(Per leggere l’articolo in italiano cliccare sulla bandierina in alto)

Si b’at una cosa chi nois sardos semus a tretu de fàghere – prus de sas seadas e de sas lepas cun màniga de corru – est su mestieri de sos importadores.

Esportamus pagu, de virtudosu belle nudda. Produtos rafinados in sos istabimentos de sa Saras, prus de totu. E posca armas cara a s’Aràbia Saudita. Lassamus pèrdere ca est mègius.

Semus sos de primore pro nos aproendare de benes de consumu, finas extra alimentares, ma semus de primore finas in su campu de sos imprendidores. In su mentres chi isetamus de importare s’arga de brusiare in sos inchisinadores nostros sovradimensionados, nos cuntentamus de pònnere su sistema econòmicu nostru a servìtziu de chie si siat colet a custos logos. Bastet chi siet alichididu, de limba isorta e presentadu cun s’acotzu pretzisu.

S’isterrida est semper cudda: a parusu sos samaritanos in bestimenta bona si presèntant pranghende pro sas peleas de sa Sardigna e de sos abitantes suos (<eppure avete un sacco di potenzialità>), apensamentados pro sos benes a cumone e prontos a nos fàghere donu de aposentare inoghe una fàbrica noa chi siat a tretu, a sa sola, de torrare a ampilare sos destinos econòmicos de sa colònia sutasvilupada.

Sa polìtica, a parusu, collàborat presada, ispantada de totu custa cumpetèntzia in contu de su funtzionamentu de su mercadu, de su rolu de sas impresas, subra sa cuncurrèntzia, efitzièntzia e subra sas tècnicas de commertzializatzione. Disposta a crèere – sena essere interessosa nudda nudda – a su fatu chi su benefatore de custu giru, at a avalorare, gasi comente at promissu a boghe arta, sas resursas locales. Si posca s’imprendidore at bisòngiu de unos cantos inditos in contu de siendas chi chircant subapaltos, a istracu baratu, o de unu elencu de persones de assùmere (<ma non stabilizziamole, che poi si abituano>) pro ite negare custu frandigu? Sa vida est gasi, no est chi cherdes blocare su progressu de sa Sardigna?

Custa no est un’istòria chi acabat bene, ma est fata de “imprendidores-pigadores”, chi non nos ant batidu cultura de impresa, ma protzessos produtivos metzanos chi lùant su logu, chi si sunt iscobiadas che a iscàtulas bòidas, reduinde a miràgiu sos bisos de un’isvilupu de su sistema econòmicu locale.

In ue b’at àpidu una lege totu agiudos e permissivismu pro s’imprendidore de importatzione, abarrade seguros chi s’ìsula est istada isfrutada. Una bia intrados in possessu de su dinari pùblicu e assuntos unu pagu de salariados de illùdere, totu est fnidu, con sas sòlitas motivatziones precostituidas: <Sa crisi de sos mercados, sa manorba non cualificada, su gastu de sos trasportos, su mare de rugrare, su sistema creditìtziu non adeguadu>.

No in tamen chi, custas conditziones atàvicas, de colonia, las connoscherent in antètzipu. E tando fortza: serrados sos gianniles, litzentzamentos in massa, mesas a su Ministeru (mai chi nd’abèrgiant una pro s’imprenditoria sarda) e in Regione, sa mobilidade, sa cassa integratzione, sas filas umiliantes in cara a sos printzipales de sa polìtica locale a pedire unu cantu de pane pro sa famìlia, promitende unu, chimbe, deghe votos. Est gas chi semus colados, a bellu a bellu, dae èssere tzitadinos a èssere sudditos.

Espropriados de sa terra nostra, de sa cultura, de sas traditziones, de s’ispera de unu venidore modernu in una Sardigna bòida de gente, ma posta in mèria dae sas farrancas malas de una classe imprenditoriale rimitana, chi est però agiuada dae una polìtica chi in sos annos est impeorada meda.

Impeorada gasi meda chi oe assistimus a unu rituale infadosu pro amministrare su su pagu chi b’est, a unu càmbiu assubentadu de un’alternàntzia farsa, in ue unos cantos pseudoindipendentistas nos diat chèrrere nàrrere sa còntiga chi sa soberania de sa Sardigna est ligada a sa pratichesa de asfaltare caminos, sena si pònnere pensamentu pro su chi b’est in intro de cussu catramu chi ponimus in terra cun festas soberanistas patèticas.

Sas cosas ant a mudare petzi cando sa gente si nd’at a sapire chi no at a cambiare mai nudda finas a cando nos amus a fàghere istrumentu de unu sistema malàidu chi esistit petzi pro importare ideas, benes, servìtzios, imprenditores.

Sa Sardigna non si podet reduire a unu combinadu dispostu intre sos consumadores de cosas produidas dae àteros, manorba de livellu bassu pro intrapresas chi non ingendrant efetos virtudosos pro su sistema econòmicu locale intreu. E mancu podet èssere che a unu muntonàrgiu gigante de tòsconos industriales e refudos nucleares. In su contu intrant finas sas tzerachias militares, chi las cherent cun su ricatu de sos istipèndios.

Custu sistema non podet durare e nudda s’at a pòdere evòvere – e duncas megiorare . finas a cando sa polìtica at a abarrare contra a su cambiamentu, afortiende-si de una muralla de gomma gigante, incaminada a aguantare pro defensare su status quo. Su disafiu no est a fàghere cosas betzas mègius de àteras, ma a nde fàghere noas.