(Per leggere l’articolo in italiano cliccare sulla bandierina in alto)

Semus istados in Monte Prama cun d’una delegatzione de s’Assòtziu “Sardigna nostra” in die 24 de cabudanni 2016 pro bisitare su giassu.

Cun ispantu e iscunfortu amus cunstatadu chi su gantzellu fiat serradu e chi in s’ala destra de s’iscavu a ogros a s’istradone provintziale aiant impiantadu de repente una bìngia cun tantu de impiantu pro abbare. Amus luego pensadu chi una cosa de su gènere non podiat èssere passada inosservada a su comune de Cabras o a sa Subraintendèntzia chi in cussu logu traballant dae annos.

Faghende unu càrculu aprossimativu amus pensadu chi si cussos terrinos eris, a pàsculu o a terrinu agrìculu, baliant 1, oe, a bìngia, balent 10. E pro tantu nos semus preguntados a chie fiant apoderadas cussas terras e pro cale motivu aiant dadu s’autorizatzione a impiantare una bìngia in su logu in ue, fintzas peri su geo radar de Prof. Ranieri, si fiat a connoschèntzia chi azigu suta carchi chentìmetru de terra bi fiant sos restos de su giassu archeològicu prus importante de su Mediterràniu.

Pro cumprèndere mègius cussu chi fiat sutzedende, amus ammaniadu in Cabras in die 26 de santu andria/donniasanti 2016 una cunferèntzia subra sos Gigantes de Monte Prama cumbidende su sìndigu e s’assessore a sa cultura de su Comune. S’assessore nos at imbiadu su mangianu de sa matessi die unu sms in ue s’iscusaiat de non pòdere leare parte a sa cunferèntzia pro problemas familiares, ma nen su sìndigu e nemmancu unu cossigieri de su comune ant leadu parte a su cunvènniu.

Carchi die in antis de sa cunferèntzia fiat cumpàrridu un’avisu in su giassu de su comune de Cabras narende chi s’amministratzione comunale de sa bidda de Cabras fiat resoluda a achirire sos terrinos a inghìriu a s’àrea archeològica. Pro tantu, peri su bandu, sos proprietàrios podiant intro su 13 de nadale 2016 presentare manifestatzione de interessu pro unu progetu de pèrmuta chi diat àere cunsentidu a issos de intrare in podere de àteros terrinos comunales in giambu de cussos presentes in su giassu archeològicu.

Nointames sas mancàntzias istitutzionales, sa cunferèntzia est istada partetzipada e in cussa ocasione s’assòtziu notru at presentadu sa proposta de rèndere fruìbile a su pùblicu su giassu archeològicu peri unu billete de intrada chi giueret a finantziare pro semper s’iscavu archeològicu. Oe aprendimus meravillados chi cussos terrinos chi inghìriant s’iscavu sunt de sa Cùria de Aristanis e chi su matessi archipìscamu at firmadu cun su sìndigu de su comune de Cabras su 18 de martzu 2017 unu cuntratu chi cunsentit, in giambu de s’autorizzatzione a s’impreu de su terrinu, s’incàssiu de su 10% de sos billetes de intrada de sos bisitadores dae parte de s’Archipiscamadu de Aristanis pro 10 annos e, barigadu custos, sa Crèsia at a torrare in podere de sos terrinos.

Pro tantu, disatendende a su matessi bandu de pèrmuta, su comune de Cabras lassat galu in manu a sa Cùria de Aristanis sa propriedade de sos terrinos in ue s’at a tènnere s’iscavu de Monte Prama, chi antzis ant a achirire prus balore a pustis de 10 annos de iscavu.

Pedimus pro tantu a sas autoridades cumpetentes de interbènnere e de isbalidadare su cuntratu firmadu dae su comune de Cabras cun s’archipìscamu de Aristanis pro sas motivatziones chi sighint:
– S’acordu sigladu intre su sìndigu de Cabras e s’archipìscamu no est cunforme a s’avisu publicadu dae su comune de Cabras in die 24/11/2016, in ue ant pedidu a sos proprietàrios de sos terrinos a inghìriu de su giassu archeològicu sa manifestatzione de interessu a sa pèrmuta de cussos terrinos con àteros, e non sa cuntzedida de sos matessi in giambu de s’incàssiu de una pertzentuale subra sos billetes de intrada.
– S’acordu non podet èssere bàlidu ca interessat unu giassu de balèntzia regionale e internatzionale pro chi su sìndigu de Cabras e s’archipìscamu de Aristanis depent sutaistare a sas leges chi pertocant sos benes archeològicos de particulare interessu pro sa colletividade sarda e internatzionale e, pro tantu, non podent èssere lassados a sa cuntratatzione privada intre s’amministratzione locale e sa Curia.
– In fines, e custu no est de segundu contu, sos benes e s’iscavu de Monte Prama sunt parte de totu su pòpulu sardu, chi arribat in su DNA sos genes e sa cultura de cussos gigantes chi ant contribuidu a rèndere manna sa nostra ìsula, e non a unu sìndigu o a unu archipìscamu.

Pro custu pedimus a sas autoridades cumpetentes (Regione Sardigna, Suprintendèntzia de Tàtari e Casteddu, Universidade de sos Istùdios de Tàtari e Casteddu) de interbènnere pro isbalidare su cuntratu firmadu dae su sìndigu de Cabras e dae s’archipìscamu de Aristanis e pro torrare a sa propriedade pùblica sos terrinos chi cuntenent sos restos e sas òperas architetònicas de sos pius famados sardos nuràgicos.