(Per leggere l’articolo in italiano cliccare sulla bandierina in alto)

Mervyn King, economista aprètziadu meda giai guvernadore de sa Old Lady, at cuntzèdidu un’intervista atzuda subra Brexit e UE. Est istada retzida dae unu silèntziu iscobiadore dae banda de s’Acadèmia nostra, semper pronta a si nche furriare contra a sos membros suos chi narant sas matessi cosas de King, finas cando sunt espressadas cun prus moderatzione.

Mancari chi siat su tema tzentrale de sas eletziones imbenientes in UE, s’intervista est istada aorada a pàgina 5 dae unu cuotidianu, sena mentovu in prima. Sas dies in antis, su matessi giornale si fiat impignadu a bogare “firmas mannas” pro sustènnere s’imbesse de su chi sustenet King. Sende chi sas tesis espressadas in su giornale issoro non sunt puntos de bista simples, ma lìnia polìticas meras e sìncheras de grupos dirigentes italianos, nois nos diamus àere isetadu unu mìnimu de reatziones, finas ca King fiat meda apretziadu in sa banca tzentrale nostra e in sos tzìrculos econòmicos.

Mègius a dare una mustra de èssere abertos a su diàlogu, faghende sighire su silèntziu. Galu una bia est sa cunfraria de sos economistas italianos a èssere passiva, e duncas, conformista: mègius a non carculare a King chi resonare sas ideas suas, pro sa timoria chi mancari siant pretzisas. Sos economistas italianos diant àere merèssidu de èssere retzidores dae banda de su Presidente de Repùblica, chi est s’ecuivalente de sa Reina inglesa, de sa pregonta inderetzada dae Elisabetta II a sos membros de sa Royal Economic Society: comente mai non bos seis abigiados chi fiat lompende una crisi manna? In realtade sa capia de sa pregonta diat èssere oe s’Unione Europea naschida in Maastricht e sos sèberos chi l’ant sighida.

Unu giornalista balente ebbia, Mario Sechi, in su blog suo, List, at apubadu s’importu de sa testimonia e invitadu a sos collegas suos e a nois economistas a meledare subra s’analizu de King, frunende una sìntesi de sas tesis chi sunt sustènnidas in custu, cando chi, afateriados in àteras fainas, no apant su tempus de lèghere batos colunnas de giornale.

Resumo deo puru sa sìntesi pro tentare de torrare a bida s’atentu (sas paràulas sunt cussas impreadas de King):

– s’impatu de sa Brexit finas in su perìodu longu at a èssere limitadu meda

– Sa Bretagna Manna at su deretu a si guvernare dae perissa

– Chie at votadu sa Brexit no est ratzista, xenòfobu o tontu

– Sas elites ant pèrdidu su cuntatu cun sos bisòngios de sa gente

– Est sa UE chi at abandonadu a nois

– S’isterlina dèbile est agradessida

– Draghi est in una positzione impossìbile

– S’Eurozona at a torrare in sa crisi si non faghet unu dibàtitu sìncheru e unu cambiamentu reale”

– S’Unione monetària est istada primidia sena s’unione fiscale, una fadda terrìbile

– Sos partidos polìticos noos chi ghetant sa curpa a s’unione monetària sunt minuspretziados che a populistas, ma sas crìticas issoro sunt fundamentadas subra fatos econòmicos, chi sas elites non cumprendent

– S’unione fiscale diat costare a sa Germània “su 5 % de su PIL a manera indefinida. Duncas su contu diat èssere artu meda…ma netzessàriu pro permìtere a sos Paisos de su Sud de chistire s’ocupatzione prena. A dolu mannu sos polìticos tedescos sunt contras a su fatu de acrarire custa dinàmica a sos tzitadinos

– Semus andende conca a su bisestru totale

Sende chi non cherides respòndere a sa pregonta chi sos pagos collegas chi la pensant prus o mancu che a King bos inderetzant dae tempus o, mègius, chi bos seis collocados in majoria in su surcu tiradu dae sos grupos dirigentes de su Paisu de pagare cale si siat gastu pro abarrare in s’èuro fraigadu male e in sos vìnculos de s’UE, como imparade a bos cunfrontare cun custas afirmatziones de unu economista preclaru, chi est finas unu “civil servant”.

B’at de nàrrere chi in passadu bi fiat istadu finas su documentu firmadu dae sete Prèmios Nobel subra s’insostenibilidade de s’èuro, chi bos ais aoradu ca daiat infadu culturale o in capas ca creides de cumprèndere mègius de issos comente sunt sas cosas. Mancu sa realtade chi bos indùrriat morit sas positziones precostiduidas bostras. Medas de sos giudìtzios espressados dae King sunt istados ogetu dae banda mia de valutaziones asseriadas e non depo èssere deo a respòndere. Mi firmo pezi subra unu puntu, su chi sa gestione atuale de sa UE fatzat dannu a su Sud.

Dae tempus so intristidu dae su sustegnu chi sos Sindacados de sos traballadores dant a sa tesi de istare in s’UE e in s’èuro ca medint chi essire diat fàghere dannu a sos traballadores matessi, lassende a banda de valutare su dannu in prus pro totus (sende chi su chi pagant sos disimpreados non bastat) de bi abarrare gasi, a custa manera dannàrgia. Issos si cuntentat de polìticas de ischitimentu formale dae bande de Guvernos chi no ischint comente parare fronte a su problema, atremenende-si a afirmare chi non bastant: atzetant difatis sos 80 èuros a sos giòvanos, sos 500 èuros a sos istudiantes, sos 450 èuros a sos pòberos e sos 200 èuros pro cale si siat naschidu nou e gasi e gasi narende.

Sun in prus indeosados dae unu salàriu de tzitadinàntzia o tèrmines parìviles sena lu collocare in una lìnia de atzione de isvilupu e de cumpatibilidade inderetzada a torrare a mòvere sos problemas, e non a los perpetuare.

Pro ite ais cungiadu sa ghenna a sos erederis de Ezio Tarantelli?

Collegas istimados, mi penso chi sa professione nostra apat responsabilidades graes ca pecat de indipendèntzia de pensamentu e de cuscèntzia tzivile. Depides tando dare una resposta a sos puntos chi at mustradu Mervyn King.