(Per leggere l’articolo in italiano cliccare sulla bandierina in alto)

Leghende cuddos chi parent sos intentos de su Guvernu italianu e de sa Unione Europea, no intames sos cumentos de sos giornalistas econòmicos benit sa duda chi si siat pèrdida sa connòschèntzia de cales siant sas règulas chi guvernant s’economia produidora nostra e s’ocupatzione.
A pustis de s’ùrtima gherra s’achidaiant duas ideas, cudda keynesiana e cudda monetarìstica, chi aiant ispintu sos paisos otzidentales e fintzas s’Italia, a seberare sas polìticas issoro a proe de custas duas iscolas de pensamentu, intre sas cales sa diferèntzia fundamentale fiat in sa manera de pensare su ruolu de sa dimanda agregada, est a narrer ( cunsumos, investimentos e esportatziones) e de sos fundamentos pro s’impreu de sa capatzidade umana chi isvilupat su traballu “ forza lavoro”
Sa prima naraiat chi s’ispesa pùblica, a preferèntzia sos investimentos, deviat àere unu ruolu tragiadore ( polìtica de dimanda) sa de duas, intames, naraiat chi custu ruolu lu deviat àere unu mercadu semper cantu prus liberu, ca sa dimanda diat àere sighidu a sa sola ( polìtica de sa oferta). Pro su chi pertocat su traballu, sos monetaristas naraiant chi s’ocupatzione prena esseret semper cudda garantida dae sas cunditziones esistentes in su mercadu, sos keynesianos aiant un’idea “ fisica” de s’ocupatzione e sa polìtica si nde deviat leare su gàrrigu de la garantire si sos privados non providiant ( sa làcana fuit sebestada intre su 5-6% de sa oferta de traballu).
In contu a custos temas econòmicos, sa manca e sa dereta si distingheint s’una dae s’àtera pro sa interpretatzione diferente, sos faddos produidos dae ambas sas ideas ant fatu pèrdere su orientamentu a totu sas fortzas polìticas e issas, tando si sunt postas a persighire su discunsolu semper prus mannu de sos eletores oferende assistèntzia e non possibilidades de traballu.
Sas propostas chi faghent sunt s’isprigu de custu trepògliu e torrant a propònnere remèdios de sotziedades e economias serradas cun s’ispera chi torrent in su caminu de su isvilupu.
S’Italia tenet cussèntzia chi s’isvilupu suo est tragiadu dae sas esportatziones e punnat a mantènnere su naturale suo de economia aberta, ma non tenet contu de sas relatziones chi ligant sos investimentos a sa dimanda agregada e a sos tassos de interessu, e sas esportatziones a sa dimanda dae esteru e a su càmbiu de sa moneda.
In custas pàginas etotu s’est repitidu cun insistèntzia chi sena investimentos in sas infrastruturas e una crèschida de su setore de sos fràigos non bi podet àere perunu megioru. Cussu aigiu de crèschida de su PIL chi si bantat e chi alimentat isperas de megioru est petzi una sìddida istatìstica chi si ispiegat cun su fatu chi sa base de càrculu est in mancu, de deghe unu, a su livellu de cumintzu de sa Crisi manna de su 2008.
Sos analistas e sa polìtica econòmica italiana refudant de reconnòschere chi sos motores de isvilupu sunt duos: sas esportatziones e sos fràigos. De sos motores, su de duos est tentu agiumai istudadu pro motivos ideològicos e pro su surdùmine europeu. Si ispendet e si disignat de ispendere de prus in su pùblicu pro megiorare sa cumpetitividade de sas esportatziones nostras, sena tènnere contu chi faghende gasi, si nde bogant resursas pùblicas a sos investimentos dende discòidu a su fatu chi sa dimanda estera, paris a su càmbiu de s’euro, sunt fora de controllu.
In prus su chi si costant sas esportatziones no est intre sos motivos printzipales de sas esportatziones nostras, chi no lompent in totu a prus de una de chimbe partes de su PIL e duncas non podet èssere su motore printzipale de s’isvilupu nostru.
Ponende mente a sas rechestas de sos industriales e de sos sindacados de sos traballadores si diat chèrrere reduire su “ cuneo fiscale “ sena currègere, in antis, sos benefìtzios giai reconnòschidos. Si unu providimentu che custu lu diant pònnere in usu diat capitare chi in casu de paridade de livellu salariale diat crèschere sa dimanda agregada, ma passende dae unu canale prus pagu profetosu de cuddu de sos investimentos pùblicos.
Si intames, si pensat de reduire sos salàrios, sena chi sos prètzios de sos produtos cambient, si diant àere sos matessi efetos negativos in sa ispesa pùblica, ma non di diant àere nè benefìtzios in sas esportatziones e mancu in sos investimentos ma diant crèschere ebbia sos profetos.
Sena unu megioru de sa dimanda agregada interna sos isgràvios fiscales non diant lòmpere a sa mèria chi est cussa de crèschere so investimentos, ma sos acordos europeos no lu acunsentint, mancari chi s’Italia apat oe unu ativu de bilàntzia estera currente chi diat impònnere una ispesa prus manna. Si si diat detzìdere de reduire, su matessi, su “cuneo fiscale” sena torrare a carculare sos benefìtzios, custu diat èssere bidu comente una manera pro chircare su cunsensu de sos eletores, ma tengende contu de sos isetos e de sa paga fidùtzia de sa opinione pùblica, diat àere pagas possibilidades de lu otènnere.
Duncas chi si torret a cumintzare su caminu recuperende s’idea de su funtzionamentu de su modellu de isvilupu italianu e de sos ligamines intre microvariabiles ispieghende a sos eletores su chi totu custu podet costare. No est unu traballu simple, ma si podet fàghere.