(Per leggere l’articolo in italiano cliccare sulla bandierina in alto)

In sos meses colados, arresonende cun su giai Presidente de sa Regione Pietrino Soddu (analizadore sìncheru de sa Sardigna polìtica a dies de oe), apo tentu sa manera de bogare a campu sas dudas mias in contu a sos efetos cajonados dae sos sèberos de sa classe polìtica chi at tentu su meressimentu làdinu de nde bogare s’Ìsula dae sa poberesa – in sa cale aiat bìvidu finas a sos annos 50 – a sa modernidade e a conchista tziviles non de pagu contu.

In fines amus adduidu paris chi diat èssere istadu pagu dadivosu sentzentziare oe chi s’industralizatzione fallida de sa Sardigna e su boicotàgiu – de fatu – de sas ideas bonas medas de su Segundu Pianu in contu a su compartu agrìculu siat una iscorcorigadura de cussa classe polìtica. Antzis, cada die chi colat, ponende cara a cara a su chi costat, e est costadu in tempos reghentes, s’aprètziu nou de su passadu est divènnidu semper prus atuale. Ma mancari est unu sentidu umanu ebbia: naramus chi su mundu est gasi.

Ma, torrende a sa Rinascita e a su presente e benidore de custa terra, depimus istransire su fatu de una simple promotzione o iscorcorigadura de sos efetos suos.

Cale est istadu, sena abbandare su parre de ognunu, su problema verdaderu de cudda istajone?

Gasi comente at sustènnidu Soddu etotu, a primu su fatu chi sa prima modernizatzione de sa Sardigna esseret lòmpida cando cussu protzessu, in àteros logos e cun àteros mèdios, si fiat istudende. Semus lòmpidos a su cùcuru nostru, cando sos àteros fiant pro lassare non su livellu bassu ebbia, ma totu su cumpartu. Cussa frimmada e cussa serrada nos at custrintu a intrare in su protzessu de cambiamentu epocale de s’economia nostra, de sa sotziedade nostra, de sa manera nostra de èssere, cando sas retzetas a sa cale poniaiamus in fatu fiant oramai betzas pedrales.

Pro là fàghere pràtica, amus comporadu una cosa chi fiat essende dae sa produtzione. Sas faddas acumpridas in su sèberu de cussu modellu de isvilupu podent èssere giuigadas, cun s’ispera de intzertare, comente fatas in bonafide ma fìgias de una valutatzione de orizonte faddida. Gasi chi isballiadu s’est iscobiadu e s’est iscobiende su mancadu atinu in su fatu chi in su mundu sa segunda modernizatzione est currende dae nessi trint’annos.

Sos àteros mudant, s’annoant, non sunt presos dae sa burocratzia chi los impresonat e abandonant sas ainas betzas mentres nois semus galu chirchende de tupare a tzàpulos, de torrare a sestare, de acontzare in cunforma a calicuna cosa chi amus fatu trighende e, bortas meda, male. Sena un’orizonte a cumone, chi siat possìbile e chi si potzat tucare, semus mortos.

Sena s’achirimentu de unu sentidu generale no amus a pòdere mai àere una polìtica orgànica, ca pro guvernare e ghiare una sotziedade est pretzisu a tènnere unu sentidu cumplessivu globale.

Oe, de seguru, a fàghere polìtica est prus punta a susu in cunforma a chimbanta annos como: non b’at prus ideologias, sunt iscumparende sos partidos, mancant sos valores e sos blocos sotziales si sunt iscoloridos. Non b’at istitutziones reconnotas e mancant sas resursas pro mandare a dae in antis finas sos progetos chi balent. Si agiunghimus s’intritzu de sas cosas minores chi no andant bene cumprendimus chi nos semus abassados a pònnere in fatu a unu die cun die piessinadu dae disonestades mannas e minores, dae clientelas mannas e minores e arrennegados mannos e minores chi appeddant a sa luna.

Servit una sèddida de su sìstema, mancari moende dae un’idea noa de Rinascita. Moderna, onesta, chi punnet a su nou, capatza de pastinare una bìngia noa.