Cun una pronùntzia istòrica, ma chi non si podet nàrrere chi nemos si l’isetaiat, sa Cunsulta at decraradu incostitutzionale s’atributzione automàtica de su sambenadu paternu a sos fìgios prevìdida dae su sistema normativu atuale, cando sos babbos e sas mamas manifestant sa voluntade de fàghere unu sèberu diferente.

Su casu, subra de su cale sa Corte de Apellu de Genova aiat pesadu sa chistione de legitimidade costitutzionale, pertocat una criadura nàschida in su 2012 cun tzitadinàntzia italiana e brasiliana chi, fintzas a oe, la cramaiant cun nùmenes diferentes in sos duos Istados.

Pronùntzia istòrica, ca aberit su caminu a s’afirmatzione de su sambenadu de sa mama, e de custu si nde devet acunortare chie l’agradat s’erèntzia arcàica de su cuntzetu patriarcale de sa famìlia in ue sa fèmina, acorrada in su rolu de èssere chi faghet fìgios, non fiat de seguru idònea a tramandare a sos pòsteros su sambenadu suo.

E tando, sacrificadas in s’altare de su pater familias, pro sèculos sas orìgines maternas si sunt pèrdidas e non sunt istadas carculadas in sos registros de s’anàgrafe e in sos de sas parròchias.

Ma non si podet nàrrere chi fiat una cosa chi non s’isetaiat, comente amus naradu in su cumintzu. Ca custa pronùntzia benit a pustis de un’àtera, semper de sa Cunsulta, de su 2006, inue sa Corte, mancari cunsiderende s’atributzione automàtica de su sambenadu de su babbu una manifestatzione de cussa erèntzia arcàica famada, aiat decraradu s’ inammissibilidade sa chistione, narende chi deviat èssere su legisladore a intervènnere.

Belle gasi sa lege no est essida a lughe, e sa Corte de apellu de Genova at pesadu torra sa chistione de legitimidade, fintzas ca, in s’ìnteri, est intervènnida sa Corte Europea de Istrasburgu chi at cundennadu s’Itàlia pro sa chistione de su sambenadu de sa mama.

Ma ite efetos tenet sa pronùntzia? Tantu pro cumintzare, sa sentèntzia no l’ant galu depositada: non connoschimus sas motivatziones de sa Corte, ma podimus giai nàrrere chi, semper e cando, no at a pòdere risòlvere totu sa casìstica, chi est istremenada.

De seguru ischimus chi cun sa publicatzione de sa sentèntzia sa possibilidade de dare fintzas su sambenadu  de sa mama at a èssere operativa, deretu, si su babbu e sa mama sunt de acordu. Ma pro totu sos àteros casos, pro nàrrere pro sas criaduras nàschidas in antis de custa detzisione? O si b’at disacordu intre maridu e mugere, ite acuntesset?

E ite balet pro sos fìgios de còpias non cojuadas?

Si a un’ala, difatis, est seguru chi isparit s’automatismu de su sambenadu de su babbu, a s’àtera devimus nàrrere chi custa sentèntzia non narat chi su sambenadu dòpiu b’at a èssere semper e in cada casu.

Bi cheret una lege.

Comente tantas bortas est acuntèssidu in su Logu nostru, so pensende, pro nàrrere, a sas chistiones de sa fecundatzione assistida o a su reconnoschimentu de sos fìgios de còpias omosessuales, sunt istados sos Tribunales e sa Corte Costitutzionale, in su mudìmene culpàbile de sa polìtica, a fàghere essire a campu e a acollire sas rechestas de cambiamentu chi lompent dae sa sotziedade , dendeˑlis su reconoschimentu chi lis tocat.

Sa Corte Costitutzionale, fntzas in custu casu, at abertu su caminu, ma est su Parlamentu chi devet legiferare, Parlamentu in ue est firma nessi dae duos annos una proposta de lege aprovada in sa Càmera, chi s’est arressada in su Senadu, sepultada dae una manta de indiferèntzia e, mescamente, dae sa cultura patriarcale e maschilista chi oprimet comente una codina sos deretos de sas fèminas e de sas mamas.

Semus su Logu in ue cada tres dies a una fèmina l’ochiet su maridu, su cumpàngiu o s’ex, in ue sas discriminatzines in su traballu corfent in manera prus ferotze sas fèminas, mescamente in ocasione de sa maternidade, in s’assèntzia belle totale de agiudos a sas famìlias e a su traballu de sas fèminas, in ue sas fèminas peleant a s’afirmare in sas positziones de cumandu, dae sa rapresentàntzia polìtica a sos incàrrigos dirigentziales.

E nono, in unu Logu che a custu, non faghet ispantu chi sa lege de su sambenadu dòpiu siat firma dae annos in Parlamentu e apat intopadu resistèntzias de cada casta: bi cheret unu càmbiu de mentalidade detzisivu, chi agiuet s’afirnatzione de sa cultura de su rispetu, de su refudu de sas discriminatziones , de su reconnoschimentu de pari oportunidades reales intre òmines e fèminas.

E custu reconnoschimentu, agradet o nono, colat fintzas pro s’impreu de unu limbàgiu curretu, rispetosu de su gènere: b’at, difatis, resistèntzias fortes, chi sunt frutu de su divàriu de gènere chi b’est, a impreare sa forma feminile de unos cantos tèrmines; e duncas, in càmbiu de avocada, ingeniera, notaja, si preferit impreare sa forma maschile.

Nos dispraghet a cunstatare chi in custos temas sas primas a èssere maschilistas, a bortas, sunt pròpiu sas fèminas.