acordu subra custos puntos firmos:
1) Is Sardos istimant sa Sardigna a manera funguda e, mancari murrùngios e lamentos, sunt prejados de abitare in s’ìsula.
2) Cumpresu custu sentidu, semper declaradu, belle che totus custos sardos sunt cumbintos chi sa Sardigna, mescamente in custos ùrtimos 25 annos, est istada amministrada male, cun pagu e nudda diferèntzias dae su tzentru manca e dae su tzentru destra.
Nudda diferèntzia ca mudant is persones ma sa tenta e is lògicas sunt sas matessi, sa gestione de sa cosa pùblica uguale unu cun s’àteru, privilègios e clientelas de is tzentros de poderiu e mai de megioramentu pro sa Sardigna.
Non si podet dare neghe a is sìngulos si mancu unu de is problemas istòricos de sa Sardigna s’ant risòlvidos in custos annos. Est su fallimentu de su sistema gestionale partìticu chi non resesset a pònnere a campu propostas a beru funtzionales e, massimamente, a cumprire is progetos fatos.
Pagu cosa diat èssere si custos meledos fiant de su sutascritu ebbia o sceti de is sòtzios fundadores e assotziados de Sardos. Sunt is sardos etotu chi mustrant dudas, ma is tèrmines pretzisos sunt difidèntzia e arrennegu, chirru a is partidos e bene si cumprendet castiende a s’astensionismu dae su votu o abbaidende a àteros movimentos protestatàrios.
Ma s’astensione o sa protesta a solu, chi movent dae su grisu pro sa polìtica atuale, in fines portant guadàngiu a cussos partidos matessi chi su non votante minisprètziat, chi resessent a mantènnere su poderiu gràtzias finas a s’astensione de chie pagu satisfatu est.
B’at de annànghere àtera cosa puru chi belle che totus intendent giusta.
3) Cara a su malu fàghere de sa màchina regionale, marcat a s’imbesse su traballu de valore de sìndigos meda, chi non benint incarrigados custos dae non s’ischit chie in carchi aposentu, ma gràtzias a raportos sintzeros e fitianos cun is paesanos.
Sìndigos chi cada die faghent miràculos cun su pagu dinare de sa cassa comunale e chi a fitianu devent casi gherrare cun sa Regione, pro chistiones de burocratzia chi frenant onni detzisione e dipendent non dae su mèritu de sa rechesta ma dae s’apartenèntzia a cussa o cuss’àtera clientela.
Comente si podet cambiare custa situatzione polìtica arressa?
Su primu puntu de fundamentu, chi giai essit a pitzu dae su nùmene de s’assòtziu, est chi tocat a fraigare is bases, mescamente culturales, pro una gestione autònoma de sa Sardigna revessas a sèberos de chie imbetze persighit interessos diversos e no istimat sa Sardigna.
A seguru non sunt sèberos detzisos in Sardigna cussos chi trasformant s’ìsula in unu campu de gherra, unu muntonàrgiu, giassos incuinados chi arrichint àteros, a baratu cun pagos postos de traballu.
Cara a custas chistiones, s’assòtziu Sardos, cumpostu dae persones chi traballant e abituadas a parare fronte a problemas fitianos, tenet una tenta pragmàtica.
Prus chi no s’indipendèntzia, tema chi podet èssere castiadu cun mirada a unu benidore postu a tesu, Sardos si proponet de fraigare bases culturales ampras chi serbint pro una non dipendèntzia.
Tocat a creare is bases, in Sardigna, pro una non dipendèntzia dae calisisiat tzentru de poderiu chi gràtzias a is partidos ant sa tenta de si arrichire e otènnere privilègios personales.
Est una batalla culturale ma massimamente polìtica, chi si podet bìnchere sceti gràtzias a sos chi a beru bolent su bene pro sa Sardigna.
Sa non dipendèntzia est duncas su cuntzetu de cumprèndere, unu càmbiu totale de prospetivas e funtzionamentu de sa Regione.
Sardos bolet agiuare a fraigare unu progetu culturale abertu, inclusivu e de iscurtu de totus sos chi bolent dare unu cuntributu de ideas e entusiasmu pro mudare su status quo atuale.
Pro cambiare serbit a aunire is persones, mancari is diversas ideas e apartenèntzias polìticas e assotziativas.
Non b’ant retzetas diversas, tocat a traballare totu paris cun unu mirada sola chi at a fàghere che colla pro su chi naraia a s’inghitzu:
una istima manna pro sa Sardigna e sa gana de si pònnere a disponimentu pro megiorare sa cunditzione de totus e no sceti de amigos o clientes.
Pro custu Sardos at a abarrare aberta a totus, e totus ant a àere sa possibilidade de s’aunire e agiuare cumpartzende is pròpias ideas de rinnovamentu.
Amus creadu sete laboratòrios, chi in su benidore s’ant a pòdere ismanniare finas cun is inditos de is sòtzios matessi.
Turismu, Trasportos internos e continuidade , agroindùstria, Ambiente, Cultura-istrutzione-limba, Zootecnia e Chirca, Ispopulamentu e federalismu internu, Zona Franca e fiscalidade de vantàgiu.
Subra custos temas chi sunt detzisivos e acapiados unu cun s’àteru non resesso a bìdere distintziones ideològicas:
est de destra o de manca cuntribuire a megiorare is infrastruturas sardas?
Est de destra o de manca, in custa manera, a resessere a cuntrastare s’ispopulamentu e,
cun su megioru de s’ambiente creare cunditziones pro unu turismu prus sustenìbile?
A podet èssere chistione de chertas polìticas a istare paris cun is territòrios e is Sìndigos pro bìdere sa Regione che ente protetore e no inimigu de tìmere?
Si unu sòtziu de Sardos, in custos laboratòrios, at a giùghere su cuntributu suo cun ideas e custu at a èssere cumpartzidu dae totus cun cale sentidu unu devet preguntare: de cale àrea ses? Padrinos tenes? Chie ti nd’at batidu a inoghe?
Esempru de ambiente pesadu cun tenta giusta, cun una resèssida manna a beru, est a seguru su chi at ammaniadu unu de is illustres sòtziu fundadore nostru, Anthony Muroni, chi at pesadu unu Blog in ue sunt publicados interventos de chiesisiat cheret propònnere, mancari sas ideologias suas o apartenèntzia polìtica.
Sa gente bolet partetzipare, discùtere e si cheret apassionare, e mescamente bolet intèndere unu sentidu reale de apartenèntzia chi, intro a su panorama atuale, no esistit.
Sardos naschet cun custa tenta e, cun su traballu de totus is laboratòrios, bolet lòmpere a una prataforma de propostas polìticas cuncretas chi pustis s’ant a ofèrrere a is persones e partidos de bona voluntade, chi a beru dda cherent cumprire.
Su bisu nostru est cussu de fàghere essire sa Sardigna dae su ricatu de pagas de dipendentes de atividades incuinantes o sena produtividade pro agatare tretos mègius pro una ricunversione de su territòriu.
E cando amus a tènnere traballu reale e no assistidu e prus manna at a èssere sa richesa e duncas s’ autonomia nostra o mègius: sa non dipendèntzia, de sa Sardigna e de is Sardos dae is tzentros de poderiu atuales.
Serbit a beru unu sentidu diversu in ue totus si podent reconnòschere e non lu podimus bìdere custu sceti cando unu sardu binchet in su Tour o cando binchimus su campionadu de basket cun sa Dìnamo o in Sèrie A cun su Casteddu.
Su form de aderimentu a Sardos at a èssere a disponimentu luego in lìnia e onniunu at a tènnere sa possibilidade de descrìere sa cumpetèntzia sua e nàrrere a cale laboratòriu si cheret marcare pro torrare su cuntributu suo.
Diamus chèrrere a beru chi, dae oe, si poderet traballare totu paris e Sardos, pro comente est istadu ammaniadu s’Istatutu e su còdighe èticu, bolet èssere s’elementu chi agiuat custas esigèntzias, chi apartenent a totus.