(Per leggere l’articolo in italiano cliccare sulla bandierina in alto)

Amus giai naradu bortas meda, finas in sas pagas dies de vida de custu giassu de cunfrontu fìsicu – mancari in unu mundu virtuale – de una Sardigna divenida (o abarrada) terra de conchista, cumprèndida comente a consumu de su territòriu, pro betzas e noas mòvidas ligadas a s’isfrutamentu de sas risorsas naturales.

Initziativas s’ispissu *impattanti de su puntu de bista ambientale, capatzas de trasferire aterue sos benefìtzios econòmicos sustantziales e de prodùere pagu benèssere in su tzircùitu de ocupatzione isolanu, pro non faeddare de prètzios e tarifas. A cust’àndala de sustantziale dipendèntzia si devet annànghere unu analizu chi, in sa simplitzidade sua, resurtat birgongiosa.

A classificare sa Sardigna de sos annos Duamìgia comente a simpre entidade geogràfica, in una prus ampra cartina de sos echilìbrios sotzio – polìticos oramai non solu natzionales ma continentales, est sa presa de atu de sa pèrdere de *asset tzentrales pro ogni sistema produtivu.

Bolimus partire dae su crèditu? Dae tempus s’Ìsula non podet prus fàghere contu subra bancas chi, a segunda de sos tziclos econòmicos, acumprant una funtzione “sotziale” de istìmulu e guvernu de sa nàschida, de su sustegnu, finas de su sarbamentu de aziendas tzentrales pro sa retza imprendidora de su territòriu. Su Bancu de Sardigna, chi peri restat un’importante puntu de riferimentu pro medas risparmiadores, est dae tempus finidu in suta de su controllu de s’emiliana Bper, su Cis (naschidu cun sa mira de suportare e tutelare su sistema de sas impresas) est controlladu de facto de Banca Intesa.

E finas sas firmas sardas prus connotas non sunt prus dae tempus “autònomas”. Carchi esèmpru? Sa birra Ichnusa est de propiedade de su colossu Heineken, su mirto Zedda Piras e sas bìngias Sedda&Mosca sunt istadas comporadas dae sa Campari, e de unas àteras imbenientes tzèdidas si faeddat a propòsitu de carchi sienda de primore in su setore agru alimentare.

E tando non b’at a beru de si trassire si totu sos indicadores econòmicos nche faeddant de unu derrota chi est finas prus marcada respetu a cussa italiana. SOS setores una chi in su passadu tiraiant (mescamente s’indùstria) andant cara a sa morte, sos servìtzios sufrint de sa fase creschida negativa e sos prèstidos bancàrios tenent ant tentu a manera inevitàbile una forte contratzione. Est unu sistema a su collassu, chi no at a pòdere bìvere gasi a longu si sa polìtica no at a tènnere s’atza de fàghere seberadas draconianas a pitzu de sos raportos (e de sa cuntierra) cun su guvernu tzentrale.

Finas a cando, in sos fatos, sa Sardigna at a restare una entidade geogràfica a disponimentu non petzi de su sistema globalizadu ma fintzas de sos egoismu de s’Istadu, non b’at carchi isperu de furriare s’àndala. Tocat a si rassignare a su ispopolamentu (chi est, difatis, oramai dadu pro iscontadu dae totu sos istitutos de istatìstica chi s’òcupant de fàghere projetziones demogràficas), a sa tzerachia (pro la nàrrere cun s’istòricu pensadore indipendentista Antonio Simon Mossa) e a sa pèrdida de calisisiat autonomia mìnima.

Est mescamente pro custu chi totu sa polìtica isolana est mutida a un’atu de coràgiu e de indipendèntzia de sos prinzipales