Per leggere l’articolo in italiano cliccare sulla bandierina in alto)

Creo chi abbaidende a s’arrenou de su cunsigiu regionale, siat de pònnere in contu una ischidada de su sardismu.

Non at a èssere sa prima borta chi custu at a cumbinare. Bastu de ammentare sas isperièntzias de como pagu tempus, cando su sardismu bolàntigu at tocadu oru-oru sos partidos de manca e cuddos de tzentru dereta.

Sas sucursales sardas de sas segreterias italianas de su sistema de sos partidos, si sunt alimentadas, de unu sardismu de paga sustàntzia e a cumbenièntzia, pro si afortire e aumentare sos cunsensos. Ma sa realidade de sas cosas at mustradu chi serviat ebbia a fàghere a mustra: sos problemas chi non fiant resortos comente sos trasportos, sa viabilidade abbandonada in su tzentru de Sardigna gasi comente sas biddas mori-mori, su sistema industriale derrutu, s’assàrtiu a sos terrinos, su costu tropu caru de s’energia, sa pressione fiscale e su pesu de sa burocrazia fiscale chi arrimat totu.

Custos temas sunt suta sos ogros nostros dae annos, peristantu sighit s’ispopulamentu e sos giovanos fuint dae Sardigna. Pro custu est chi s’impreu de s’espressada “ sardismo diffuso” sena èssere presu a sa polìtica sardista de una economia in crèschida, at fatu nàschere abbolotu e disatinu e a bortas at covacadu sas responsabilidades de chie s’est achidadu in su guvernu de sa Sardigna.

No est acasu chi una tzerta publitzìstica punnet a impreare argumentos comente “noi no ischiaimus”, chi parent prus che àteru afiladas a burrare sas responsabilidades istòricas de sas classe chi ant guvernadu sa “ sa renàschida faddida” dende sas neghes a totu sa sotziedade sarda, paris a cudda cumponente sotziale chi at subèschidu e fintzas cuntierradu sos sèberos de chie teniat in manu sos cumandos de su podere de detzìdere.

Dae una anàlisi impressada de sas cronacas polìticas presentes in sas pàginas de sos giornales sardos intre su 1995 e su 2005 de su sèculu coladu benit a mente chi a su “ sardismo diffuso” ant fatu riferimentu fintzas cuddas fortzas polìticas chi sunt istadas semper contras a su sardismu istòricu e a cale si siat àteru disignu de afirmatzione de su printzìpiu polìticu de autoguvernu de sos sardos in Sardigna, comente diat nàrrere cun sabiesa su sotziòlogu Nicolò Migheli.

E no ispantat su fatu chi su sardismu bolàntigu l’apant impreadu sos grustos polìticos de dereta, chi, comente testimoniat s’istòria e sos printzìpios issoro, sunt andados semper contras in totu su fàghere pro dennegare sos printzìpios de su federalismu solidale, de su detzentramentu de sos poderes e de s’impreu de sa limba sarda chi est ànima e memòria de sos Sardos.

Su de la dennegare at burradu su printzìpiu de apartenèntzia e pro cantu pertocat sa parte culturale, at aparinadu su caminu a su poderiu de su monolìnguismu; duncas su significu de totu custu est istadu su de ponner in umbra unu de sos elementos fundamentales de sas identidades in crèschida de sos sardos in su cuntestu prus ampru de s’Italia e de s’Europa de sos pòpulos.

Pro custas resones s’espressada”sardismo diffuso” chi est bènnida a èssere unu nàrrere bòidu, est istada pronuntziada e legitimada pro si la pònnere che bestimenta de muda in sa cumbata polìtica a cara a sos sardos, ma pro los traìghere posca in sos bisòngios, in sas punnas e in sos aficos.

Custa espressada chi podet àere cumbintu luego, de fatu est istada ebbia impreada pro dare fortza a disignos e programas in cuntrastu craru e netu cun sos isetos de sos sardos, chi punnamus a bìdere una sotziedade diferente dae custa, cun una partetzipatzione prus manna de sos sardos a sas fases de isvilupu in totu sos setores de s’economia.

Duncas a sa dimanda de Sardismu est istada dada comente resposta una Polìtica econòmica chi at leadu una filada negativa de isvilupu, chi at favoressidu cuddos imprendidores prus capatzos a otennere resursas finantziàrias pro nche las disviare, posca, in àteros cuntestos, a foras de sa Sardigna, andende-si-nche e lassende sos dipendentes a s’assistentzialismu.

Est pro custas resones chi tocat a nche essire dae s’abbolotu, ischirriare sa realtade dae sas promissas e distìnghere su sardismu beru dae cuddu fartzu e tramposu, chi at a essire dae buca de cuddos chi, in sa pràtiga de su guvernare sighint a andare a s’imbesse a sa cunditzione abbandada de sa Sardigna.

Tocat a unu sugetu polìticu nou, animadu dae sos movimentos chi cumbatant pro sa autodeterminatzione de sos sardos a leare s’àndala de sa unidade pro cuntrastare su sardismu tramposu, semper apostadu in sas cumpetiziones eletorales.

Cunsigiu a sos navigantes: lassade chi su cunfrotu si fatat cun pàrreres motivados. Pro custu biagiu longu b’at unu diciu sardu chi narat: in caminu s’acontzat su gàrrigu. Duncas creo chi non servant sos lapis chi unu tempus impreaiant sos mastros de sas iscolas elementares pro marcare sas faddinas e assignare pagellas.