Su de su parègiu de bilàntziu est cuntzetu turmentosu a cumprire a manera esata, a esempru, est diversu meda a ddu pensare isceti che a sa diferèntzia intre intradas e bessidas in unu annu determinadu o, mègius, cunforma a su Pil natzionale o, galu, a s’àndala istòrica de su dèpidu pùblicu de su Istadu mentovadu.
Su valore suo assolutu, e in pertzentuale cara a su Pil, càmbiat puru a segunda si incrues o nono sos interessos pagados dae una natzione pigada a esempru a pitzu de su dèpidu suo. Sa chistione da poi chi siat carculadu a base annuale est su risultadu de una cunventzione totu artifitziale, chi tenet pagu valore iscientìficu, ca s’economia sighit perìodos meda prus longos, e variàbiles meda, de dòighi meses.
Su tinu de su parègiu de bilàntziu che a punna polìtica dipendet totu dae s’idea chi unu tenet de su cuntzetu a dae sas tzircustàntzias.
“A manera generale, unu bilàntziu primàriu (chi no incruet sos interessos de su dèpidu) “echilibradu” o “responsàbile” est idea bona in unu Istadu chi tenet moneda sua e unu raportu agradàbile intre dèpidu e Pil (o mègius intre dèpidu e richesa natzionale), e cando s’economia sua creschet cun su tassu naturale suo, ma non prus o de mancu – narat Richard Kogan, de su Center on budget and policy priorities – Ca si nono, sas autoridades fiscales e monetàrias devent àere sa fortza de currere cando sa vetura sighit tropu lenta e frenare cando andat tropu a lestru”.
Ma a intervènnere deretu in s’economia, pro dda fàghere crèschere cando est in abbas malas o pro la averguare, a manera dae tratènnere conseguèntzias inflatzionìsticas cando a s’imbesse est in fase de crèschida, no est cosa simple.
“Sa chistione prìntzipe est crara: che a sos esempros de sa Grandu Depressione, e prus de reghente cun sa Grètzia, dimustrant, su rigore in su momentu isballiadu, o fintzas abbetiosa, podet incausare disocupatzione manna, firmare s’economia e fàghere ismanniare su dèpidu cunforme a su Pil natzionale fintzas cando su bilàntziu est in parègiu o finas positivu – narat Kogan – E cando est aici, sa punna de su parègiu de bilàntziu est unu disacatu.
Si su parègiu de bilàntziu est giai giai unu campu minadu a livellu econòmicu, su disìgiu de lu pònnere che a òbligu costitutzionale pro is guvernantes de unu Istadu est, in s’idea de unos cantos, unu machine, e pro meda resones.
S’economista inglesu indipendente Bruce Bartlett at fatu una anàlisi in unu fògiu publicadu in su Trìulas de su 2011, in sa dibata a Washington a pitzu de una proposta republicana chi boliat blocare s’ispesa federale a su 18% de su Pil de s’annu fiscale passadu.
“A impreare su Pil pro carculare su livellu màssimu de ispesa possìbile est una fadda manna – iscriet Burtlett – e de prus puru pro unu emendamentu costitutzionale, ca su tèrmine [Pil] no est definidu a manera legale in logu, e mandu lu diat pòdere èssere ca est semper torradu a carculare pro resones tècnicas e de cuntzetu”.
In fines su Pil est una mesura econòmica, produtu de su pònnere a pare una grandu cantidade de datos, in ue sa seletzione sua e interpretatzione càmbiat a segunda de sa variatzione de su cunsensu intre espertos de istatìsticas.
Non si cumprendet tando su fundamentu pro su cale si diat detzìdere a cale livellu giustu blocare su raportu intre intradas e bessidas pro garantire su parègiu de bilàntziu.
Intre sa mèdia de sos ùrtimos chimbe annos, o de is ùrtimos bator deghènnios, o supra is previsiones pro s’annu in cursu? Su 18% de su Pil propònnidu dae is republicanos bator annos a oe est unu nùmeru arbitràriu e serbit isceti, in unu perìodu longu, a carignare is cunservadores chi si assutent is finantziamentos a is pensiones a a sa Sanidade.
In su casu italianu, tocat a nàrrere chi su limbàgiu intzertu postu in s’Artìculu 81, in ue si declarat chi “S’Istadu assegurat s’echilìbriu intre intradas e ispesas de su bilàntziu suo, faghende contu de perìodos malos e e perìodos favorèvoles de su tziclu econòmicu,” e che “s’impreu de s’indepidamentu est cunsentidu isceti pro cunsiderare is efetos de su tziclu econòmicu”, podet agiuare a illebiare unos cantos problemas.
D’accordo: convenzione, arbitrario, artificiale, difficile da definire con esattezza, dipende dall’interpretazione….e compagnia cantando.
Rimane una cosa oggettiva e pesantissima: oltre 2 mila miliardi di debito pubblico che va continuamente in scadenza (ma chi avrà inventato questa diavoleria?) e che deve essere quindi continuamente ri-finanziato con altro debito alle nuove aste (spostando in avanti la scadenza del pagherò ma purtroppo peggiorando gli oneri finanziari complessivi, se non si riducono gli squilibri di fondo): lo Stato offre una nuova promessa di pagamento agli investitori, per ripagare quelli il cui titolo è giunto a maturazione.
E cosa succederà quando la Banca Centrale Europea non aiuterà più l’Italia come sta facendo da un po di tempo a questa parte?
Saluti
È bene aggiungere che a fronte di un debito pubblico molto elevato, in Italia c’è una ricchezza privata altrettanto consistente (per ora). Costituita di patrimonio immobiliare, ma non solo.
Favorevole al pareggio di bilancio.
Sforare significa dare via libera al politico di turno alla spesa incontrollata per avere i voti oggi. Il debito lo pagheranno i nostri nipoti, cioè quando il politico non sarà più in carica e non avrà più responsabilità di quello che ha fatto.
Mia nonna quando le dissero della crisi del 2008 disse: “Crisì? crisi candu femmu pitticchedda, ca no ci fuada de pappai”. Nonna ma oggi c’è la crisi dei debiti. “Debiti? e poitta ddus anti fattu custu debitus?”