(Per leggere l’articolo in italiano cliccare sulla bandierina in alto)

In s’ìnteri de s’esàmene de maturidade meu, in su 2010, aio ischertadu intre is istigas de sa prima prova su sàgiu curtzu a indiritzu istòricu-polìticu “is giòvanos e sa polìtica”.

S’istiga proponiat passos diferentes meda s’unu dae s’àteru e fiat istadu difìtzile a resèssere a propònnere unu meledu capassu de fàghere sìntesi intre is mentovos de Mussolini, Papa Giuanne Pàulu II, Togliatti e Moro.

Mai aia pensadu de m’agatare ses annos a pustis a analizare unu problema galu prus iscoradore, unu fallimentu in su fallimentu, est a nàrrere a meledare subra de is cajones chi nos ant ispintu, a nois giòvanos, a grisare sa polìtica (àteru che disistima) e subra su chi diat pòdere èssere in prospetiva su ruolu nostru in sa sotziedade tzivile.

Comente est possìbile chi is giòvanos de oe, cussos chi in s’istòria republicana sunt prus istudiados e ischidos, cussos chi prus de àteros sunt frunidos de is bases teòricas giurìdicas, econòmicas, tècnicas, sotziològicas, non resessent a ddas ofèrrere a su Pòpulu, a ddas pònnere in campu, a si fàghere dare sa fidùtzia de s’eletoradu e (si in casu mai ressessant in sa faina, su prus de is bortas istentosa, de èssere eletos) non ressant a ddas pònnere a frutu e a si fàghere apeigare dae chie s’arte polìtica dda tzacarrat?

E in prus, pro ite nos nde impudamus de fàghere polìtica, o de manifestare pro is deretos nostros semper prus dennegados e pro unu benidore chi in intro de is làcanas nostra isulanas (e natzionales) nos est recusadu? (curiosa in propòsitu sa briga de Mentana a una neo-laureada in unu cunvegnu in perùgia chi si podet bìdere in su ligàmene https://www.youtube.com/watch?v=IFJ5xmN-dp8).

Penso chi custa pregonta siat intre is prus importantes e atuales chi sa lìnia editoriale de su blog suo potzat fàghere a is letores suos.
Moende cun s’anàlisi de su problema, penso chi is cajones siant medas e diferentes, ma chi si podent sejare in unu perìodu istòricu-polìticu pretzisu, su passàgiu dae sa Prima a sa segunda Repùblica, chi at rapresentadu sa derruta de is partidos mannos e de cunsighèntzia de is grandu ideologias de su ‘900, de is cumbatas de is istudiantes, de is movimentos artìsticos e culturales.

S’iscunsertu at fatu a manera siat chi is intèrpretes polìticos de cussu tempus, siat is giòvanos de tando e de oe siant trèulados e abolotados cajonende una cuntierra afilada non tantu a sa diferèntzia de miradas filosòficas, èticas e morales de sa sotziedade, ma a su gèniu pro custu o cussu lider de partidu, s’acordu cun una o prus ideas programmàticas, prus chi no a cumpartzire apartenèntzias istòricas.

Sa dialètica polìtica est craru at patidu, finas ca, a su matessi tempus, is territòrios e is biddas si nche sunt isboidados de cussas palestras chi fiant is setziones de is partidos, logos printzipales de formatzione de sa classe dirigente locale, regionale e natzionale. Sa risposta a custu fenòmenu est istada tràgica, ca sa crèschida polìtica dd’ant (e est) intregada o a una iscolarizatzione autònoma, o a s’afiancamentu de is polìticos, is cales, pro neghe issoro e de chie dd’at permìtidu, sunt colados dae “maistros” a “nonnos”, a s’ispissu in su significadu prus tzinematogràficu de su foeddu.

In custas rigas no apo s’ambìssia de fàghere un’atu de acusa istòbile, ma dia chèrrere propònnere (e s’in casu mai chistionare) de is solutziones.
In antis de totu no amus presse, a su mancu in Sardigna (francu fenòmenos chi non connosco); diat èssere cosa bona e giusta, dae deretu, a cumintzare e a iscaretzire s’arresonu generatzionale in is logos prus diferentes de sa Sardigna, dae is biddas prus minores e dae is burgos, finas a is cabu-de-logu, in s’ìnteri de cunvegnos e cungressos polìticos o pro mèdiu de dibatas pùblicas.

A pustis est netzessàriu a torrare a organizare sa retza de is partidos e de is movimentos in is territòrios, est a nàrrere a mudare, a manera resoluta, su fenòmenu mentovadu in subra, recuperende su ligàmene territoriale cun is giòvanos (e non solu), torrende a cunsiderare is biddas e is realidades non comente sienda pro agatare botos in ocasione de adòbios eletorales prus o mancu a curtzu, ma comente terrinu saliosu pro su contributu de ideas e parres subra de sa gestione de is istajones polìticas imbenientes; s’acòstiu depet àere, duncas, una calamida chi siat in gradu de si propònnere e de dare audidu e sensibilidade a is chistiones, a is rechestas e a is bisòngios de is generatziones nostras e non bido in s’orizonte protagonistas diferentes dae is partidos e movimentos polìticos in campu a dies de oe e, s’in casu mai bi siant, benebènnidos.

In fines, pro nos fàghere indiosare de sa polìtica tocat a non dda tìmere prus; bi cheret fidùtzia in sa sotziedade, in is babbos e in is giajos nostros, in mamas e giajas nostras; tocat a abandonare s’acunnortu e pigare in manos su coràgiu nostru e sa gioventude nostra, cussas chi sunt intre is pagas armas e is isperas sobradas chi sa Sardigna at in manos pro nche essire dae sa rena fodda a ue nche semus rutos dae deghènnios.

Non podimus sighire a intregare a àteros su benidore nostru, depimus èssere nois is meres de su destinu nostru e de sa terra nostra.