(Per leggere l’articolo in italiano cliccare sulla bandierina in alto)

Dae is orìgines de s’edade moderna s’est àpida sa tendèntzia a su formare.si de una literadura dialetale mesu-colta in parte autònoma.

Ma custu protzessu no est istadu naturale: s’orìgine sua est difatis sa detzisione de is guvernantes ibèricos a in antis e a pustis sa de cussos piemontesos, de partzire amministrativamente sa Sardigna in dd’uno cabu de susu e unu de giosso.
Finas glotòlogos contemporàneos che Eduardo Blasco Ferrer ant cherfidu sighire a presentare sa propònnida pro sa cale is dialetos campidanesos e logudoresos deperent àere cadaunu regulas grammaticales suas.

Ma is chircadores de s’Universidade de Amsterdam ant evidentziadu chi no esistet peruna làcana pretzisa intra de is àreas linguìsticas de su Nord e de su Sud, ma a s’imbesse unu continuum chi est possìbile a truncare feti de manera artifitziosa.

B’at però unu resurtadu chi medas no s’isetaiant: atzellerada noa in su protzessu de iscàmbiu intra de is vàrias formas linguìsticas de su sardu chi ddu at in annos retzetes pròpiu gràtzias a s’adotzione dae unu nùmeru creschentes de locutore, de sa limba sarda comuna che istandard de referèntzia.

Est unu paradossu, ma propriu su datu chi sa lsc permitit un’ischera terminològica – che is de iscrìere de manera lìbera is sustantivos pipiu, pitzinnu o nenneddu opurus is verbos chistionare, faeddare o allegare — e in prus sa possibilidade de impreare formas grammaticales meridionales o setentrionales — che a is artìculos sos, sas, is o is pronùmenes ddu, dda, ddos, ddas, lu, la, los, las, at rèndidu obsoleta sa propònnida de duas istandards, chi presuponiat pro abarrare in pee sa trasformatzione de duas tipologias vernaculares seletzionadas de manera arbitrària in non credìbiles “cumpartimentos istagnos”.

Deo so de acòrdiu cun is professores Frantziscu Casula e Alessandro Mongili, cando sustenent chi sa limba sarda comuna non tocat pigada che unu totem chi non faghet a mudare, unu puntu de arribu in su protzessu de istandardizatzione, ma una de is tapas suas (non sa prima e mancu s’ultima).

Ma una sìntesi intra de positziones chi finas a imoe sunt alternativas est possibile a dd’agatare.
Sa cosa prus de importu est a ammitere chi a sa normalizatzione de is limbas prus pagu difùndidas non ddu at alternativas.

In onni manera sa revisione de s’istandard de sa limba sarda oe prus difùndidu e de prus grandu àrchidu non s’at a pònnere in agenda finas a cando ant a aturare a su guvernu de sa RAS esponentes tecnicos-politicos chi cunsìderant issos etotu angenos cunforma a su tema de s’identidade de sa colletividade natzionale sarda. Sa bona ura est chi intro de is duas annos chi ant a lòmpere unu bentu nou de libertade potzat cumentzare a sulare cara a sa ruga de Roma e a sa caminera de Trento.