(Per leggere l’articolo in italiano cliccare sulla bandierina in alto)

Sa majoria polìtica matessi (in pràtica cun su matessi guvernu!), cunsideradu s’assensu suo, incunditzionadu a su Jobs act – est òviu programma eletorale de su partidu de guvernu prus mannu – chi intra de su 2014 e su 2015 at determinadu una liberalizatzione isregulada de su mercadu de su traballu cun s’abolitzione de s’art. 18 e s’estensione omnibus de s’imperu de is vouchers, eris at annuntziadu de àere otentu unu acòrdiu pro s’eliminatzione casi totale de custu sistema ùrtimu.

Su motivu? Evitare o “isterilizare” unu referendum abrogativu propònnidu (legitimamente) dae sa CGIL.

E aici est, sa majoria matessi (relativa meda) chi at blocadu su Paisu cun sa “gherra” referendària pro non àere bòfidu chircare una sìntesi cun is minorias parlamentares, ma – prus ca totu – cun casi totu is classes sotziales de sa tzitadinàntzia, oe imbetzes “tremet” fronte a unu tema normale de cunfrontu democràticu e fùrriat de totu sa “fide” polìtica sua predicada a comente unu mantra finas a duos meses a oe.

Ma benimus a su puntu giurìdicu de sa fatzenda “voucher”.

S’istitudu ddu aiat “imbentadu” su guvernu Berlusconi in su 2003 (“lege Biagi”),
a s’incumentzu isceti pro is categorias de su traballu domèsticu o de is traballeddos piticos, a pustis in parte modificadu in su 2008 dae su guvernu Prodi e ammanniadu torra dae Berlusconi in su 2010.

Ma est cun su binòmiu Monti – Fornero chi sa platea de imperadores de is vouchers s’ammanniat meda. E in fines arribbat sa liberalizatzione prus ampra: su Jobs act de Renzi – Poletti increschet is lìmites dae 5.000 a 7.000 èuros ànnuos e elìminat dae sa lege sa frasia “de naturalesa prus ca totu ocasionale” chi fiat s’essèntzia de su bonu de traballu.

Unu fatu est chi in su 2016 bendent su bonu de 134 milliones de voucher de 10 èuros a s’ora e is italianos – in unu momentu de crisi ferotze – ant comuncas fruidu de unu istitudu chi atribuit unu mìnimu de legalidade a cudda zona de legalidade intzerta costituida dae collaboratziones temporàneas, chi prima si “cuaiant”, prus ca totu, in su traballu “nieddu”.

Giustu? Isballiadu? S’anàlisi non est simpre, e rechedet cumpetèntzia, foras dae is lògicas partigianas.

Tenet sentidu chi su legisladore interbengat (torra e a distàntzia de pagu meses) a pitzus de custu istitudu?

Eja, mancari ponende paleddos prus a istrintu a pitzus de: importu totale pro traballadore e impresa (2/3 mìgia èuros a s’annu sunt atzetàbile de seguru), costu (12/14 èuros a s’ora podet èssere su “prètziu giustu”) e cuntrollu de totu is flussos pro evitare abusos (provade a entrare in su sistema informàticu de s’INPS pro cumprendere cantu est dificultosu su sistema, a s’incumentzu, a eludìbile simpremente, in sa segunda fase).

Fuliare imbetzes “totu a mare” est unu atu polìticu irresponsàbile.

Giai, ca is impresas (prus ca totu is piticas a pitzus de chi s’est fundada sa parte prus istàbile de s’economia italiana) chi ant programmadu investimentos e fortza de traballu – a manera lètzita – in base a una lege de s’istadu, ite faghent? Si arrangent, s’importante est evitare su referendum (pensant!)

E ite nàrrere de totu is traballadores irregulares, partidas iva frassas o traballadores ocasionales chena de tutelas, chi a su mancu de una retributzione pitica e de una tutela previdentziale (pensamus in casu de atzidentes de traballu )podiant gosare? Ant a èssere assumidos (nos ant a nàrrere, contende fàula).

Una classe polìtica responsàbile, aiat a isboligare custa anàlisi e aiat a istabilire mesuras progressivas de ricunversione de su traballu pagadu a voucher, cun unu sistema chi cunsentat, a manera efetiva, a impresas e traballadores chi tenent raportos de traballu ocasionales (finas a 8 giorronadas in unu mese), una cobertura cuntratuale e previdentziale mìnima e semplificada in tèrmines de burocràtzia e costos cumplessivos. Una impresa pitica, unu professionista, unu artesanu, frecuente non gosant de unu màrgine de guadàngiu chi ddos cunsentat de assumere unu traballadore nemmancu a tempus partziale; mentras unu ammontare de duos o tres mìgia èuros a s’annu, pro una collaboratzione ocasionale pitica, aiant a dda pòdere impreare cun trancuillidade.

S’isceberu chi paret imbetzes andare fatza a sa majoria atuale est cudda de una torrada a su passadu “purificadore” chi s’ùnicu risultadu at a èssere chi is voucheristas ant a torrare a èssere traballadores in nieddu de totu cumpridos (cun bènefit in favore a is dadores de traballu – evasores, chi a s’ispissu tenet abisòngiu de “distribuire” dinari contante) o a lassare torra sa pròpiu retzida fiscale pro “prestatziones ocasionales” chi – finas a su lìmite de 4.800 èuros a s’annu pro traballadore – est esente de su fiscu, e prus ca totu de totu lìbera de s’aspetu previdentziale.

Non nos abarrat àteru chi pranghere opuru isperare de torrare a sa lestra a votare e burrare cun su lapis copiativu custa classe dirigente chi, prus chi incumpetente (ma custa non est una novidade) at dimustradu de non èssere coerente nemmancu cun is isceberos suos, mancari fatos dae pagu puru.