(Per leggere l’articolo in italiano cliccare sulla bandierina in alto)

B’istat unu grupu de amantiosos e visionarios chi istimant a sa Sardigna finas dae is raighinas suas, cussas metafòricas etotu. Subra de issos s’est faeddadu meda in is ùrtimos annos, e sunt resèssidos a otènnere s’interessu e s’amparu de mìgias de internàutas chi cada die sunt informados subra de is ùrtimas iscobertas archeològicas, retzint immàgines e videos de ammaju, leghent propònnidas innovativas subra de comente si podet promòvere su perìodu (pre)istorigu a su cale, dae su 2013, donant de badas (e cun risultados de veras de importu) tempus lìberu e energias. Si sunt addobiados in dd’una fundatzione de partetzipatzione nàschida dae un’intuitzione de Antonello Gregorini e Giorgio Valdes e chi si narat Nurnet: un’acrònimu chi nde inditat sa missione primaria de promòvere, pro mèdiu de is istrumentos prus innovativos postos a disponimentu dae sa tecnologia, sa cultura d su perìodu in su cale fiant nàschidas, aiant àpidu s’apogeo e in fines s’arrimadura issoro is tzivilidades pre-nuràgica e cussa nuràgica.

Su grupu s’ispirat a su pensamentu de economistas e filòsofos contemporàneos chi ant chèrridu pònnere in duda is paradigmas subra a is cales si fundat su capitalismu modernu che a cussos de s’ammuntonadura e de su consumu. Intra de custos ddu istat Ernst Friedrich Schumacher, chi cun su libru cosa sua “Piccolo è bello” [su tìtulu est de sa versione in italianu], publicadu in su 1973, at chèrridu propònnere unu puntu de vista nou subra a s’economia chi est meda a curtzu a cussu de su prèmiu Nobel Amartya Sen, pro su cale sa tarea non depet èssere sa massimizatzionede sa produtzione ma cussa de s’istare bene. Su matessi tìtulu èvocat de manera crara un’alternativa a su modellu de s’impresa mecanisada manna chi si diat depere agatare in is retzas detzentradas de impresas piticas e cooperativas collegadas s’una cun s’àtera in iscala globale.

Un’àteru autore chi est mentovadu a s’ispissu est Jeremy Rifkin. Intra de is protagonistas prus aplaudidos in s’editzione de su 2015 de “LeggendoMetropolitano”, Rifkin aiat bogadu a campu a su pùblicu casteddaju unu benidòre (chi est semper prus isfumende.si in sa banalidade de su cotidianu) in ue sa difusione de internet e sa falada de su prètziu de is tecnologias aèret generadu una de tres rivolutzione industriale in sa cale cadaunu aèret pòdidu essere indiferentemente produsidore o consumadore de benes, servìtzios o energia.

Dae custos riferimentos lompet de manera naturale una bisione detzentralizada e partetzipativa de su modu cun su cale si diant depere presentare a su mundu e promòvere in iscala globale sa Sardigna e su patrimòniu archeològicu. Dae custa bisione nde derivat sa crìtiga a sa propònnida de fundare unu museu natzionale de sa tzivilidade nuraghesa (o museu de su bètile) chi diat àere sa sede cosa sua in Casteddu e in ue si diant depere acollire totus is repertos printzipales de sa millenaria cultura nostra megalìtica. A custa, su team ativu meda meda de Nurnet, preferit de manera detzisa s’idea de unu sistema de retzas in ue sa Sardigna intrea diat podere devennere issa etotu unu museu in logu abertu (est a nàrrere in ue is repertos artìsticos e de impreo comunu de cuss’edade potzant abarrare connètidos finas de manera fìsica a is àreas in ue is archeòlogos ddos aiant bogados dae su terrinu).

Intra de is initziativas de prus mannu sutzessu de su grupu ativu ativu fundadu dae Gregorini e Valdes ddu istat su geo-portale, chi pro mèdiu de is sistemas avantzados avantzados postos a disponimentu dae su CRS4 che a su GIS (sigla de Geographic Information Systems) e a su PGIS (Participatory GIS), garantit a chie si siat ddu disìgiat de leare parte a generare e a gestire a is informatziones chi pertocant is innumerabiles sitos archeològicos chi esistint.

S’ùrtima impresa cosa issoro, chi issos etotu aiant chèrridu definire “de intellighèntzia e de amore colletivu”, est cussa de fàghere lòmpere de badas a cada iscola de sa Sardigna una pabiru istorigu chi mustrat totus is printzipales sitos de s’edade nuraghesa. Issa at a dèpere permìtere a is istudiantes de cumprèndere chi s’ìsula nostra etotu tenet unu passadu de importu e chi mèritat chi ddu istùdient e aprofundent, ma finas de fàghere cumprèndere a is chi tenent incàrrigos guvernativos chi cust’istòria tenet sa netzessidade de si bìdere normalizada pro mèdiu de s’inclusione ufitziale in is programmas curriculares de is istitutos de cada òrdine e gradu.

Sa mapa est oe sa manera de cuncretizare de manera fìsica su progetu prenu de creatividade de Nurnet pro su cale, comente iscriet Gregorini, “tocat a in antis de totu a fàghere cumprèndere a is Sardos s’idea de un’identidade noa fundada subra de s’istòria, sa cultura e sa limba, ma finas subra de sa voluntade e sa capatzidade de s’iscobèrrere responsàbiles”.

p.s. Is privados chi diant chèrrere retzire su manifestu o àteras informatziones subra de s’initziativa ddu podent fàghere intrende in su portale www.nurnet.net

A beru meda ùtiles pro mastros e professores sunt is islides Powerpoint etotu, chi si podent iscarrigare intrende a cust’indiritzu: http://www.nurnet.it/funzioni/download/file/DIAPOSITIVE_AD_USO_SCOLASTICO.pdf