(Per leggere l’articolo in italiano cliccare sulla bandierina in alto)

Lego, cun praghere, chi su dibàtitu promòvidu dae custu blog e chi pertocat su venidore polìticu/amministrativu/econòmicu/culturale de s’ìsula nostra sighit che tronu…si naraiat unu tempus.

Annoto, cun dispraghere, chi sighit atortighende-si comente in una molinada semper a indùrriu a su matessi baritzentru. De fundamentu, pro caridade, ma de seguru non serrat cun profetu sas problemàticas cumplessivas de sa Sardigna.

Averguo, ispantadu, chi non si sighit in un loop (acò sos inglesismos…!) ebbia, unu tzìrculu vitziosu chi non mustrat peruna renèssida de continuidade, ma antzis si sighit in su tiru de sa fune intre chie la diat bòlere cruda e chie, imbetzes, cota.
Registro, unu pagu cascaviadu, chi sos tèrmines impreados, si non abusados beniminde, sighint a èssere federalismu, indipendentismu, autonomismu, soberanismu. Totu “ismos” chi forsis prenent sa buca (ops, su pabiru) e nùrdiant s’ego, ma, giai ca non sunt edìbiles, non sunt bonos nen pro èssere mòllidos in unu mulinu nen pro prenare sas bucas… Resumende, non nde isfàmigant unu e nen leant su sidiu a sas carenas.

Sustèngio, unu pagu tristu, chi in custa fase, sos interlocutores prus “autorevoles” (naramus sos chi sunt in cùcuru ca s’ignoràntzia sagrada mia non mi cunsentit de valutare cantu siant de a beru autorevoles) abarrant in s’istàdiu de larvas chi si fragant pare pare, mustrende finas unu garbu fintu chi denùntziat unu reselu chi posca giughet a prenare sos interventos issoro cun “ismos” enfàticos istremenados, trantzende cun arte de nos contare in fines ite b’at però in intro de issos.

Meledo, apensamentadu, chi nois ignorantes, finas si semus gasi, semus sos depositàrios verdaderos de s’ùnica leva chi, si est atzionada a dovere, podet intregare, tràmite su votu, s’iscetru de su poderiu a s’unu o a s’àteru. Sende chi semus ignorantes, a manera tautològica, ignoramus sas iscèntzias cuadas de sa polìtica, e duncas diamus a pòdere pèrdere cu camminu maistru, chi pro como est un’àndala ebbia, finas cun pagu lughe, e a pèrdere finas sa rugrada chi gighet a su cumpartzimentu de unu “progetu” ipotèticu pro sa revesa de sa Sardigna.

Cumparo, dudosu, sos duos interventos ùrtimos inseridos in su blog (3 abrile 2017). A manera sìngula, ambos in su tìtulu ant su disìgiu matessi, un’islogan (‘)”….pro bìnchere”, comente chi su resonu esseret unu cuncursu a prèmios. Su primu, a nùmene de Alessandro Dessì, alabantzat sas oportunidades chi si diant abèrrere incluende in su “progetu de revesa” s’àrea soberanista (mah!). S’àteru interventu, a nùmene de Claudia Zuncheddu, sende chi diat pàrrere una resposta a s’àteru, declarat cun boghe manna chi “Su soberanismu naschet in Sardigna che a tumba de s’indipendentismu”, pro sighire posca cun un’àtera afirmatzione bona pro segare sas ancas a cale si siat ispera de inclusione: “sos soberanistas si sunt distintos intre sos chi ant achiridu prus poderiu in su guvernu de sas RAS” (…)” , “sos soberanistas” sunt istados intro sos faghidores de sas polìticas prus dannàrgias de s’istòria de sa RAS”.

Nde bogo a campu, aturdidu, chi chie si siat legeret sos duos interventos, no isco cantu a mala bògia collegados in una proposta/resposta dinàmica, si podet a manera fàtzile creare un’idea de cantu biccheddadu e isfilingionadu siat oe s’artzipèlagu autonomista/federalista/indipendentista/soberanista (gasi mi trantzo sos “ismos”…!?).

Mi suddo, chesciende-mi,
chi si in casu sos istatigheddos a fùrriu diant renèssere a agatare una sìntesi intro sas paritzas bandereddas intramuros, chi como non resonant, e si diant ghiare sas intelligèntzias e virilidades cara a unu “progetu cumpartzidu de Revesa de s’ìsula”, luego, sende lòmpidos a sa “Trona de su Paba”, sas fortzas tzentrìfugas chi, pro annos e annòrios sunt istadas s’ànima de su mercadu eletorale, diant pòdere torrare a conchistare sa vitalidade isciusciadora dormida (pro apretos de s’ora), gasi connota e manifesta a totus in su pasadu reghente e in cussu presente.

Registro, ispaesadu e cun una dòlima de sentidu rànchidu, pro subramercadu, comente si sos problemas de amàlgama e cunvergèntzia no esserent giai medas, chi calicunu diat andare beniminde cara a unu Istadu Clericale. Imaginende, mi timo, un’editzione noa de cussos Patos Lateranenses feos.

Narat beniminde de tzelebrare sa nàschida de unu istadu formadu subra “sos valores traditzionales de Deus”. Modellu Medioevale? Posca, mancari, una die nos at contare a ispàssiu subra sa capia de custos “valores traditzionales de Deus”, sende chi siat iscontadu chi issu los connoscat (deo, acunnortadu, pagu bi creo).

Lassende a banda su ghetu ingiogatzadu de custu interventu meu bragosu, mi creo chi si potzat nàrrere: “Sennores! Su menù est custu!”. A si nche pònnere in sos merruleris, a isperiare cun ànimu malu sas peadas de sos versàrios, a marcare làcanas e a atremenare campos, a sutalineare diferèntzias imbetzes de sos valores a pare, lassant cumprèndere a chie osservat dae fora una gana de brigare cun tretos e chi non si cumprendent e faghent bìdere, in sos protagonistas, s’apretu de èssere primos contra su bisòngiu de collaborare a beru.

Mancat de su totu una cultura de bighinadu e de acostiamentu chi peset unu reconnoschimentu pare pare, fundadu subra sa valorizatzione de su pensamentu plurale – sena opositziones – chi iscat comente leare profetu dae sa richesa chi sas diferèntzias ebbia ischint batire. Paret chi issos siant impignados meda a osservare sos mundos serentes dae sas aberturas de sas armas e de su ego issoro.
Sena àere una mirada globale chi allugat de lughe noa e saliosa sa “chistione sarda” chi bene connoschimus.

Si su sardismu, su cuntzetu de autodeterminatzione e s’identitarismu esserent a beru sos valores primorosos a subra de sos cales fraigare unu progetu atzivu pro s’ìsula, custu impignu e custa punna a sa sola diant dèvere e diant pòdere cajonare cumportamentos prus pagu setàrios e meda prus inclusivos. Si su fine esseret cumpartzidu e sentidu a manera ìntima comente su logu a in ue cunvèrgere, custos distinguos chi non si cumprendent, diant èssere sustàntzia e argumentu pro mesas de resonu e dibàtitos a un’ala dae su progetu comune.

Ma b’est custu progetu? Esistit sa volontade de facto, non prena de paràulas abbaditzas ebbia, pro lu fraigare? Mi creo chi sos tempos siant acumpridos pro frunire respostas cuncretas e non prus elusivas, chi cuant a palas de unu muru de sofismas bòidos s’apretu incunfessàbile de sighire a arare su surcu in s’ortigheddu de domo. Ma sa
Sardigna, sa terra mia e bostra, at netzessidade de sofismos filosofistas o de contenutos e atzione?
Lu pregonto a manera retòrica. Sa cunditzione de crisi, cale est sa chi semus bivende, lassant finas oportunidades de agafare.
S’oportunidade est in intro de sa crisi, e est sa ghenna pretzisa e deghile chi si cascat cada borta chi sa crisi cheret una mudadura de sas cunditziziones dadas. Diat èssere una maladia a sos ogros mala sa de non bìdere e non pigare su chi s’oferit. Sa torrada de cunditziones rebestas de sa crisi, finas si torrant a distempus, arriscant de abarrare pro semper, cun benefìtziu mannu pro chie in su paule e in sas abbas de sos bennatzos at semper mustradu de ischire comente abarrare reu.

Apo cunfiantza semper e cando in unu resurtu positivu, sa Sardigna est finas sa mia.