(Per leggere l’articolo in italiano cliccare sulla bandierina in alto e selezionare quella tricolore)

“Mi diat pràghere a cumbidare a totu sos chi ant aficu a s’arga industriale e a sos elementos chi luant su logu, a si los pònnere in domo, sende chi narant chi sunt bonos e pretzisos. Ma non lu naro, ca su livellu de sas argumentatziones pro sos luadores est giai meda bàsciu”.

Custu pensamentu atzudu est de s’istòricu Omar Onnis e est riferidu a sas reatzione indignas chi unos cantos cummentadores ant presentadu contra a su pensamentu de sa cantadora Claudia Aru, in antis in sa bacheca sua de Facebook e pustis in su blog nostru.
Unu atacu tostu a sos dirigentes de sa Fluorsid e a sos luadores in genere, cun unu giudìtziu (chi si podet cumpartzire) in contu de su cumportamentu de su mere de s’istabilimentu de Machiareddu Tomasu Giulini, chi at manifestadu pedinu pro sos sete destinatàrios de sas misuras cautelares e però no at naradu nudda subra su luòngiu ambientale chi nde essit a foras dae su cuntestu de sas indàgines.
Ite si podet nàrrere de custos cummentadores chi, galu una borta, a manera bisogada, ant baratadu su miràgiu de una busta paga segura pro paga gente cun sa seguresa manna de un’atentadu a sa salude de totus?

Nudda. Ogni paràula diat èssere imbolada. Nudda, si non chi sena un’operatzione culturale pretzisa chi nos leet dae su ricatu subra su cale si fundat su cummèrtziu “ambiente-traballu” (in pràtica, un’isfrutamentu dòpiu chi batit a s’irrichimentu de pagos) nudda podet cambiare:

Ma sa cuscèntzia tocat a àere sa gana de si la formare puru. Su problema est chi semus finas dromidos o arrennegados meda, a s’ispissu ingimiriados a isparare a zero subra totu cussu chi nos passat in ogros, e tando però non nos impignamus. Però est unu dovere tzivile.

Una manera pretzisa de istrobbare sos manovradores chi – in cunforma a eletziones, guvernos e giuntas regionales – sunt cumbintos de pòdere impreare comente cherent su territòriu sardu, diat èssere cussu de cramare sas cosas cun su nùmene issoro.

Ca est beru chi custa terra at bisòngiu de traballu. Ma su traballu non si podet fundare subra su ricatu colletivu de su destruimentu de s’ambiente e de chie in cussu ecosistema bivet.

Luòngiu. Est cussu chi pro deghènnios sos colossos de sa chìmica, de sa petrolchìmica e de s’allumìniu ant produidu in zonas mannas de Sardigna. Iscàrrigos abusivos, ammuntonamentos de materiales noghidores, faldas acuifèras atosconadas, aera mala e guasta. S’efetu dannàrgiu pro s’òmine e pro s’ambiente non si podet calculare. E, comente demostradu dae sas sentèntzias reghentes, nemos pagat.

Bonìficas. Sunt cussas chi nemos at fatu. Unu ex ministru de s’Ambiente at a fatza manna amìtidu chi in Sardigna non las est faghende nemos. Né a Portu Turre, né in su Sulcis. S’efetu? Sa terra, sas venas de abba, su mare, totu abarrat luadu. E sas lobby mannas de s’energia e de sa trasformatzione de sos produtos cchìmicos e petrolìferos podent sighire a fàghere ùtiles, sena parare fronte a su capìtulu de sos gastos pro su risanamentu.

Traballu. In cussos setores est isparidu e sunt semper prus pagas sas garantzias, siat pro sa calidade chi pro sa cantidade. E puru sunt medas chi no agradessent a nde faeddare. Binchent sos discursos de creze “ma andende-si-che sas industrias mannas – eja, est beru, luant su logu e pagant pagu – nois ite faghimus? “. Sunt pensamentos chi si podent cumprèndere. Ma forsis bi diat chèrrere una polìtica capatza de ofèrrere alternativas. Cun sas ideas craras subra su fatu chi custu modellu de “sutasvilupu” est pretzisu a l’abandonare, in antis chi àteru territoriu siat furadu a ideas noas, prus serentes a s’istòria, a sos piessinos de s’ambiente naturale, a s’aficu naturale de sos sardos.

Non diat èssere male, posca, chi subra custos temas, si ischideret sa Giunta Regionale, ausente manna in sas primas 48 oras dae s’iscobiada manna de s’inchiesta Fluorsid.