In s’articulu de fundu de giòbia imprentadu in sa prima pagina de Libero, Vittorio Feltri at decraradu chi aeret donadu s’apogiu forte de su cotidianu chi dirigit ca sa campagna pro reconnòschere un’istatutu ispetziale a sa Lombardia e a su Venetu.

Sa cosa de interessu in custa noa est sa torrada de unu de is faeddos polìticos prus de importu de sa “segunda Repùbbrica”: cussu “federalismu” chi, presentadu dae Bossi&Co. che revolutzionàriu, si fiat mudadu abbellu abbellu in dd’unu logu comunu de su linguàgiu polìticu e giornalisticu e isboidadu in pagos annos de su significu suo originariu.

No chèrgio cummentare si bi siat s’oportunidade de ismanniare custu istitutu a àteras regiones chi si diant agiùnghere a is chimbe de oe. Sa Sitzilia, pro esemplu, dd’at otènnidu pro more de su movimentu separatista chi fiat meda ativu luego a pustis de sa gherra e Trentinu etotu pro motivos istòricos, ca fiat identificadu che Tirolu de limba italiana).
Pro custu non bi diat èssere nudda de istranu si in su benidore s’ant a reconnòschere cunditziones particulares de autonomia a àteras regiones chi in custu casu agatant sa giustificatzione issoro in motivos econòmicos e mescamente in su disechilìbbriu intra de intradas e de essidas fiscales chi s’agatat in sa Lombardia e in su Venetu: est in pagas paràulas unu problemas de dinares, o pro mègius nàrrere de “danè”.

Ma custa noa diat pòdere àere unu impatu de importu in s’isula nostra etotu: su multiplicare.si de ispetzialidades diat ispìnghere difatis nois sardos a avalorare is motivos chi istant a palas de s’identidade istitutzionale nostra ma subra de totu a castiare a sa chi at a lòmpere.

In pagas paraulas devimus seberare una de is àndalas chi sighint:

• pònnere a die s’Istatutu e atuare is partes suas chi galu no ant agatadu aplicatzione;
• sa suprimidura cosa sua, sic et simpliciter;
• sa cuntratatzione de un’Istatutu nou in totu chi apat che modellu suo is autonomias continentales prus sobradas, cumentzende dae cussa catalana.

Su chi cadaunu de nois si cheret pregontare est cale de custas tres alternativas est sa mègius, sa prus adata a sa Sardigna de su de bintunu sèculu, ca custa est un’ischerta dae sa cale at a dipèndere una parte de importu de su tempus benidore nostru.