Sa mancàntzia de s’insinnamentu de sas acuntèssidas istòricas de Sardigna est unu vulnus capitale pro su fràigu de una cussèntzia identitària de sos Sardos. S’identidade de unu pòpulu no est unu fatu naturale chi benit dae sas cosas , ma est su resurtadu de unu sèberu de datos, amentos e elementos de connoschèntzia chi sas classes dirigentes e intelletuales indivìduant in su tempus pro otènnere una coesione culturale e sotziale a fùrriu a valores identitàrios cumpartzidos.
Su territòriu, sa limba, s’economia, sas traditziones populares, sa religione, in pare a s’interpretatzione comunitària de sas acuntèssidas istòricas, cuncurrent cun su tempus a sa formatzione de una retza de valores e credèntzias chi formant sa base de unu pòpulu chi si reconnoschet in unu NOIS comunitàriu.
Sa negatzione de custu protzessu s’est manifestada in Sardigna cun sa mancàntzia belle totale de s’insinnamentu de sas acuntèssidas istòricas sardas e duncas cun s’ignoràntzia de una parte de sa populatzione de su chi in sos sèculos est istadu s’elementu fundadore de su cuntzetu matessi de pòpulu sardu, gasi comente si bi referit fintzas s’Istatutu Ispetziale de su 1948.
Sena connoschèntzia de s’istòria non bi podet àere cussèntzia comunitària colletiva, e duncas peruna optzione de autodeterminatzione (chi siat indipendentismu, soveranismu, federalismu o autonomia ispetziale) si podet realizare in manera cumpleta .
Su fatu chi s’Istatutu Ispetziale de su 1948 no apat prevididu cumpetèntzias primàrias in contu de insinnamentu iscolàsticu est istadu, est meda probàbile, una de sas càusas prus mannas de su fallimentu de s’autonomia ispetziale etotu, ca sos sardos si sunt agatados a guvernare una diversidade amministrativa sena cuntzepire in manera prena una diversidade culturale identitària .
Duncas, su “discursu ” sotziale a fùrriu de sa gestione de s’Autonomia at pertocadu sos elementos econòmicos e sotziales e sa gistificatzione polìtica de s’ ” istentu in s’isvilupu “. Custu at incausadu unu cortu tzircùitu totale in sa gestione de s’Autonomia chi s’es mustrada fallimentare dae s’agabbu de sos annos 60 e, in sa mancàntzia assoluta de una connoschèntzia funduda de sas istruturas sotziales sardas, at incausadu fintzas sas catàstrofes econòmicas e polìticas mannas ligadas a: assitentzialismu, industrializatzione imposta dae foras, cunsumu de su territòriu, tzimentu in sas costas, abbandonu de sa limba, disterru, ispopulamentu de sos giassos internos.
A non connòschere s’istòria e sa limba cheret nàrrere a non tènnere sas resones pro defensare su territòriu e sa populatzione sua, chi unu los bidet petzi comente un’apenditze italiana provintziale e segundària chi depet, in manera acrìtica, recuperare su” istentu in s’isvilupu ” cun progetos esternos e omologadores.
Est craru chi cada guvernu regionale chi si propòngiat de favorire s’autodeterminatzione depet torrare a mòvere dae su recùperu de s’insinnamentu de sa limba e de s’istòria in sas levas noas. Custu no est pro nudda fàtzile, a diferèntzia de àteras autonomias ispetziales italianas pròpiu pro su fatu chi in mesu de sa cumpetèntzias chi sa Regione Autònoma non tenet, bi sunt sas chi pertocant sa possibilidade de intervènnere in sa programatzione de sos curricula iscolàsticos. Cada tentativu legislativu chi pertochet sa limba o s’istòria est destinadu a fallire .
Su sistema giurìdicu iscolàsticu italianu, difatis, est unu mastodonte chi tancat sas ghennas a cale si siat insinnamentu istòricu chi podat èssere deviante a cunfrontu de sos interessos natzionales e a s’identidade italiana in sensu giacobinu – tzentralista in ue sos tzitadinos de sa Repùblica sunt totus eguales ma non podent tènnere una limba e un’istòria diferente. Duncas sas istòrias locales non podent agatare logu in s’insinnamentu ufitziale.
Isetende chi si lompat a una reforma augurada de sas cumpetèntzias de s’Istatutu Ispetziale, su caminu de sighire non podet èssere su de propònnere testos de lege mannosos ma velleitàrios chi de seguru su guvernu italianu los diat impugnare comente est acuntèssidu àteras bortas.
Sa solutzione pràtica, immediada e cuncreta pro fàghere passos a dae in antis in custu protzessu est sa matessi chi est istada sighida pro s’insinnamentu de sa limba sarda veiculare in oràriu curriculare in su 2009 .
Sigomente s’Istadu negat a sa Regione de intervènnere in manera direta, sa Regione podet e depet pònnere a disponimentu de istitutziones iscolàsticas autònomas e voluntàrias sas resuras pro amparare progetos de insinnamentu de s’istòria de Sardigna in oràriu curriculare a pustis de àere sensibilizadu, est craru, dirigentes, maistros e professores , iscolanos e famìlias pro los presentare o formulare. In custa manera sas iscolas podent utilizare sos disponimentos de sa reforma Moratti pro su chi pertocat sa chi li narant “cuota de flessibilidade regionale”, pro s’inserimentu de àteras disciplinas in sos curricula de s’iscola primària e segundària, cunfirmende, duncas, sa “pràtica de s’autonomia iscolàstica” traditzionale, pro s’insinnamentu de s’istòria sarda.
In custa manera su sistema farsu chi negat autonomia a una Regione a Istatutu Ispetziale ma la dat in manera demagògica a un’istitutu sìngulu cumintzamus a l’iscunsertare, isetende una reforma prus sèria de sas cumpetèntzias de s’Istatutu Ispetziale.
Custa propsta de lege torrat cun sos printzìpios de simplificatzione, delegificatzione, craresa e trasparèntzia de sa matèria tratada e est gasi crara, simple, efetiva e sustenìbile chi si podet insertare fintzas in sa finantziària e èssere deretu esecutiva sena su perìgulu de l’impugnare.
————–
Proposta de testu de lege subra de s’amparu de s’insinnamentu de s’istòria de Sardigna in sos istitutos iscolàsticos in oràriu curriculare.
1. Sa Regione assumet comente prioridade pro s’isvilupu de s’identidade de su pòpulu sardu sa difusione de sa connoschèntzia de sas acuntèssidas istòricas de s’ìsula pro mèdiu de s’insinnamentu iscolàsticu.
2. Respetende s’autonomia iscolàstica e sas cumpetèntzias rispetivas de Istadu e Regione, si dat s’amparu a initziativas didàdicas chi punnant a fàghere lograre sa cussèntzia de su percursu istòricu chi at modelladu su patrimòniu comunu de valores subra de sos cales si fundat s’ispetzialidade de sa Regione Autònoma de Sardigna .
3. Duncas est autorizadu su gastu de € 200.000 pro s’annualidade 2018, 400.000 pro s’annualidade 2019, 600.000 pro s’annualidade 2020, pro amparare progetos de insinnamentu de s’istòria de Sardigna in oraàriu curriculare, in sas iscolas de cada òrdine e gradu presentes in su territòriu regionale.
4.Cun sos istantziamentos prevididos sa Regione si impinnat a produire e difùndere sos materiales didàticos chi bi cherent e de cunfiare a organismos cualificados sa formatziones de sos insinnantes.
5. At a èssere un’impinnu de sa Giunta Regionale, a proposta de s’Assessore de sa Istrutzione Pùblica, Benes Culturales, Informatzione, Ispetàculu e Isport, predispònnere sos critèrios de assinnamentu de sa resursas de finantziamentu a sos progetos chi ant a dèpere èssere presentados a impulsu de sas autonomias iscolàsticas sìngulas, de acordu cun sa Diretzione Scolastica Regionale.
Pro sos primos tres annos s’at a dèpere reconnòschere prioridade in s’agiudu a sos progetos chi ant a prevìdere s’impreu de sa limba sarda o de sas àteras limbas minoritàrias, comente limbas veiculares de s’insinnamentu.
Bene Direttore. Ottima e concreta iniziativa, non certamente comune (preparare già i disegni delle leggi) per una forza extra-consiliare che evidentemente deve puntare ad entrare in qualche modo nell’assemblea legislativa.
Poiché si parla di storia e cultura della Sardegna, ricordiamoci che buona parte di questa (quella antica) è ancora tutta da accertare e che uno dei principali freni (vera e propria mitopoiesi al contrario) è rappresentato proprio dall’università, soprintendenze e ovviamente scuole che da sempre annichiliscono la lingua, la cultura e la storia sarda.
Tutti sappiamo che questo delitto perfetto ai danni della nostra cultura è opera della sinistra (giacobina e non) che affolla università, scuole e soprintendenze italiche che si è posta in perfetta linea e continuazione con quanto fatto dal regime fascista nello stesso ambito! Sono quasi riusciti ormai a cancellare la nostra lingua (mortificandola in ogni modo) e con essa buona parte della nostra cultura, oltre agli incalcolabili danni nei confronti del nostro incredibile patrimonio storico.
Si tenga quindi in ampio conto che in molte scuole ci saranno le barricate di molti docenti che continueranno ad accanirsi contro la nostra cultura e cercheranno di sabotare ogni iniziativa!
Complimenti per l’iniziativa e saluti
Serve un sforzo importante per tutelare l’identità e diffondere la cultura sarda.
Questa proposta di legge di insegnare la storia della Sardegna a scuola dà
un notevole contributo in questo senso.
È utile ricordare che le proposte sardiste e anche l’ultima di Statuto sardo prevedevano la competenza primaria su cultura, scuola, informazione e comunicazione . Tanto per dire e identificare le responsabilità .
Cumparto in prenu sa proposta, finas si forsis fiat istadu mengius, datu chi si faeddat de istatudu ispetziale, a mentovare su art. Art. 5, de s’istatudu,
Salva la competenza prevista nei due precedenti articoli, la Regione ha facoltà di adattare alle sue particolari
esigenze le disposizioni delle leggi della Repubblica, emanando norme di integrazione ed attuazione, sulle
seguenti materie:
a) istruzione di ogni ordine e grado, ordinamento degli studi;
su cale carchi possibilidade la dat e si bi fiat istada sa voluntade politica de chie guvernat si fiat potida isfrutare. Penso chi sos impedimentos matzores siant in sa funtzione politica de sos chi guvernant, sos cale ant sa funtzione de faghere iscuriore e non lughe in s’istoria de sa Sardigna. S’ateru impedimentu, non minore, est cussu già mentovadu, sos dotzentes, chi in tantos ant a faghere a beru barricadas pro non rinuntziare a su teatreddu già collaudadu cun Annibale, Scipione, Nerone, i Medici, I Fratelli Bandiera, il Tamburino Sardo, s’eroe dei due mondi, i Mille, le 5 giornate e tricolorismos de su genere. Ite n’ischint de Amsicora, Leonardo Alagon, Palabanda e ateros fatos e personas chi podent girare sa conca a sos sardos chi a pustis bae e los chirca pro torrare a su Carso a difendere sa Patria. Si sos primos atores de s’iscola, sos dotzentes lu diant cherrere sa revolutzione la diant podere cumintzare dae deretu e diat essere sa mentzus ispinta pro chi sa lege si fagat.
Initziativa bona!! E in custu sensu intantu arregodo… no, fatzo ischire!, chi apitzu de is libbros de testu de istória efetivamente manigiaos in Sardigna (in diferentes logos – bidhas e citades – , in diferentes iscolas de dónnia órdine e gradu, de diferentes editores e Autores) aio fatu un’istúdiu fache a su 1980 po bíere si e ite naraiant de is Sardos e de sa Sardigna e apustis dh’apo torrau a fàere po su cunvegnu de Carbónia su 2009 cun bàtoro cursos completos de iscola média (sèmpere efetivamente adotaos in logos diferentes, de Autores e Editores diferentes) e unu de Ginnàsiu – Liceo clàssicu, in totale prus de 6000 pàginas e custu segundhu istúdiu dh’apo sintetizau in “Su termovalorizadore de s’iscola italiana: Sa Sardigna e is Sardos in is libbros de iscola” (in pdf bastat a dhu pedire po si dhu mandhare). Iaus serrau su cunvegnu de Carbónia cun is pagas errigas firmadas chi pòngio in bàsciu apustis de duas cosas chi bògio nàrrere fintzes a propósitu de sa lei chi si pentzat de propònnere.
Cundivido calecuna osservazione chi at fatu Bustianu e Vale, ma no cundivido su malànimu a propósitu de is Docentes. Is Docentes funt fígios de un’iscola assurda, ma si pagu pagu aperint is ogos e cumprendhent sa chistione e mescamente sa responsabbilidade chi tenent personalmente in su trebballu chi faent (o no faent) agatant totu in artziada fintzes tenendho bona volontade e disponibbilidade. Ma creo chi cun totu s’istrúpiu de s’iscola italiana e cun totu is dificurtades, est cambiada e créschia sa cusciéntzia e is Docentes puru tenent sa disponibbilidade chi serbit. Ndhe cunsidero duas de dificurtades: una) oe no teneus a dispositzione unu manuale de istória de is Sardos, e iant a dèpere impegnare abberu tempus meda po si fàere una cultura chi no dhis at giau s’iscola, cricandho unu muntone de testos ispecialísticos fintzes solu po ndhe bogare una letzione de presentare a istudentes fintzes mannos e peus po istudentes de iscola média e prus puru de iscola elementare. No teneus testos divulgativos, iscientíficos ma semplificaos. S’àtera dificurtade: sa RAS ischeus ite cumpeténtzia necessària no tenet, ma cun políticos chi no siant tontos o iscagiaos in totu is termovalorizadores de s’Itàlia sa RAS podet contivigiare sa preparatzione de is Docentes nostos e ordinare sa cumpilatzione de unu manuale de pònnere a dispositzione de is Docentes. Custos tenent una percentuale manna de su tempus didàticu (lei de s’Istadu) po propònnere argumentos e atividades issos etotu (bastat chi dhos aprovet su Collégiu) e sa RAS iat a dèpere propònnere una cunventzione a totu is Collégios de is Docentes de sa Sardigna pedendho sa disponibbilidade a fàere una parte de s’insegnamentu dedicau a s’istória de is Sardos. Seo cumbintu chi no si iat a agatare mancu unu Collégiu contràriu si assumancu unu docente in dónnia iscola si dichiarat disponíbbile a dhu fàere.
Su cunvegnu de Carbónia dh’iaus serrau cun custu documentu (cun d-una chimbantina de firmas) chi iaus mandhau a s’assessore de sa RAS (tandho dhue fut Baire), ma in sa RAS… ojamomia ita dannu!
«Is chi firmaus custu paperi, a conclusione de su cunvegnu fatu in Carbónia su 07/11/2009 apitzu de sa formatzione istórica de is Sardos,
– cunsiderandho chi in is libbros de iscola sa realtade istórica millenària de is Sardos e de sa Sardigna benit falsificada e cuada, cun dannu grave e umiliatzione de is Sardos e de dónnia cusciéntzia civile,
– faeus apellu a intelletuales, istóricos, editores e políticos po chi si fatzat cun urgéntzia assoluta unu progetu de cursu (òpera/testu) de istória rigorosamente iscientíficu ma divulgativu chi, arrispetandho e ponendho a fundhamentu s’identidade millenària de is Sardos, siat a dispositzione de Docentes e Istudentes po unu assolutamente necessàriu istúdiu de s’istória de sa natzione sarda.»
Io, nel mio “La lunga scia del vichingo”, racconto le peripezie di un giovane nato da uno stupro perpetrato da una banda di vichinghi lungo le coste della Sardegna. E’ un pretesto per immergermi nella situazione di vita della Sardegna dell’anno mille e dei suoi mille problemi economici e sociali, a iniziare da quelli del servaggio, in una situazione di grande incertezza politica, quando la Sardegna che sa di essere bizantina si ritrova invece abbandonata da Costantinopoli e deve inventarsi dei sistemi di vita autonoma, quelli che pian piano diventeranno le linee portanti del sistema giudicale… Io ho impiegato degli anni a erudirmi su questo e trovo giusto che si promuova un sistema scolastico affinché tutti i nostri giovani possono apprendere come vivevamo nel nostro lontanissimo passato. Giuseppe Orrù.- 20/06/17.
Sardu a iscola subitu !! Esti su primu passu de una Nazioni chi si preparada a diventai Statu !